Gidrologiya, gidrometriya va oqim hajmini rostlash Karimov S
0,5 m m /m in va yoqqan y o m g ‘ir qalinligi 15 m m dan k o ‘p boMgandagina hosil b o ‘ladi. Boshqa tabiiy-geografik tumanlarda tuproq va o ‘sim liklarni nam lash uchun ham 15-20 m m yog'in yo'qotiladi. B oshlang'ich yo'qotishga yana yoqqan y o g ‘inning b u g 'la n ish i kiradi. A m m o bu y o ‘q otish su vn in g tuproqqa shimilishiga nisbatan ancha kamdir. Yozda oqimning barcha davrlari faqatgina uzoq davom etadigan va shiddatli yom g'irlardagina kuzatilishi m um kin. Q orning erishi paytida yer yuzasida oqim ning paydo bo'lishi yuqorida tasvirlangan holning o ‘zginasidir. Qor eriyotgan paytda birinchi onlarda hosil b o ‘lgan suv qorning o ‘zida yoki havzaning notekis joylarida va chuqurliklarida ushlanib qoladi, ya’ni dastlabki oqim siz birinchi davr kuzatiladi. Chuqur va notekis joylarni toMdirish uchun anchagina qor suvlari sarflanishi m um kin. Shundan s o ‘ng huddi yom g'irdagi- dek, suvning yer yuzi oq im i, t o ‘liq oqim i va kam ayishi davrlari kuzatiladi. Tuproq ustida m uzlab qolgan qatlam ning mavjudligi suvning shim ilib ketishini anchagina pasaytiradi. Qor suvlarining shimilishiga sarflanishi yom g‘ir suvlarinikidan farq qiladi. Chunki suv qor erish in in g b o sh la n ish id a em as, balki oxirida katta miqdorda shim ilishi kuzatiladi. Q orn in g bir xil q alin lik d a jo y la sh m a g a n lig i un in g vaqt oralig‘ida erishining notekis b o ‘lishiga olib keladi. Q or aw a lg i ochiq joylarda va balandliklaming janubiy yonbag‘irlarida, so ‘ngra joyning pastqam yerlarida va nihoyat, changalzorlarda va o ‘rmonda eriydi. Q or erishidagi oqim koeffitsienti odatda y o m g ‘irlarning oqim koeffitsientidan k o ‘proq b o ia d i. A m m o janubiy tu m an
