Genetika akadem ik litsey o ‘quvchilari uchun darslik
Yüklə 398,07 Kb.
|
|
Oq
aaSS Oq 11-r a s m. Komplementarlik tipida irsiylanish. 42
Mustaqil tayyorlanish uchun topshiriqlar 1. Allel genlarning o‘zaro ta ’siri shakllari haqida nimalarni bila siz? 2. Allelmas genlarning o‘zaro ta’siri shakllari haqida-chi? 3. Ko‘p allellik nima? Unga misollar keltiring. 4. Epistaz haqida nimalarni bilasiz? 5. “Joylashish samarasi” haqidagi tushunchaga egamisiz? 6 . Komplementarlik deganda nimani tushunasiz? Unga misollar keltiring. 7. Polimeriya nima? Polimer genlar deb qanday genlarga aytila- di? 8 . Pleotropiyaning mohiyati nimada? Irsiyatda u qanday ahami- yatga ega? Test topshiriqlari 1. K op allellik qanday kelib chiqadi? A) Duragaylashish natijasida B) Krossingover natijasida C) Xromosomalar mutatsiyasi natijasida D) Bitta gen mutatsiyasi natijasida E) Genom mutatsiyalari nati- jasida 2. Noallel genlar o ‘zaro ta ’sirini k o ‘rsating. A) Penetrantlik B) O‘ta dominantlik C) Polimeriya D) Ko- dominantlik E) Pleotropiya 3. Odamlarda bo‘y uzunligi qanday genlar tomonidan aniqlanadi? A) Komplementar B) Epistatik C) Polimer D) Plazmatik E) Kumulativ 4. Polimeriyada belgilarning ajralishi qanday nisbatda kuzatiladi? A) 9 : 7 B) 15 : 1 C) 9 : 3 : 3 : 1 D) 12 : 3 : 1 E) 9 : 3 : 4 5. 9 : 7 nisbatda belgilar ajralishi qanday o ‘zaro ta ’sir shaklida kuzatiladi? A) Komplementarlikda B) Polimeriyada C) Retsessiv epistazda D) Kriptomeriyada E) Dominant epistazda 6. Agar ota va onada I I qon guruhi bo‘lsa, ulardan I qon guruhli bola tug‘ilishi mumkinmi? A) Yo‘q B) Agar ular geterozigotali bo‘lsa mumkin C) «Bombey fenomeni»da mumkin D) Komplementar o ‘zaro ta ’sir natijasida mumkin E) B va C javoblar to‘g‘ri 7. Qanday o ‘zaro ta ’sir shaklida har ikkala allel o ‘z ta ’sirini ba- ravar yuzaga chiqaradi? 43
D) Komplementarlik E) Retsessiv epistaz 8. h alleli gomozigota holatida IA va IB larni yuzaga chiqarmasligi qanday o ‘zaro ta ’siga misol bo‘ladi? A) Dominant epistazga B) Kriptomeriyaga C) Komplemen- tarlikka D) Retsessiv episzatga E) Polimeriyaga 9. Genningfunksional holati qo‘shni genga bog‘liq bo‘lishligi qanday o ‘zaro ta ’sirga kiradi? A) Epistaz B) Polimeriya C) Kodominantlik D) Joylashish sama- rasi E) Komplementarlik 10. Odamning quyidagi belgilaridan qaysi biri poligen hisoblanadi? A) ABO qon guruhlari B) Braxidaktiliya C) Aqliy qobiliyat, tana tuzilishi D) Fenilketanuriya E) O‘naqaylik 11. Tabiatda keng tarqalgan ikki yoki undan ortiq allelmas gen larning o ‘zaro ta ’siri natijasida qanday yangi belgi yuzaga chiqishiga olib keladi? A) Epistaz B) Komplementarlik C) Polimeriya D) Kodo- minantlik 12. Odamning normal eshitish qobiliyati qaysi genlar ta ’sirida irsiy lanadi? A) Epistaz B) Komplementarlik C) Polimeriya D) Kodo- minantlik 13. Odamda normal eshitish qobiliyati har ikkala genlar bo‘yicha dominant gomozigotalar (DDEE) yoki geterozigotalar (DdEe) da eshitish qobiliyati qanday rivojlanadi? A) Karlik yuzaga keladi B) Normal eshitadi C) Chala eshitadi D) Farzandi kar bo‘ladi 14. Odamda normal eshitish qobiliyati ikkita allelmas genlarning bittasi retsessiv gomozigota holida kelsa (DDee va ddEE) nima kuzatila- di. A) Karlik yuzaga keladi B) Normal eshitadi C) Chala eshitadi D) Farzandi kar bo‘ladi 15. Qovoqlarning shakli komlementar genlar ta ’sirida irsiylanadi, uzunchoq qovoqlarning genotipi qaysi javobda berilgan? A) AABB B) aaBB C)AABB D) aavv 16. Tovuqlarning toji komlementar genlar ta ’sirida irsiylanadi, oddiy tojli tovuqlarning genotipi qaysi javobda berilgan? A) AABB B) aaBB C)AABB D) aavv 17. Tovuqlarning toji komlementar genlar ta ’sirida irsiylanadi, gul simon tojli tovuqlarning genotipi qaysi javobda berilgan? A) AABB B) aaBB C)AABB D) to ‘g‘ri javob yo‘q 44
18. Odamlarda uzoqlikni k o ‘rmaslik qaysi qonun asosida irsiylana di? A) Epistaz B) Komplementarlik C) Polimeriya D) Kodo minantlik. 9 -§ . G enlarning epistaz t a ’siri Epistaz — bir genning unga noallel ikkinchi gendan ustun keli- shi. Epistaz dom inant yoki retsessiv b o ‘lishi mumkin. Agar dom i nant gen ustunlik qilsa dom inant epistaz, retsessiv gen ustun b o ‘lsa retsessiv epistaz deyiladi. O ‘ziga allel b o ‘lmagan bironta genning ta ’sirini to ‘sib, o ‘zining belgisini yuzaga chiqaruvchi genga epista- tik, belgisini yuzaga chiqara olmaydigan genga gipostatik gen deyi ladi. G enlarning epistatik ta ’siri otlarda yaxshi o ‘rganilgan, lekin odam larda uncha yaxshi o ‘rganilgan emas. Hozirgi paytda epistaz quyidagi organizm belgilarining irsiylanishiga xosligi aniqlangan (4- jadval). 4-j a d v a l Yüklə 398,07 Kb. Dostları ilə paylaş:
|