Фирузя мяммядли
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
522 Фирузя Мяммядли 2013-2015 523 Сечилмиш ясярляри lX SÖZ YARADICILIĞI LÜĞƏT TƏRKĠBĠNĠN ZƏNGĠNLƏġMƏSĠ YOLLARINDAN BĠRĠ KĠMĠ Dil xalqın maddi və mənəvi mədəniyyətinin göstəricisi olmaqla insanların əmək fəaliyyəti və cəmiyyətin siyasi-ictimai durumu ilə, həmçinin, dünyada baş verən qlobal proseslərlə sıx bağlıdır. Bir sözlə, dəyişən, yaranan nə varsa, dildə öz əksini tapır. Cəmiyyət həyatında gedən bu proseslər dilin lüğət tərkibinin daimi dinamikasını tənzimləyir; köhnə söz və ifadələr dilin passiv fonduna keçir, yaranan yeni məfhumlar yeni adlar, yeni sözlər tələb edir. Azərbaycan dilinin lüğət tərkibinin inkişafı prosesi onun özəl qayda-qanunlarına uyğun bir şəkildə davam etmiş və davam etməkdədir. Dilin lüğət tərkibinin zənginləşməsi dildaxili və dilxarici amillərlə tənzimlənir. Bu mənada, yeni yaranan anlayışları və ya cəmiyyətin sosial-iqtisadi həyatına daxil olan texnoloji yenilikləri adlandırmaq ilk növbədə doğma dilin daxili imkan- larına əsaslanır. Əgər bu imkan məhduddursa, yalnız onda xarici mənbələrdən söz götürmək vacib hesab edilir. Qəbul olunmuş ümumi rəylərə əsasən, hər bir dilin lüğət tərkibinin zənginləşməsi iki mənbədən qidalanır. a) Daxili mənbələr. b) Xarici mənbələr. 524 Фирузя Мяммядли a). Daxili mənbələr əsasında lüğət tərkibinin zənginləşməsi. Azərbaycan dilinin lüğət tərkibinin zənginləşməsində daxili mənbələr mühüm rola malikdir. Dilimizin lüğət tərkibini zənginləşdirən daxili mənbələr görkəmli dilçi alimlərimiz tərəfin- dən birmənalı olaraq aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilmişdir: Yüklə 3,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|