Fizik masala qanday yechiladi?

5-masala: Silindrik idishdagi gaz yengil qo’zg’ala oladigan, massasi m va yuzi S ga teng bo’lgan porshen bilan ikki qismga ajratilgan. Silindrni gorizontal qo’yilganda idishning ikkala qismidagi bosim birday va P ga teng. silindrni vertikal qo’yilganda porshen ustidagi P₁ bosim qancha bo’lishini aniqlang. Temperatura o’zgarmaydi deb hisoblang.

Berilgan:	Formula:
m; S; P; _______________________ P1 =?	Silindr gorizontal turganda har ikki yarmining hajmi V bo’lsin. Uni vertikal holatga o’tkazilganda yuqorigi yarmining hajmi V+ΔV va bosimi P1 ga teng bo’ladi, pastki yarmining hajmi V-ΔV va bosimi P1+(mg/S) ga teng bo’ladi. Boyl-Mariott qonuniga muvofiq silindrning yuqorigi va pastki yarmi uchun: va tenglamalarni V ga bo’lsa, va ni olamiz. Bu tenglamalardan noma’lum kattalikni yo’qotib, ushbu kvadrat tenglamani olamiz:
Hisoblash:
(5) kvadrat tenglamaning yechimi: Ikkinchi ildiz tashlab yuboriladi, chunki u P1 uchun manfiy qiymatlar beradi.

6-masala: Og’ir porshenli vertikal silindr 10 kg massali kislorod bilan to’ldirilgan. Temperatura 50 K ortgandan so’ng kesim yuzi 100 sm² bo’lgan porshen 7 m balandlikka ko’tarildi. Porshenning og’irligini aniqlang. porshen ustidagi normal bosim 100 kPa ga teng. porshenning silindr devorlariga ishqalanishini hisobga olmang.

Berilgan:	Formula:
m=10 kg ΔT=50 K S=100 sm^2=10^-2 m^2 h=7 m P0=10^5 Pa M=32·10^-3 kg/mol _______________________ Fog’ =?	Holat tenglamasi silindr qizdirilgunga qadar qizdirilgandan keyin esa ko'rinishda bo’ladi, bunda P, V va T-gazning qizdirilgunga qadar bosimi, hajmi va temperaturasi. Ikkinchi tenglamani birinchi tenglamadan ayirib va Ekanligini nazarda tutgan holda quyidagini olamiz:
Hisoblash: