Foydali qazilma konlarini ochiq usulda qazib olish texnologiyasi

5. KON MASSASINI TASHISH.
5.1. Kon massasini tashish uchun transport turini tanlash;
5.2. Karer trassalarining o‘tkazish va tashish qobiliyatini hisoblash;
6. QOPLOVCHI TOG‘ JINSLARIDAN AG‘DARMA HOSIL QILISH.
6.1. Ag‘darma hosil qilish jarayoni uchun uskuna tanlash;
6.2. Ag‘darma hosil qilish parametrlarini hisoblash


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RUYHATI
Kirish
Navoiy kon-metallurgiya kombinati (Navoiy KMK) - "Qizilqumnodirmetalloltin" davlat konserni tarkibidagi yirik sanoat korxonasi. 1958 yilda tashkil topgan. Kombinatda uran, oltin, kumush, qurilish materiallari, marmar mahsulotlari, fosforitlar qazib olinadi. Bundan tashqari, sulfat kislota, zargarlik, trikotaj va toʻqimachilik buyumlari, mashinasozlik va maishiy texnika ishlab chiqariladi. Qidiruv-razvedka ishlari, maʼdanni qazib olish va uni qayta ishlashdan boshlab to uran oksidi va chala oksidi, sof (999,9) oltin olishgacha boʻlgan tugallangan jarayonni amalga oshiruvchi sanoat korxonasi hisoblanadi.
K-t tarkibida respublikaning 5 ta viloyatida joylashgan 5 ta kon boshqarmasi va ular negizida qurilgan Navoiy, Uchquduq, Zarafshon, Nurobod,Muruntov konidan oltin rudalari qazib olish.shaharlari, Zafarobod, Krasnogorsk shaharchalari hamda boshqa sanoat, madaniy-maishiy obʼyektlar bor.
Shimoliy kon boshqarmasi (Uchquduq shahri) 1958 yilda barpo etilgan. Uchquduq koni negizida uran maʼdanini ochiq va yer osti usulida, yer ostida tanlab eritmaga oʻtkazish usulida qazib olish va qayta ishlash; "Koʻkpatas" konining tarkibida oltin boʻlgan maʼdanlarini qazib olish va qayta ishlash korxonaning asosiy faoliyat yoʻnalishini tashkil etadi; Markaziy kon boshqarmasi (Zarafshon shahri) — Muruntov noyob oltin konini oʻzlashtirish uchun 1964 yilda barpo etilgan. 1967 yilning mart oyidan boshlab ochiq usulda kon ishlarini olib boradi; Janubiy kon boshkarmasi (Nurobod shahri) — Sobirsoy uran konini oʻzlashtirish maqsadida 1964 yilning yanvar oyida tashkil etilgan (uran qazib olish; Zarmiton va Marjonbuloq konlaridagi tarkibida oltin boʻlgan maʼdanlarni qazib olish; marmar qazib olish va undan silliqlangan, pardozlash taxtachalarini ishlab chiqarish; turli diametrga ega boʻlgan polivinilxlorid va polietilen quvurlarni va boshkalar ishlab chiqarish). 5-kon boshqarmasi (Zafarobod shahri) — Buxoro viloyati hududida joylashgan. 1971 yilning fevralida Bukinoy uran konlari guruhini sanoat usulida oʻzlashtirish uchun Leninobod kon-kimyo kombinatining boʻlinmasi sifatida tashkil etilgan. 1993 yilda Navoiy KMK tarkibiga uning tarkibiy boʻlinmasi xuquqi bilan kirgan (yer ostida tanlab eritmaga oʻtkazish usulida uran qazib olinadi); 2-kon boshkarmasi (Krasnogorsk shaharchasi) — Toshkent viloyatining Parkent tumani hududida joylashgan. 1954 yilda Chovli uran konini oʻzlashtirish uchun kon qazish korxonasi sifatida tashkil etilgan. 1995 yildan esa Navoiy KMK tarkibida (pardozlovchi gabbro toshini sanoat usulida qazib olish; fosforit xom ashyosini qayta ishlash); "Navoiy mashinasozlik zavodi" ishlab chiqarish birlashmasi — 1963 yilning okt.da k-t boʻlinmalarining ish faoliyatini taʼminlash uchun taʼmirlash bazasi sifatida tashkil etilgan; Zargarlik zavodi (Zarafshon shahri) — 1992 yilda Oʻzbekiston — Amerika qoʻshma korxonasi sifatida tashkil qilingan. 1996 yildan k-t boʻlinmasi (zargarlik buyumlarini yasash); "Agama" davlat trikotaj firmasi — 1990 yilda xalq isteʼmoli mollarini ishlab chiqarish va sotish boʻyicha qoʻshma korxona sifatida tashkil etilgan. 1997 yildan boshlab ustki trikotaj buyumlari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan, Navoiy KMKning shoʻʼba korxonasi; Zarafshon qurilish boshkarmasi — 1967 yilda tashkil topgan. 7 qurilishmontaj boshqarmasi, temir-beton buyumlari zavodi, mexanizatsiyalashtirilgan ishlar boshqarmasi, ishlab chiqarishtexnologik-butlash boshqarmalarini oʻz ichiga oladi, sanoat va fuqarolik qurilishini amalga oshiradi, avtomobil va t. yillari qurilishini olib boradi; Kizilqum fosforit majmuasi — maʼdan kazib olish va fosforit unini ishlab chiqarish boʻyicha korxonaning 1navbati 1998 yilda ishga tushirildi. 2001 yilning avg . oyidan kuydirilgan fosforit konsentratini ishlab chiqaradi va uni Samarqand kimyo zavodi hamda Olmaliq "Ammofos" aksiyadorlik jamiyatiga yetkazib beradi.
Oʻzbekiston mustakillikka erishganidan soʻng mamlakatda oltin va uran qazib olish sanoatining rivojlanishida yangi tarixiy bosqich boshlandi. Bu davr mobaynida Navoiy KMKda Uchqudukda oltin ajratib olish majmuasi, 3gidrometallurgiya zavodi va Koʻkpatas hamda Davgʻiztovda oltin konlarining qurilishi nihoyasiga yetkazildi va ular ishga tushirildi, "Zarafshon-Nyumont" qoʻshma korxonasi barpo qilindi, emulsiyali portlovchi moddalar ishlab chiqaruvchi zavod qurildi.
Kombinatda ishlab chiqarilgan oltin yombilar. Tarkibida oltin mavjud boʻlgan maʼdanlarni qazib olish va qayta ishlash boʻyicha Navoiy KMK koʻp yillar mobaynida yuqori texnik-iqtisodiy koʻrsatkichlar bilan barqaror ishlab kelmoqda. Mamlakat mustaqilligi yillarida oltin ishlab chiqarish 1,5 baravar koʻpaydi. Ishlab turgan korxonalarni texnik qayta jihozlash, yangi navbatlarni qurish, shuningdek, oltin ishlab chiqarish samaradorligini sezilarli darajada oshirish imkonini beruvchi eng yangi ilmiy-texnik tadqiqotlar joriy etildi.
K-t Oʻzbekistondagi yirik ilmiy markazlar va muassasalar, oʻquv yurtlari, jahondagi konchilik va rangli metallurgiya sanoatidagi eng yirik kompaniyalar bilan hamkorlik qiladi. Mashhur firmalar bilan uzok muddatli mustahkam aloqalar oʻrnatgan. Navoiy KMK "Doʻstlik" ordeni bilan mukofotlangan (2000). K-t direktori Nikolay Kucherskiy, ekskavator mashinisti Anatoliy Panin, Quvondiq Sanaqulovga Oʻzbekiston Qahramoni unvoni berilgan, koʻpgina xodimlar mehnatdagi yutuqlari uchun Oʻzbekiston Respublikasining orden va medallari bilan mukofotlangan.

Konning geologik xususiyatlari

Ko'kpatas koni ko'p sonli yoriqlar va qulash zonalari bilan murakkablashgan, mayin qiyalikdagi Kokpatas antiklinalining chekkalari bilan chegaralangan. Antiklinaning yadrosi Quyi karbonning Vizey bosqichidagi Juzquduq shakllanishidagi ohaktoshlardan iborat bo'lib, qanotlar O'rta karbonning zaif metamorflangan cho'kindi va vulkanik jinslarining qalin qatlamidan iborat bo'lib, ular ikki shaklga bo'lingan: qalinligi 500-750 m bo'lgan Karashax suite va 1500 m dan ortiq Kokpatas suit (P-278773 chizilgan).
Karashax qatlamining qismida vulkanogen-cho'kindi jinslardan (slanets, tuf qumtoshlari, silt toshlar, qumtoshlar va boshqalar) tashkil topgan to'rtta a'zo (C2m, kr1-4) ajratilgan. Barcha sanoat miqyosidagi oltin rudalarining minerallashuvi to'rtinchi elementning yuqori qismida va yuqori qismida Qorashax qatlami tarkibida to'plangan.
Maydonning g'arbiy qismida joylashgan Kokpatas qatlamining vulkanik-cho'kindi qatlamlari Qorashax qatlami konlari bilan mos ravishda bir-biriga to'g'ri keladi. Maydonning sharqiy qismida qatlamlarning aloqasi tektonik bo'lib, haddan tashqari balandlik bo'ylab, yoriqning sharqiy nuqtalarga botishi, 30-40 ° burchak ostida.
Yuqorida aytib o'tilgan barcha jinslar greenschist fasyasining mintaqaviy metamorfizmiga uchragan.
Intruziv shakllanishlar orasida uch xil yosh guruhlari ajratilgan. Ultrabasik, asosiy va felsik jinslarning intruziyalari intensiv ravishda o'zgartirilib, eng qadimgi davrlarga tegishli. Ikkinchi guruh yirik Kokpatas intruziyasining granodioritlari va unga kam uchraydigan, genetik jihatdan bog'liq bo'lgan, kislotali va o'rta jinslarning mayda intruziyalari bilan ifodalanadi. Intruziyalarning uchinchi guruhi juda keng tarqalgan o'rta va subalkalin tarkibidagi dayklar bilan ifodalanadi
Daykalar dioritlar, kersantitlar, spessartitlar, vogezitlar va boshqalar bilan ifodalanadi. Ularning hajmi 11,7 dan 20-30% gacha, ma'danli suyakli joylarda toshlar hajmining o'rtacha 12-15% gacha. Darvozalar bo'ylab yuzlab metrlar, katta-katta 1-2 km masofada, ko'pincha ish tashlash va sho'ng'in bo'ylab tarvaqaylab ketishadi. Bular, qoida tariqasida, qalinligi bir necha santimetrdan 2-3 m gacha, kamdan-kam 10-15 m gacha bo'lgan plastinka singari jismlardir.
Ruda maydonini bir qator bloklarga ajratuvchi turli yoshdagi yoriqlar tektonik yoriqlari konda keng rivojlangan.
Eng katta bezovtalik - bu 30 km uzunlikdagi Kokpatasskiy chuqur yorig'i. Bu shimoliy-g'arbiy-g'arbiy yo'nalishdagi yoriqlar qatoridan tashkil topgan, 60 dan 90 ° gacha burchak ostida tik botgan zona. Yoriq bo'ylab tog 'jinslarining vertikal siljish amplitudasi 100-200 m ga etadi.
Hududiy tuzilish, shuningdek, antiklinalning sharqiy qanotida ishlab chiqilgan yuqorida aytib o'tilgan tortish yorig'i.