Gidrologiya, gidrometriya va oqim hajmini

S u v o M c h a sh j o y la r i u c h u n s a r f la r e g r i c h i z i g ‘ in i
ekstrapolyatsiyalash. 
1. S a r f l a r e g r i c h i z i g ' i n i b e v o -
s i t a d a v o m e t t i r i s h b i l a n e k s t r a p o l y a t s i y a l a s h
u s u 1 i sarflar egri ch izig'ining o 'lc h a sh la r bilan asoslanm agan 
qism i suv sathlari am plitudasining 10% idan oshm agan taqdirda 
qo'llaniladi. Bunday usulni qo'llash shartlariga k o 'ra suv o'lchash 
joyida daryoning k o 'n d alan g kesim q irqim ida keskin o'zg arish - 
lar bo'lm asligi, o 'z a n g 'a d ir-b u d irlig i u n ch alik o 'zg arm ag an
bo'lishi kerak. Bu usulda sarflar egri chizig'i o 'z yo'nalishi bo'yicha 
cham alab eng yuqori suv sathigacha davom ettiriladi.
Egri chiziqning ekstrapolyatsiyalangan qism i uzun chiziq- 
chalardan iborat chiziq bilan ko'rsatiladi.
2 . S u v s a r f i e l e m e n t l a r i b o ' y i c h a s a r f l a r e g r i
c h i z i g ' i n i e k s t r a p o l y a t s i y a l a s h usulining m azm uni 
shundaki, b und a со = / (
H)
va 
bo.r - f
(
H)
egri chiziqlari ayrim - 
a y r i m e k s t r a p o l y a t s i y a l a n a d i . Bu e g r i c h i z i q l a r n i n g
ekstrapolyatsiyalangan qismlaridan sarflar egri chizig'ini eng yuqori 
suv sathlarigacha uzaytirish uchun foydalaniladi. B unda suv sarfi 
suv kesimi m aydonini suvning o 'rta c h a oqish tezligiga k o 'p a y ti­
rib topiladi. K o 'p in c h a eng katta suv sarfini aniqlash bilan che- 
garalaniladi: 
Q - f
(
H)
egri chiziqning o 'lc h a sh la r bilan asos- 
langan qismi eng katta suv sarfi qiym atigacha davc^n ettiriladi. Bu 
usul, bevosita davom ettirish usuliga qo'yilgan shartlarga amal qilgan 
holda qo'llaniladi.
3. 
S h e z i
f o r m u l a s i
y o r d a m i d a e k s t r a ­
p o l y a t s i y a l a s h . Bu usulni suv yuzasi nishabligining ishonchli 
o'lch ash m a’lum otlari m avjudligida qo'llash m um kin. Suvning 
oqish harakati b irtek is bo'lgan daryolarda bu usul yaxshi natijalar 
beradi. Suv sathlari yuqori bo'lgan sharoitlarda Shezi koeffitsienti 
o'zgarm ay qoladi. Bu usulning m ohiyati shundan iboratki,