Şekil 6 -2. Glikoliz ve sitrik asit döngüsü Pirüvat bazı metabolik yollarda bir aracıdır ancak büyük bir bölümü
asetil koenzim A
veya acetyl-
CoA’ya dönüştürülür ve sitrik asit (Krebs) döngüsüne girdi olarak gönderilir.
Sitrik ait döngüsünde bir miktar ATP üretilse de, en önemli ürün acetyl
-
CoA’nın
oksidasyonu ile NAD
+
‘dan elde edilen NADH’dır. Bu oksidasyonda atık bir ürün olarak
karbondioksit açığa çıkar. Oksijensiz koşullarda, glikoliz, yeniden kullanılmak için NADH’ın
NAD
+
’a tekrar okside eden
lactate dehidrogenaz enzimi ile
lactate üretir. Glikzun
yıkımında diğer bir seçenek yol koenzim NADPH’yı indirgeyen ve nükleik asitlerin şeker
bileşeni olan riboz gibi beşli (pentoz) şekerleri üreten pentoz fosfat yoludur
(
Şekil 6
-3
).
Yağlar,
hidroliz ile yağ asitleri ve gliserole yıkılırlar.
Gliserol glikolize girer ve yağ
asitleri, daha sonra sitrik asit döngüsüne girecek olan acetyl
-
CoA’a açığa çıkarmak için
beta oksidasyon ile yıkılırlar. Yağ asitleri, yapılarında daha fazla oksijen bulunan
karbonhidratlar
ın
oksidasyonundan daha fazla enerji verir.
Aminoasitler ya proteinlerin ve diğer biyolojik moleküllerin sentezi için kullanılır veya
enerji kaynağı olarak üre ve karbondioksite yükseltgenirler. Oksidasyon yolu
transaminaze ile amino grubunun ayrılması ile başlar. Amino grup, bir keto asit
yapısındaki deamine olmuş karbon iskeletin ayrılmasıyla
,
üre döngüsüne sokulur
. Bu keto
asitlerden birkaçı sitrik asit döngüsüne sokulur, örneğin glutamete’nin deaminasyonu ile
α
-
ketoglutarte oluşur. Glikojenik amino asit, glikogenesis ile glikoza da dönüştürülebilir.