A+Q = 1 T+S Bu qanunauyğunluq
Çarqaff qanunu adlanır. Həmin qanuna əsasən
müxtəlif orqanizmlərin nukleotid tərkibi yalnız böyüklüyünə görə variasiya edə
bilər: A+T
Q+S
Göründüyü kimi DNT-nin tərkibində purin əsaslarının miqdarı pirimidin
əsaslarınkı ilə eyni olur. 1953-cü ildə D.Uotson və F.Krik DNT-nin spiralvari
quruluşa malik olmasını müəyyən etmişdir. DNT bütün orqanizmlərin
hüceyrələrində miqdarca həmişə sabit olan maddə hesab olunur. Xromosomların
ikiləşməsi və hüceyrənin bölünməsindən əvvəl xromosomlarda onun
replikasiyası – ikiləşməsi baş verir. Bir qrup alimlər (F.Qriffits, M.Dauson,
R.Sia, D.Allovey, O.Everi, M.Leod, M.Karti, 1928-1944)
irsiyyətdə DNT-nin aparıcı rol oynamasını eksperimental olaraq sübut etmişlər.
RNT-nin quruluĢu və tipləri. Son zamanlar müəyyən edilmişdir ki,
hüceyrələrdə
zülal sintezi DNT-də deyil, sitoplazmada baş verir, hüceyrədaxili
informasiyalar isə
RNT tərəfindən icra olunur . RNT molekullarının kütləsi 2-
10
4
-2; 10
6
D kimi təklif olunur. Onun molekulları bir polinukleotid zəncirindən
ibarət olmaqla tərkibində purin əsaslarından adenin, quanin, pirimidin
əsaslarından urasil, sitozin, karbohidratlardan riboza və fosfat turşusunun
qalığından təşkil olunur. RNT-nin 3 əsas tipi
– məlumat, matris yaxud informasiya (iRNT yaxud mRNT), riposomal (rRNT) və
nəqliyyat (nRNT) olmaqla, onlar molekullarının böyüklüyünə və funksiyalarına görə bir-birindən
fərqlənirlər
(cədvəl 10) .
Cədvəl 9. DNT və RNT-nin bəzi əlamətlərinin müqayisəli xarakteristikası
