Fiskal siyosat, davlаt byudjeti va uning taqchilligi



Yüklə 1,64 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/29
tarix12.01.2023
ölçüsü1,64 Mb.
#79026
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29
Davlat fiskal 
siyosati - bu 
davlat byudjeti 
daromadlari va 
xarajatlari 
tarkibiy qismini 
o‘zgartirish 
orqali milliy 
iqtisodiyotga 
ta’sir qilishni 
anglatadi. 
“Fiskal” 
lotincha “fiscus”
so‘zidan olingan 
bo‘lib, xazina 
degan
ma’noni 
bildiradi.
 
Fiskal 
siyosat 
1 – savol
 


Fiskal siyosat, davlat byudjeti va uning taqchilligi

450 
munosabatlarni tartibga solishning zaruriy tarkibiy qismi va jamiyat rivojlanishini 
taqazo qiladigan talablaridan biri bo‘lib kelgan. Davlatning iqtisodiy siyosatiga 
mos ravishda moliyaviy siyosat dastaklari o‘zgarib va to‘xtovsiz takomillashib 
borgan.
Davlat fiskal siyosati – bu davlat 
byudjeti daromadlari va xarajatlari tarkibiy 
qismini 
o‘zgartirish 
orqali 
milliy 
iqtisodiyotga ta’sir qilishni anglatadi. 
“Fiskal” lotincha “fiscus” so‘zidan 
olingan bo‘lib, xazina degan ma’noni 
bildiradi. Bu o‘z navbatida “xazina 
siyosati” degan tushunchani ham yuzaga 
keltiradi. Fiskal, ya’ni xazina siyosatiga 
insoniyat tarixida o‘tgan yirik davlat 
arboblaridan biri, o‘rta asrlarda buyuk
saltanat barpo qilgan Amir Temur katta 
e’tibor qilgan. U davlatni idora qilish 
tizimini yuzaga keltirishda asosan xazinani 
to‘ldiruvchi soliqlarga tayangan. 
Bu 
davrning 
moliyasi 
iqtisodiy 
tizimning eng muhim unsurlaridan biri 
bo‘lib, u davlat boshqaruvida markaziy o‘rinni egallagan. Ammo, moliyaviy 
munosabatlar bu davrda o‘z rivojida yuqori darajaga etmagan bo‘lib, u aholi soliq 
to‘loviga nisbatan faqat o‘z mohiyatini xazinada topgan. Xazina har qanday 
tizimda ham davlatni boshqarish vositasi bo‘lib xizmat qilgan. 
Shu bois “Temur tuzuklari”da “davlatu saltanat uch narsa bilan: mulk, xazina 
va lashkar bilan tirikdir. Dono vazir bularning uchalasini yaxshi ahvolda saranjom 
tutadi”, - degan fikr ilgari suriladi. 
Fiskal siyosatdan iqtisodiyotni tartibga solish va uning muvozanatligini 
ta’minlash dastagi sifatida foydalanish haqidagi fikr ingliz iqtisodchisi 
D.M.Keynsga mansubdir
2
. U jamiyat taraqqiyot darajasiga ta’sir ko‘rsatuvchi 
omillarning 3 guruhini ajratib ko‘rsatib, birinchi guruhga: ishchi kuchining miqdori 
va 
malaka 
darajasi, 
mavjud uskunalar soni va 
sifati, tadbiq etiladigan 
texnologiya, raqobatning 
etuklik 
darajasi, 
iste’molchining didi va 
odatlari, turli jadallikdagi 
mehnatning 
og‘irligi, 
nazorat 
va 
ishlab 
chiqarishni 
tashkil 
2
Keyns D.M. “Obshaya teoriya zanyatosti, protsenta i deneg”-M.:Progress. 1978. Str. 449



Yüklə 1,64 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin