GiRİŞ canliliğin tanimi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Şekil 4
-7 . Difüzyon 47 Çok yoğun bir ortamla daha az yoğun bir ortam arasındaki konsantrasyon farkına konsantrasyon eğimi denir. Difüzyon yalnızca bir konsantrasyon eğimi olduğunda meydana gelir. Difüzyonun bir sonucu olarak moleküller sonunda mevcut ortamda eşit olarak dağılmış olurlar. Bu noktada konsantrasyonda bundan başka değişme olmaz. Moleküller hala hareket halindedir, fakat belirli bir alanın dışına hareket eden moleküller kadar bu alana hareket e den moleküller vardır. Bu duruma denge denir. Sıcak su içindeki azıcık kahve örneğinde, bardaktaki her su damlası aynı miktarda kahve içerdiği zaman dengeye erişilir. Difüzyon moleküllerin hücre içine ve dışına olan hareketinde önemlidir. Konsantrasyon eğimine bağlı olarak, belirli materyaller hücrelere girer veya çıkar. Şimdi, solunum sırasında oksijen kullanan ve karbondioksit üreten bir hücrede difüzyonun rolünü görelim. Oksijen ve karbondioksitin her ikisi de, hücre içindeki çözeltide ve keza hücre zarı etrafındaki sıvı ortamda bulunmaktadır. Hücre, sitoplazmasında çözünmüş oksijeni kullandıkça, hücre içindeki oksijen konsantrasyonu azalacaktır. Hücre dışındaki konsantrasyon önce etkilenmeyecektir. Ancak hücre zarının diğer tarafından hücre içine doğru bir konsantrasyon eğimi gelişecektir. Sonuçta, hücre içine net bir oksijen difüzyonu olacaktır. Karbondioksit yönünden zıt bir durum gelişecektir. Hücre karbondioksit ürettikçe, dışarıdaki konsantrasyonu sabit kalırken hücre içindeki konsantrasyonu yükselecektir. Bu nedenle, hücre zarından diğer tarafa hücre dışına doğru karbondioksit için bir konsantrasyon eğimi gelişecektir. Hücre dışına net bir karbondioksit difüzyonu olacaktır. Eğer oksijen ve karbondioksitin konsantrasyon eğimleri yer değiştirmiş olsaydı, bu kez oksijen hücreden ayrılacak ve karbondioksit içeri girecekti. Kısaca, difüzyon işlemi, moleküllerin canlı hücrelere giriş ve çıkışında önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, pek çok değişik maddenin hücre zarından aynı anda difüzyonla geçtiklerine dikkat çekmek gerekir. Bazı moleküller, ancak difüzyonla açıklanabildiğinden daha hızlı bir oranda hücre zarından difüze olurlar. Hücre zarındaki bazı proteinlerin, hücre zarında kanallar gibi görev yapan oyuk merkezlere sahip oldukları kanıtı vardır. Bu p rotein kanalları, b ir veya diğer yöne bükülerek, daha genişçe açılabilir veya kapanabilirler. Kanallar açık olduğu zaman, belirli moleküller bunların arasından hızlıca difüze olabilirler. Hücre zarındaki geçici açıklıklar veya porların katıldığı bilinen bu işleme Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|