Fяxrяddиn mustafayev
Yüklə 136,1 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Genetik populyasiya
|
5.2. Populyasiyanın genetikası «Yerlərə baxıram baxçalı, bağlı, Göylərə baxıram qapısı bağlı, Kainat ixtiyar sirli, soraqlı, Əzəldən yaranmış tamaşa dünya.» (Səməd Vurğun) 5.2.1. Populyasiya («populus»-latınca əhali, xalq ) – hər hansı bir növə mənsub olan və müəyyən coğrafi ərazi tutan, orada məskunlaşan orqanizmlər qrupundan ibarət olub, onun ümumi xassələrinə törəmə, məhvolma, ərazi üzrə yerləşmə, sıxlıq, çoxalma, inkişaf, yaş tərkibi və s. aiddir. N.V.Timofeyev – Resovskiyə görə populyasiya –uzun müddət müəyyən ərazidə məskunlaşan, çoxlu sayda nəsil verən, təkamül keçən, bir-biri ilə sərbəst çarpazlaşan, cütləşən müəyyən növün fərdlərinin məcmusudur. Populyasiya – geniş mənada bioloji növlərin müəyyən qrup fərdlərinin konkret arealda məskunlaşan yığımından ibarətdir. Genetik populyasiya isə eyni növə mənsub olan, konkret ərazidə yaşayan, müəyyən ekoloji şəraitə uyğunlaşan, bir-biri ilə sərbəst çarpazlaşan heyvan və bitki qrupudur. Populyasiyanın bu növü mühit amillərinin, irsiyyətin, dəyişkənliyin və seçmənin təsiri əsasında formalaşır. Heyvandarlıqda popul- yasiya mahiyyətcə müəyyən miqdara və areala malik olan eyni növə mənsub heyvanların təşkil etdiyi qrupdan ibarətdir. Həmin heyvan qrupları genetik quruluşu, eksteryeri, interyeri, fizioloji və biokimyəvi xüsusiyyətləri və məhsuldarlıq keyfiyyətinə görə digər populyasiyaya mənsub olan qruplardan tamamilə fərqlənir. Heyvandarlıqda populyasiya sürü, cins və s. formasında olur. Ümumi formada populyasiya başqa qruplardan təcrid olunan, qapalı yaşayış tərzi keçirən qruplardan ibarətdir. Başqa populyasiyaya mənsub olan heyvan növlərinin mövcud populyasiyaya gətirilməsi və digərinə aparılması yolverilməz hal sayılır. Buna görə də yalnız populyasiya daxilində mövcud olan erkək və dişi fərdlərin seçmə yolu ilə çoxaldılması populyasiyanın davamlı saxlanmasının ən başlıca şərti sayılır. Hər bir populyasiya özünə məxsus olan müəyyən genefondu (allellərin məcmuu) ilə səciyyələnir. Populyasiya məvhumundan başqa |