GiRİŞ canliliğin tanimi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Telofaz.
Telofaz kromozomların kutuplara ulaşması ile başlar. Kromozomlar uzar, çözülür ve derece derece iplikçik şeklinde kromatin görünümünü alır. İğ iplikleri ve asterler ka ybolur. Her bir kardeş çekirdek etrafında bir çekirdek zarı oluşur ve çekirdekçikler belirir. Bu bir hayvan hücresinde çekirdek bölünmesini tamamlar. 15- 3 Sitoplazmanın İkiye Bölünmesi Sitoplazma bölünmesi çoğunlukla anafazın son kısmı sırasında başlar ve telofazda tamamlanır. Hayvan hücrelerinde, sitoplazmanın ikiye bölünmesi, hücre zarının içeriye bir kısılma yapması ile başarılır. Bu kısılma yarığı hücrenin ortasında meydana gelir ve yaklaşık aynı büyüklükte iki kardeş hücrenin oluşması ile sonuçlanır . Bitki hücrelerinde hücre bölünmesi gelişen tohumlarda, kök ve gövdenin büyüyen kısımlarında çok kolaylıkla gözlenebilir. Hücre bölünmesinin temel olayları bitkilerde de hayvanlardaki ile aynıdır. Bununla birlikte, bitki hücrelerindeki bölünme iki yönden hayvan hücrelerindekinden farklıdır. Birincisi bitki hücrelerinin sentriyolleri yoktur. Bu nedenle, aster oluşumu yoktur. Ancak, bir iğ ipliği oluşumu vardır ve kromozomların hareketi hayvan hücrelerindeki ile aynıdır. İkincisi, bitki hücrelerinin bükülmez hücre çeperi telofaz sırasında içeriye kısılma yapmaz. Bunun yerine, hücrenin ortasında baştan başa hücre levhası denilen bir yapı oluşur. Hücre levhası dışarıya doğru gelişir ve eski hücre çeperi ile birleşir, böylece hücreyi ikiye böler. Yeni hücre çeperi materyali hücre levhasının her bir tarafında salgılanır. 15- 4 Mitotik Bölünmenin Süresi ve Denetimi Bir hücrenin mitoz bölünmenin tüm evrelerinden geçmesi için gerekli süre, bir organizma türünden diğerine ve bir doku çeşidinden diğerine değişir. Gene l olarak, interfaz dönemi mitotik hücre bölünmesi evreleri ile karşılaştırıldığında uzundur. Örneğin, doku kültüründe bir insan hücresinin bölünmesi yaklaşık bir saat sürer ve arkasından 16 ile 20 saat arasında interfazda kalır. Mitoz fazla özelleşmemiş hücrelerde daha sıktır. Gelişmekte olan bir embriyonun pek çok hücresi çok hızlı bir oranda bölünür. Bununla birlikte, embriyo geliştikçe hücreler özelleşir ve mitoz oranı azalır. Erginlerde, çabuk hücre bölünmesi belirli dokularla sınırlıdır. Bitkilerde kambiyum ve kök uç hücreleri, hayvanlarda kemik iliği ve deri epitel 143 hücreleri gibi bazı hücreler hızlı bir oranda bölünür. Diğer yandan, bitkilerde ksilem, hayvanlarda sinir ve kas hücreleri gibi özelleşmiş hücreler, bir kez oluştuktan sonra seyrek ya da hiç bölünmezler. The subsequent re-growth of antlers during the spring and summer months is spectacular and represents one of the fastest rates of organogenesis in the animal kingdom. No other mammal can naturally regenerate any lost organ, let alone anything as large and complex as an antler, e.g. the antlers of a 200-kg adult red deer may weigh as much 30 kg but take only 3 months to grow. Hayvanlarda En hızlı hücre bölünmesi geyiklerde boynuzların gelişiminde meydana gelir. Antlers are the fastest growing of the osseocartilagenous tissues, with growth rates of up to 1 cm/day, and are the only mammalian appendages capable of regeneration ([ Goss, 1983 ]). Antlers develop from pedicles, which arise from antlerogenic cells of the deer cranial periosteum. Initial development of the pedicle occurs by intramembranous ossification, in which trabecular bone and osseocartilage are laid down below somatic skin. The appearance of chondrocytes in cartilaginous trabeculae marks a transition to endochondral ossification ( [ Li and Suttie, 1994 ]). Mitotik hücre bölünmesini başlatan ve denetleyen mekanizma ya da etkenler bilinmemektedir. Bir hücreli organizmalarda, hücre büyüklüğündeki artışın mitotik hücre bölünmesini başlattığı sanılmaktadır. Hücre büyüdükçe, hücre hacmi, hücre yüzey alanından daha hızlı büyür. Örneğin, hücre bir küre şeklinde düşünülürse, hücre hacmi yarıçapın küpü, yüzey alanı ise yarıçapın karesi oranında büyür. Hücre büyüklüğü belirli bir noktanın üzerine çıktığında, zarın yüzey alanı hücre içi ile çevresi arasında gerekli materyalin değişimi için yetersiz kalmağa başlar. Kısaca, bir hücrenin işlevleri için, büyüklüğünün bir üst limiti vardır. Bir hücre kendi çeşidinin karakteristik en üst büyüklüğüne eriştiğinde, ya büyümeyi durdurur ya da bölünür. Karmaşık çokhücreli organizmalarda, bazı hücreler düzenli olarak bölünür, bazıları çok seyrek bölünür ya da bir kez oluştuktan sonra bölünmez, diğer bazıları ise ancak belirli koşullar altında bölünürler. Doğal olarak, hücre bölünmesi dokunun onarım ya da gelişimi için gerekli oldukça meydana gelir. Hücrelerin kendi bölünmelerini, bir negatif geri besleme mekanizması gibi görev yapan bir denetim maddesinin salgılanması ile kendi kendilerine düzenlemeleri olasılığı vardır. Bu va rsayıma göre, hücre sayısı yeterli olduğunda, salgılanan denetim maddesinin konsantrasyonu hücre bölünmesini önlemek için yeterli olmaktadır. Hücre sayısı azaldığında, denetim maddesinin konsantrasyonu da azalır. Böylece uygun hücre sayısı yerine getirilinceye kadar hücre bölünmesine izin verilir. Bazen bir grup hücre, denetimsiz bir biçimde etrafındaki dokuları işgal ederek ve normal organ işlevlerini engelleyerek bölünmeye başlar. Bu denetimsiz hücre bölünmesine kanser denir. Hücre bölünmesini normalde başlatan ve denetleyen etkenlerin anlaşılması, kanserin denetim altına alınmasında çok büyük yardımı olacaktır. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|