o ‘zgarishi tufayli gidravlik qarshilik hosil bo'ladi. Vertushka m exanizm ida ishqalanish paydo b o ‘lishi m exanik qarshiligini keltirib chiqaradi. Shuning uchun bog'lanish (3.12) vertushkani tabiiy ishlatishda murakkab tenglam a ko'rinishida bo'ladi, chunki qarshiliklarning ta ’sirini aniq hisobga olib borish m um kin em as. Bu m asalani yechish uchun em pirik va yarim empirik tenglam alar tak lif qilingan. Yarim empirik tenglam alar ichida M. Shm idt tenglam asida to'xtaym iz: v = an + -Jen2 + с ; (3.13) bu yerda: a,b,c — parametrlar. (3.13) tenglam a grafik shaklida giperbola ko'rinishida bo'ladi. Agar n = 0 bo‘lsa, bunda v = J c = va bo'lib, ordinata o'qida (3.8-rasm ) vertushkaning b oshlang‘ich tezligiga to 'g ‘ri keladi. B o s h l a n g ' i c h t e z l i k — bu shunday tezlikki, parrakka oqim ning ta ’sir kuchi barcha qarshiliklarga teng b o iib , parrak bir tekisda aylanm ay turadi va keyinchalik suv oqishi tezligi ko'paygan sari parrak aylanishi bir tekisda bo'ladi. Bunda (3.12) tenglam ani quyidagi shaklda yozish mumkin: v = an + -Jen2 + v \ , (3.14) bunda v0 — boshlang'ich tezlik. Suv oqish tezligi oshib borgan sari v0 m iqdori ancha v dan kichik bo'ladi va (3.14) tenglam ani quyidagicha yozish mumkin: v = (a + yfe)n - кп. (3.15) Bu yerda к (3.12) formulaga qaraganda boshqa qiymatga ega, chunki
