hipotonik çözelti çözünmüş maddelerin hücredekinden daha düşük bir
konsantrasyonunu içerir. Bu nedenle, bir hipotonik çözeltide su moleküllerinin
konsantrasyonu hücredekinden daha yüksektir. Hücre dışındaki su konsantrasyonu
içtekinden daha yüksek olduğu için, ozmozla hücre içine net bir su hareketi vardır.
Hayvan hücreleri bir hipotonik çözeltiye konulduğu zaman içeri giren suyun oluşturduğu
ozmotik basınçtan dolayı şişer ve patlarlar.
Bu olaya
hemoliz denir.
Bir bitki hücresi
hipotonik bir çözeltiye konulursa fazla su, şişerek hücre içinin çoğunu dolduran büyük
kofulda toplanır. Diğer hücre içerikleri dayanıklı, fakat esnek olan hücre duvarına doğru
itilir. Bitki hücresindeki bu basınca
turgor basıncı denir.
Bitkilerde turgor basıncı
stomaların açılıp kapanması, otsu bitkilerin dik durması, böcekçil bitkilerde nasti
hareketinin gerçekleşmesi gibi olayların meydana gelmesini sağlar.
Bir
hipertonik çözelti çözünmüş maddelerin hücredekinden daha yüksek bir
konsantrasyonunu içeriri. Bu nedenle, bir hipertonik çözeltide, su moleküllerinin
konsantrasyonu hücredekinden daha düşüktür. Konsantrasyon eğimi hücre dışına net bir
su hareketine neden olur. Hayvan hücreleri hipertonik bir çözeltiye konulduğun
da
büzüşürler; bitki hücrelerinde koful çöker, hücre duvarı içinde sitoplazmanın küçülmesine
neden olur. Sitoplazmanın ozmozla çekilmesine
plazmoliz denir.
Plazmolize uğramış
hücre, hipotonik birortama konulursa su alarak eski haline döner. Bu olaya deplaz
moliz
denir.
4 - 20 Pasif ve Aktif Taşınma Difüzyon ve ozmozda, maddelerin hücre içine veya dışına hareketinde hücresel enerji
kullanılmaz. Bu işlemler materyalleri hücre zarının diğer tarafına hücresel enerji
harcamadan hareket ettirdikleri için,