Geologiya va muhandislik geologiyasi fakulteti amaliyot hisoboti

Neftdan olinadigan mahsulotlar :
Neftdan xalq xo’jaligi uchun juda katta ahamiyatga ega bo’lgan turli 
mahsulotlar ajratib olinadi : neftning asosiy fraksiyalari :
I. 
Gazolin, benzinlar fraksiyasi :
Bu fraksiya tarkibida uglevodorod atomlarining soni C
5
– C
11
gacha 
bo’ladigan uglevodorodlardan iborat bo’lib, ulardan quydagi mahsulotlar olinadi :
1. 
Yengil benzin – gazolin yoki petroley efiri. Qaynash temperaturasi 40 – 
70 
o
C, zichligi 0,64 -0,66 g/sm
3
. Petroley efiri asosan erituvchi sifatida ishlatiladi.
2. 
O’rtacha benzin – (aqiqiy benzin) qaynash temperaturasi 70 – 120
o
C, 
zichligi 0,7 g/cm
3
,. Benzin fraksiyasi texnikaning qaysi sohasida ishlatilishiga 
ko’ra aviasion, avtomobil benzini va boshqalarda ishlatiladigan benzinlarga 
bo’linadi. Texnikada o’rta benzin fraksiyasi asosan ichki yonuv divigatellarida 
yonilg’i sifatida ishlatiladi.
3. 
Og’ir benzin – yoki ligroin fraksiyasi. Qaynash temperaturasi 120 – 140 
o
C, zichligi 0,73 – 0,77 g/ sm
3
. Bu fraksiyada C
8
H
18
dan C
17
H
30
gacha bo’lgan 
uglevodorodlar bo’ladi. Ligroin fraksiyasi dizel dvigatallari uchun yoqilg’i sifatida 
ishlatiladi.
II. 
Kerosin fraksiyasi – bu fraksiyada C
10
H
22
dan C
18
H
38
(ayrim 
manbalarda C
9
– C
14
) gacha bo’lgan uglevodorodlar bo’ladi. Qaynash 
temperaturasi 180 – 300 
o
C gacha bo’ladi. Kerosin tozalangandan keyin traktorlar, 
reaktiv samalyotlar va raketalar uchun yoqilg’i sifatida ishlatiladi. Kerosin 
fraksiyasidan uy – ro’zg’orda ham yoqilg’i sifatida ham foydalaniladi.  
Gazoyl fraksiyasi – qaynash temperaturasi 240 – 360
o
C, tarkibida C
11
H
24
dan 
C
20
H
42
gacha bo’lgan uglevodorodlar bo’ladi. Undan dizel yoqilg’isi, bug’ 
qozonlarida yoqilg’i va kreking uchun xomashyo sifatida ishlatiladi.

---