“Fitopreparatlar texnologiyasi” fanidan o‘quv –uslubiy majmua

Ammifurin olish texnologiyasi 
Ammifurin – tozalangan yig‘indi yangi galen preparati bo‘lib, furakumarinlardan tashkil topgan 
(izopimpinellin, bergapten va ksantotoksin). Xom- ashyo sifatida (Fructus Ammi majoris) Katta kella 
mevalaridan foydalaniladi. В плодах содержатся фурокумарины (до 2,2%): изопимпинеллин, 
ксантотоксин, бергаптенAmmifurin sariq rangli, o‘ziga xos hidli mahsulot bo‘lib, qaynoq metil, etil 
spirtlarda yaxshi eriydi, sovuq organik erituvchilarda yomon, suvda erimaydi. Preparat 
fotosensibillovchi faollikka ega. 
Xom-ashyo – Katta kella mevasi soyabonguldoshlar oilasiga mansub o‘simlik 150 sm balandlikkacha 
yetadi. Furakumarinlar 0.5% dan oshmasligi kerak. Vatani- Rossiya.
T.J.I. Xom-ashyoni maydalash. 
Urug‘lar 0.5-1 mm kattalikda maydalanadi. 
T.J.II. Xom-ashyoni ekstraksiyalash. Eksrtagent sifatida etil spirit ishlatiladi. Ekstraksiya qaytar 
sovutgichda qaynab turgan spirtda olib boriladi (1:6). Ekstraksiya 2 soat davim etadi. Ajratmani 
siqilgan azot yordamida siqiladi. Xom- ashyo 3 marta ekstraksiyalanadi. Ikkita birlamchi ajratmani 
qayta ishlashga beriladi, uchinchi ajratmani yangi xom-ashyoni birlamchi ekstraksiyalash uchun 
yuboriladi. 
T.J.III. Furakumarinlar yig‘indisini bug‘latish va cho‘ktirish. Birlashtirilgan birinchi va ikkinchi 
ajratmalarni 1 / 6 boshlang‘ich hajmga nisbatan ko‘p qildiq qolguncha bug‘latiladi. So‘ngra kumarinlar 
aralashtirilib turilgan holda 2 hajm suv bilan cho‘ktiriladi. Aralashma 2-4 C gacha souvtiladi. Bir sutka 
davomida furakumarinlar aralashmasi moysimon moddalari bo‘lgan cho‘kmani nutch filtrda filtrlanadi 
va yuviladi. Furakumarinlar yig‘indisini yashil moysimon ko‘rinishda olinadi. 
T.J.IV. Texnik ammifurin olish. Furakumarinlar yig‘indisiga 1.5 marotaba ko‘p miqdorda (80-
82C) qaynoq suv quyiladi va bo‘tqasimon massa hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan massaga yarim miqdorda 
kalsiy gidroksid va teng miqdorda (80-85C) qaynoq suv qo‘shiladi, barchasi 10-15 daqiqa 
aralashtiriladi va bir soatga qoldiriladi. Furakumarinlar suvli eritmaga o‘tadi, smolalar va ballast 
moddalar cho‘kma holida qoladi. Lakton siklini ochilishi natijasida kumarin kislotaning kalsiyli tuzi 
hosil bo‘ladi. 

---