GÜRCÜstanda türk məNŞƏLİ

Muğanlu-  Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində el adı (34,160). "Kəpənəkçi adlı yerdə yaşayırlar" (yenə orada).

Muğanlı düzü- Borçalı distansiyasında  düzəngahı adı. Sahəsi 10 min  desyatin olan bu düz maldar ellər üçün aran(qışlaq) yeri idi (179,11,269).

Muğançı Əhməd-  Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində el adı (34,160).

Muğuda- Tiflis quberniyasının Duşet qəzasında kənd adı. (181,178). İlk dəfə  "Vaxtanq Qorqasalın həyatı "adlı qədim gürcü mənbəyində Moqut formasında Gürcüstanda bir yaşayış məntəqəsinin adı çəkilmişdir(170, 80). Bərdədə oturan İran canişini Borzabad Mtsxetə atəşpərəstlər gətirdi və “onlar  Moqutedə yerləşdilər” (yenə orada). Erkən orta əsrlərdə Cənub- Şərqi Avropada yaşamış qədim türkmənşəli Uz tayfasının (82,65)   Moqut qolunun adını əks etdirir (bax: 192,81). İrəvan  quberniyasının  İrəvan qəzasında Muqut, Şimali Qafqazda Kaytaq, Tabasaran dairəsində  Muqatir-Tor (181,178) adları ilə bir səslənir.

Muqud-Zirxva- Qudauta r-nunda kənd adı(112,208). Cənub- Şərqi Avropada erkən orta əsrlərdə yaşamış Uzelinin Moqut  qolunun  (82,119;192,81)  adındandır.

Muğure- Duşet r-nunda kənd adı(112,208) Türk dillərində mukir, monqol dilində muxur "az sulu  kiçik çay", çoxlu döngəli dərə, yarğan,hara tökülməsi mə‘lum olmayan sısqa çay” sözündəndir.

Muğuti- Tiflis quberniyasının Qori qəzasında kənd adı (181,178). Uzların(oğuzların) Moqut qolunun adındandır. Bax: Muğuda.

Muləquz məzrəsi-  Loru sancağında kənd adı(241).

Mulamza- Tiflis quberniyasıneın Borçalı qəzasında kənd adı(181,179). Qanıx çayının sağ qolu Mulamza adlanır.

Mum-Su- Xuloy r-nunda kənd adı. 1948-ci ildə kənd gürcücə Mtisubanidir (112,267). İlk dəfə olaraq Albaniyada Mom-Horek məntəqə adı Musa Kalankatlının "Alban tarixi" əsərində çəkilmişdir  ("Alban tarixi", II kitab,2-ci fəsil).  Şamaxı r-nunda Mum-Məlcək (indi bu kənd Məlcək adlanır), Dəvəçi r-nunda Mumludağ və Mumlu kəndi (181,179), Zaqatala bölgəsində Mum Paraq kənd adları ilə eynidir.  Bax: 6,343.

Mumlaantkari- Tiflis quberniyasının Qori qəzasında kənd adı (112,208).Mumlu və gürcücə kari - "keçid" sözündəndir.

Mumlitba- Tiflis quberniyasının Axalkalaki qəzasında dağ adı(181,179). Azərbaycanca Mumlu və gürcücə tba "göl" sözlərindəndir.

Muradxan-  Loru sancağının Loru qəzasında kənd adı(241).

Muraşxana- Espinza r-nunda kənd adı. Axısqa türklərindən ibarət əhalisi 1944-cü ildə deportasiya edilmişdir (29).

Murquztəpə- Tiflis quberniyasının Tiflis qəzasında dağ adı(181,179). Elizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında Murqus kənd (181,179), Ermənistanın  şimal- şərqində Krasnoselo və Şəmşədil r-nu sərhəddində Murğuzdaq, Zaqatala r-nunda Murğuztala, Qazax r-nunda Murğuzdaq və Murquzlar(181,179) adları ilə mə'naca eynidir. Murquzdağ Qazax qəzasının elləri üçün yaylaq yeri idi (129,5). Azərbaycan dilinin  murğuz- "sucaq yerdə bitən qarğıya bənzər bitki" sözündəndir.

Murğumtəpə- Tiflis quberniyasının Axalkalaki qəzasında dağ adı(181,179).

Musaağa qışlağı- Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində qışlaq adı(34,160). Mənbədə "Lətifli" adlı yerdə qışlağın Dəmirçi Həsənli tayfasına mənsub olduğu göstərilir (yenə orada).

Musadərə-  Tiflis əyalətinin Axalkalaki qəzasında göl adı(181,180).

Musa Prian- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında (indi Bolnisi r-nunda) kənd adı(181,108). "Musa piri" adındandır. Gürcücə yazılış forması-Musopriani.

Musa-Yurt- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında  dağ adı(181,180). Musa şəxs adından və azərbaycanca yurd " yaylaqda maldar elin düşərgə yeri" sözündəndir. Dağın adı yurd yerinin adındandır.

Mustafa qışlağı-  Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində qışlaq adı (34,159). Mənbədə qışlağın Yüzbaşı tayfasına mənsub olduğu göstərilmişdir (yenə orada).

Muxoğuz- Loru qəzasında kənd adı(241). Na'məlum "Mux" sözündən və Oğuz etnonimindən ibarətdir.

Musx- Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında kənd adı(181,180).İrəvan quberniyasının Eçmiadzin qəzasında Musxudaq(dağ) və Şimali Qafqazda Musux-Su çay adları (yenə orada) ilə eynidir. Ehtimal ki,  Qars əyalətinin Qars dairəsində Mustuqlu, Cənubi Sibirdə Abakandağ silsiləsində Mustaq və b. toponimləri də bu  sıraya aid etmək olar. Bax: 6,345.

Muxasxevi- Tiflis quberniyasının Telavi qəzasında çay adı(181,180). "Muxas" və gürcü dilində xevi- "dərə" sözündəndir. Çay axdığı dərənin adı ilə adlanmışdır,  Azərbaycanda Muxas kəndi və Muxas çayı (Zaqatala r-nu) və Muxas kəndi (Oquz r-nu) toponimləri ilə eynidir.

Muxit(i)-Tiflis quberniyasının Telavi qəzasında kənd adı(181,180). Qədim  türkmənşəli Uz tayfasının Moqut qolunun adını əks etdirir. Bax: Muğuda və Muğuti.

Muxran-(i)- Msxeti- r-nunda kənd adı. Yaxın keçmişə qədər əhalisi azərbaycanlılardan ibarət kəndlərdəndir. Muq Aran adından təhrifdir. Dağıstanda Muq-Aran kənd ( təhrifi Məhərrəmkənd) adı ilə eynidir.

Muxran-Teleti- Qardabani r-nunda kənd adı (112,209).. Muxran (bax: Muxran) və qədim türkmənşəli Tele tayfasının adındandır.

Muxura-  Tiflis quberniyasının Şaropan qəzasında kənd adı(181,180). Azərbaycanda Muxur-Ovası (göl), Yelizavetpol quberniyasının Zəngəzur qəzasında Muxur-Tovlayan, Soçi dairəsində Muxurma, Şimali Qafqazın Teymurxan-şura dairəsində  Muxurqan Moxi (181,180) toponimləri ilə eynidir. Türk dillərində mukor- "uçurum", "yarğan"(56,127), ya da  mukır - "qısa" sözündəndir.

Muxur(i)- Sxakaya r-nunda kənd adı(112,209).

Muxuri- Çxorotskus r-nunda kənd adı (112,209).

Muxurca-Qeqeçkori r-nunda kənd adı (112,209).

Muxuri-Tiflis quberniyasının Zuqdidi qəzasında kənd adı (181,180). Türk dillərində mukir  "qısa",”gödək” (çay)  sözündən- dir.

Muxur Cikçə-Tiflis quberniyasının Zuqdidi qəzasında çay adı (181,180). Türk dillərində mukir "qısa" və çiçkə "dayaz ", "nazik" sözlərindən ibarət olub, "Qısa və dayaz (çay)" deməkdir.

Muçi-Tiflis quberniyasının Tianeti qəzasında dağ adı (181,180).  İrəvan quberniyasının Sürməli qəzasında Muça kənd (yenə orada) adı ilə mə'naca eynidir. Azərbaycanda Mucukənd, Sulut çayının sol qolu  Mucu adları ilə  bir sıraya aid edilə bilər.Türk dillərində muç "çayın bir neçə km-lik döngəsi" sözündəndir.

Muçbaş-Kutaisi quberniyasının Leçxum qəzasında dağ adı (181,180).

Muşavan-Şuaxevi r-nunda kənd adı (112,209). Qədim adı Dəllər. Bax:Dəllər.

Muşak-Tiflis quberniyasının Telavi qəzasında kənd adı (181,181).  Dağıstan Qunib dairəsində  Muşak dağ adı (yenə orada) ilə eynidir. Ehtimal ki, Dağıstandan köçüb gəlmə ailələrin özləri ilə gətirdiyi addır.

Muşker-Kutaisi quberniyasının Leçxum qəzasında kənd adı (181,181).  Qars əyalətində Muşas xaraba kənd və Muşçu qışlaq adları ilə (yenə orada) eynidir.

Muşkur-Kutaisi quberniyasının Leçxum qəzasında dağ adı (181,181).

Muşul-Borçalı distansiyasında Sadaxlı kəndi qarşısında  dağ adı (172,11,268)  Mə'nası mə'lum olmayan "muş" və türk dillərində ul "dağ"(206,1,.594) sözlərindəndir.

Mürşüdlü-Tiflis əyalətinin Baydar nahiyəsində kənd adı (34,157).

Mühibli- Loru sancağında kənd adı(241).

Mçedluri-Şuaxevi r-nunda kənd adı (112,209). Azərbaycan dilində Məçitli (Məscidli) adının gürcücə yazılışıdır.

Mçetliantkari-Tiflis quberniyasının Duşet qəzasında kənd adı (181). Azərbaycan dilində Məçitli (Məscidli) və gürcücə kari "keçid" sözlərindən ibarətdir

-N-

Naqatan- Borçalı distansiyasında Çoçqan kəndinin yaxınlığında dağ adı (179, II, 268).

Nazardaq-Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında dağ adı (181,183).Azərbaycanda Türyançayın sağ qolu Nəzərçay hidronimi ilə səsləşir.

Nazarlebi-Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında bulaq adı (181,183).Nəzər şəxs adındandır.

Nazarli-Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında dağ adı (181,183).

Nazigöl-Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı (181,183).

Nəzərlu- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında (indi Qardabani r-nunda) kənd adı (181,183). Gürcücə yazılışı Nazolo (112,210). Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində  bir elin adı kimi qeyd olunmuşdur (34,159).

Nəzərlu-Tiflis quberniyasının Tiflis qəzasında kənd adı (181,183).

Nalbəndtəpə-Tiflis quberniyasının Tiflis qəzasında təpə adı (181,184).  İrəvan quberniyasının  Aleksandropol qəzasında Nalbənd  dağ  adı ilə (yenə orada) eynidir. Keçmişdə poçt məntəqələrində ( yamxanalarda), karvansaralarda nalbəndxanalar olurdu.

Naminaur- Adıgün r-nunda kənd adı.Axısqa türklərindən ibarət əhalisi 1944-cü ildə deportasiya olunmuş kəndlərdəndir(29). Monqol dilində namu "dağ ətəyi düzən", "dağ yamacında düzən yer" və nohur "göl" sözlərindəndir.

Nardevan- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında(indi Salka r-nunda)  kənd adı(181,185). Gürcücə yazılışı Naredavan(112,87) X1X əsrin ortalarında kəndin əhalisi Türkiyədən gəlmə ermənilər idi (131,415). Nardevan çayının adındandır.

Nardevan- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı(181,185).   Monqol dilində nour (gölməcə) və taban- "aşırım" (Bax:Tapan) sözlərindən ibarət adın təhrif formasıdır.

Naftluq-  Tbilisi şəhərinin 3 km-liyində Kür çayının sahilində yer adı.  Mənbəyə görə orada neft çıxarılırdı (179,1,178).

Nəmirli- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı(181,185). Azərbaycanda  Göyçay və Cavad  qəzalarında Nəmirli kənd adları ilə mənşəcə eynidir.

Nənis-Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında çay adı (181,187). Digər adı Çərəliçay(yenə orada). Bax: Çərəli.

Nəcməddinli- Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində el adı(34,160).

Nəcməddinli  Molla Mahmud camaatı - Tiflis əyalətinin Baydar nahiyəsində el adı(34,158).

Noqay Kat-Kau- Tiflis quberniyasının Qori qəzasında dağ adı(181,190).

Nuribəy qışlağı-Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində kənd adı(34,159). Mənbədə qışlağın  Yüzbaşı tayfasına mənsubluğu göstərilir (yenə orada).

Nurşan- Tiflis əyalətinin Pətək nahiyəsində kənd adı(34,161). Mənbədə Nurşankoy kimidir. Nurşan şəxs adından və köy "kənd" sözündəndir.

Nühəs- Loru sancağının Quzey nahiyəsində kənd adı(241).  Kənd  həm  də Qışlaq adlanmışdı (yenə orada).

=O=

Ovandərə- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında (indi Ermənistanın Oktemberyan r-nunda) kənd adı. 1920-ci ildə bu kəndin yerləşdiyi ərazi ermənilərin əlinə  keçmişdir. 1959-cu ildə kənd ermənicə Vanadzordur.X1X əsr ortalarında Türkiyədən gəlmə ermənilər "Ovan dərə" adlı dərədən axan çay dərəsinin adı ilə adlanmışdı. Ovan dərə toponimi türk dillərində oyban "hamar eniş"(172,409) və dərə sözlərindəndir.

Ovandərə- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı.

Ovax- Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında dağ adı(181,191). Türk dillərində ov  sözündəndir.

Ovdərəsi- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı (181,192). "Ov edilən dərə" mə'nasındadır.

Odcibina- Qulripşi r-nunda kənd adı (112,213). Hacıbina kənd adının gürcücə yazılışıdır.

Odişi- Zuqdidi r-nunda kənd adı(112,213). Edisa tayfasının adındandır. Bax: Adişi və  Edisa.

Ozaani- Sitselskaro r-nunda kənd adı(50,213). Qədim türk mənşəli ozan "aşıq" sözündəndir.

Olsbir- Tiflis quberniyasının Axalsix r-nunda çay adı(181,193). Erkən ora əsrlərdə Cənub-şərqi  Avropada yaşamış Olber türk tayfasının (192,81) adındandır.Bax: Şilavar.

Olanyurt- Borçalı bölgəsində nahiyə adı (241). Quzey Olanyurt və  Güney  Olanyurt hissələrinə bölünürdü (yenə orada). Qədim türkmənşəli Alan tayfa adındandır.  Türk dillərində elan, alan "meşə içərisində açıq yer"(tala) sözü də ola bilər.Bax:İlandağ.

Omalo- Tiflis quberniyasının Tianeti qəzasında (indi Axmeti r-nunda) kənd adı (181,193). Amili (əsli Əmili) kənd adının gürcücə yazılışıdır.Bax: Amili.

OmarAğalu- Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında kənd adı(181,193). Qazax r-nunda Ömərağalı kənd adı ilə eynidir.Nəsil adıdır.

Ombareti- Lançxut  r-nunda kənd adı(112,214). Ambareti adının təhrifidir. Bax: Ambarlı.

Ondcakeli- Kutaisi quberniyasının Kutaisi  qəzasında kənd adı(181,194). Qıpçaqların Anca tayfasının ( Bax: 105 ) adından və gürcücə qele "çökəklik" sözündəndir. Azərbaycanda Ançaqov və Onçalı kənd adları ilə bir mənşədəndir. Bax: 105,79

Onçaxeti- Kutaisi quberniyasının Kutaisi qəzasında (indi Vani r-nunda) kənd adı(181,194). Qıpçaqların Anca tayfasının adındandır. Bax: 104.

Onçaxeti- Kutaisi quberniyasının Ozurqet qəzasında kənd adı(181,194). Qıpçaqların Ança tayfasının adındandır.

Onçevi- Kutaisi quberniyasının Raçin qəzasında indi (Oni r-nunda) kənd adı(181,194). Qıpçaqların Ança tayfasının adındandır.Bax: 105

Onçenişi-  Kutaisi quberniyasının Kutaisi qəzasında kənd adı (181,194). Qıpçaqların Ança tayfasının  adındandır.Bax: 105.

Opareti- Kutaisi quberniyasının Ozurqet qəzasında kənd adı (181,194). Qədim türkmənşəli  Abar tayfasının  adından və gürcücə yer, ərazi bildirən "eti" şəkilçisindəndir. Bax: Abari.

Opartsi- Tiflis quberniyasını Borçalı qəzasında kənd adı(181,194). İndi gürcücə yazılışı Opretidir (212,214).Qədim türkmənşəli Abar tayfasının adından və türk dillərində mənsubiyyət bildirən -çı şəkilçisindən ibarət adın gürcücə yazılışıdır.

Orali- Axalsix r-nunda əhalisi 1944-cü ildə deportasiya edilmiş Mesxet türklərinin kəndlərindən birinin adı(29). Əsli Aral. Bax: Aral.

Oranqışlaq-  Tiflis əyalətinin Pətək nahiyəsində kənd adı(34,161). Türk dillərində oron, oren-"heyvan üçün hasarlanmış yer" (206,1,477-479) və qışlaq sözlərindən ibarətdir.Bax: 12,93.

Ormaşen- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında kənd adı (181,195). Türk dillərində urem-"kollu, qamışlı çaybasar", "subasar sahə",çaylaq"(172,580) və şen -"kənd" sözlərindəndir.

Orta  Qaçağan- Tiflis quberniyasının  Ağcaqala nahiyəsində yaşamış bir elin adı (34,161). Mənbədə "Saral tayfasının Orta Qaçağan  camaatı" kimidir (yenə orada) Bax: Qaçağan.

Orta Yal- Tiflis quberniyasının Borçalı  qəzasında dağ adı(181,195).

Ortalistavi- Kutaisi quberniyasının Leçxum qəzasında dağ adı(181,195). Şimali Qafqazda Teymurxanşura dairəsində Ortala-Təpə, Qars əyalətində Ortalı (xaraba kənd adı), Azərbaycanda Qazax qəzasında Ortalukənd (181,195)  adları ilə eynidir. Azərbaycan dilində "Ortalı Baş" toponiminin  gürcücə  yazılışıdır.

Ortaçala- Tbilisi şəhərinin qərbində yer adı.

Ortaşeven-  Tiflis əyalətində kənd adı (34, 157).

Ordu-Kuçuk- Suxumi r-nunda kənd adı. 1948-ci ildə gürcücə Parnaetidir(12,265). Türk dillərində  ordu "düşmən üzərinə yürüş və ya başqa məqsədlə bir tayfanın, qoşunun toplantı yeri" (89,124), "düşərgə", "xanın qərargahı", "xan düşərgəsi" ," baş qəsəbə" və s.sözlərindəndir.

Ortul- Tiflis quberniyasının Axalkalaki qəzasında dağ adı(181,195). Qars əyalətində Ortuldağ,  Ortulu yayla və İrəvan quberniyasının Novobayazid qəzasında Ortulukənd adları ilə (yenə orada)   eynidir. Türk dillərində ordu "düşərgə" sözündəndir.

Orucoğlu-  Tiflis əyalətinin Baydarlı nahiyəsində el adı (34).  Mənbədə "Orucoğlu camaatı" kimidir(yenə orada).

Orxantəpə- Kutaisi quberniyasının Leçxum qəzasında  dağ adı(181,195).

Orça- Tiflis quberniyasının Qori qəzasında yayla adı (181,194) Qars əyalətində Artvin dairəsində Orçi kənd (181,194) adı ilə eynidir.

Orça- Tiflis quberniyasının Axalkalaki qəzasında kənd adı (181,194).

Orcalar- Tiflis quberniyasının Axalkalaki qəzasında kənd adı (181,194). Gürcücə yazılışı Orcolari(112,28).

Osman qışlağı- Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində kənd adı(34,160).

Otarşen-  Borçalı bölgəsində kənd adı(241).

Otləki qayası- Borçalı bölgəsində kənd adı(34).

Otluq- Qaqra r-nunda kənd adı. 1948-ci ildə gürcücə Kidianidir(112,267).

Oxlutala- Tiflis quberniyasının Tiflis qəzasında dağ adı(181,196).

Oçisuki- Kutaisi quberniyasının Leçxum  qəzasında aşırım adı(181,296).

Özbək məzrəsi-  Loru sancağının Quzey nahiyəsində kənd adı (241).

Öküzdağ- Tiflis quberniyasının Axalkalaki qəzasında kənd adı(181,193). İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında Öküzdağ (yenə orada), İrəvan əyalətində Öküz-Taş, 1728-ci ildə İrəvan əyalətində İqdır nahiyəsində Öküzlü (bax: 6), Azərbaycanda Gədəbəy və Tovuz r-larında Öküz qayası,  Masallı r-nunda Öküz dərəsi, Lerik rayonunda Öküztəpə və b. adları əks etdirir. Öküz Oğuz etnoniminin təhrifidir.

Öküztəpəsi- Dmanisi r-nunda təpə adı (22,30). Azərbaycanda Uquztəpə və Uğuzdərə (Zaqatala r-nu Çökəkoba k.) toponimləri ilə sıra təşkil edir.Oğuz etnonimini əks etdirir.

Ötləki qayası- Loru sancağının Güney nahiyəsində kənd adı(242). Kənd Heydərbəy  çayının kənarında yerləşmişdi (yenə orada).

= P=

Padar-  Tiflis əyalətinin Baydar  nahiyəsində maldar el adı(34,157). Padar qədim türk tayfalarından birinin adıdır. Azərbaycanda Padar adlı 6 kənd vardır. Bir fikrə görə bu tayfa X111 əsrdə Elxanilər (Hulakular) vaxtında  Orta Asiyadan İrana və oradan Azərbaycandan köçürülmüşdür. (Bax:Azərbaycan tarixi.1c.. Bakı,1961, s. 287). İrandan padarlar Azərbaycanın Şimal -şərq və Şimal- qərb bölgələrinə 1 Şah  Abbas tərəfindən  dağlıların basqınlarına qarşı köçürülmüşdür. Şəki-Zaqatala bölgəsində padarların bir hissəsi Alazanın sol sahilində yerləşmişdir (165,94, qeyd 65) Ehtimal ki, padar ailələri oradan Baydar nahiyəsinə də köçmüşlər.

Palantökən - Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında dağ adı(181,197).  Azərbaycanda Şuşa , Quba və Qazax qəzalarında çoxlu  Palantökən və Mıxtökən dağ adı ilə mə'naca eynidir.Dağlıq ərazidə çətin keçilən daşlı,çınqıllı yoxuş.

Palantökən- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında iki kənd adı(181,184). Oradakı  Palantökən dağının adındandır.

Palutdağ- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında kənd  adı(181,128). Oradakı  palıd bitən dağın adındandır. Bax: Palutlu-Başı.

Palutlu- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı(181,198). İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında Palutlu kənd adı(yenə orada) ilə eynidir.

Palutlu-Başı- Tiflis quberniyasının Borçalu qəzasında dağ adı(181,198). Zirvəsində palıd meşəsi bitmiş  dağ.

Palçıqlı-  Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində el adı (34,160).

Palçıqlı--  Tiflis əyalətinin Pətək nahiyəsində kənd adı (34,161).

Panavi- Kutaisi quberniyasının Leçxum qəzasında dağ adı(181,198). Lənkəran qəzasında Panabant dağ adı(yenə orada) ilə eynidir.

Panaket- Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında kənd adı(181,198). Türk dillərində “pana” və “qət”, “kət” (bax: Alqet)  sözlərindəndir. Azərbaycanda Panaqalası toponimi ilə mə'naca eynidir.

Papaz Arx- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı(181,198).

Paracatəpə- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında  dağ adı(181,198).

Pasanuri- Duşet r-nunda kənd adı. E.ə. V11 əsrdə sakların içərisində gəlməsi ehtimal olunan Pasin (Basin) tayfasının adındandır. Erkən orta əsrlərdə Albaniyada Rot-Pasian və indi Şərqi Türkiyədə Basinlər toponimləri ilə mənşəcə eynidir.

Patara Qomareti- Dmanisi r-nunda kənd adı(112,218). Bax:Qomareti.

Patara-Dmanisi-Dmanisi r-nunda kənd adı(112,217).Bax: Dmanisi

Patara Xançali- Boqdanovka r-nunda kənd adı (112, 217). (Bax: Xançallı).

Patara Şiraki- Sitelskaro r-nunda kənd adı(112,268).Bax: Şirak.

Patara  Axmedlo- Bolnisi r-nunda kənd adı(112,216) Gürcü dilində Patara və Əhmədli kənd adından ibarətdir.

Patara Beqlari- Marneuli r-nunda kənd adı(112,216).Bax: Bəylər.

Patara Muqanlo- Marneuli r-nunda kənd adı(112,216).Bax: Muğanlı.

Paxluçay- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı(181,200).

Paşacıq-  Tiflis əyalətinin Pətək nahiyəsində kənd adı(34,160) (241). Başıaçıq toponiminin təhrifidir. "Kitabi Dədə Qorqud"da Başuaçıqla bir səslənir.

Paşiani- Kaspi r-nunda kənd adı(112,218). Paşa şəxs adındandır.

Pedçut- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında qışlaq adı(181,200).

Pənək- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında qışlaq adı(181). Qars əyalətinin Oltin dairəsində Pənək toponimi ilə (yenə orada) eynidir.

Pəpə- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında çay adı(181,200).

Pərpəncan- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında dağ adı(181,201).

Pərpəncan- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında kənd  adı(181,201).

Pərpəncançay- Borçalı qəzasında çay adı(181,201).

Pərsa- Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında kənd adı(181,201). 1944-cü ildə deportasiya edilmiş Axısqa türklərinin yaşadığı kəndlərdən biri (29). X1X əsrdə İrəvan quberniyasının Eçmiadzin qəzasında  Parsa kənd (yenə orada) və Azərbaycanda Daşkəsən rayonunda Vərsi-Yal dağ adları ilə eynidir.

Pərsati- Kutaisi  quberniyasının Kutaisi qəzasında kənd adı(181,201). Pərsa və gürcü dilində yer bildirən “eti” şəkilçisindəndir.

Pətək-  Tiflis əyalətinin nahiyələrindən birinin adı(34). Mənbədə Battax kimidir (176,224). Battaq Loru bölgəsində Xramçayın  yuxarı axınında gölün adı idi(yenə orada). Nahiyə gölün adı ilə adlanmışdır.

Pətəkli-  Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsinlə el adı (34,160).

Pəhləvanlı- Tiflis əyalətinin Ağcaqala nahiyəsində Ərəbli tayfasının bir qolunun adı(34,162). Mənbədə "Ərəbli  oymağının Pəhləvanlı camaatı" kimidir(yenə orada).Bax: Balavani.

Pir Bayram-  Tiflis əyalətinin Dəmirçi Həsənli nahiyəsində yaşayan bir elin adı(34,160). Mənbədə "Pir Bayram tayfasının Köhnəli qışlağı" kimidir(yenə orada).

Pirvəli- Təkəli oymağına mənsub qışlaq adı kimi çəkilir(34,361). Digər adı Ağaməhəmməd qışlağı (yenə orada).

Pirəli- Tiflis əyalətinin Baydar nahiyəsində məntəqə adı(34).

Pirikənd- Borçalı bölgəsində kənd adı (241).Piri şəxs adındandır.

Poylu-Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında kənd adı(181,204). Qazax r-nunda Poylu kənd adı ilə mə'naca eynidir.Poylu Qazax elinin qollarından biri olmuşdur.

Porsuqlu- Tiflis sahəsində kənd adı(141).

Poliqaya-Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında qaya adı (181,204).

Poniçala- Marneuli r-nunda yer adı. Gürcücə poni- "dayaz" və azərbaycanca “çala” sözlərindəndir.

Punqar - Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında dağ adı (181,207).

Purnet-Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında yayla adı (181,207).  İrəvan əyalətinin Bazarçay nahiyəsində və Dərələyaz mahalında Pur kənd adları (bax:6) ilə eynidir. Toponim Pur və gürcücə məkan, yer bildirən-”et” şəkilçisindəndir.

Purd-  Borçalı bölgəsində kənd adı(241).

Pusakala- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında xaraba kənd adı (181,207).  Türk dillərində bus- "duman" sözündəndir.Qars əyalətində Pusadərə xaraba kənd adı (yenə orada) ilə eynidir.

Puti-Tiflis quberniyasının Şorapan qəzasında Rioni çayının mənsəbində kənd adı (181,207). Gürcü tarixi ədəbiyyatında Poti kimi qeyd olunur. Azərbaycanda Qaradağ rayonunda Puta-burun, körfəz və kənd, Göyçay rayonunda Potu, İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında Puta(yenə orada), İrəvan xanlığının Qırxbulaq mahalında Putinkənd(bax: 6) adları ilə mə'naca eynidir.Erkən orta əsrlərdə Cənubi -şərqi Avropada yaşamış  qədim türkmənşəli Uz tayfasının rus salnamələrində rusca yazılışda Bout kimi qeyd olunmuş tayfasının (109,X,51) (bax: 82,64) adındandır.

Putieti- Kutaisi quberniyasının Raçin qəzasında (indi Ambralauri r-nunda) kənd adı (181,207). Azərbaycanda Puta toponimləri ilə mə'naca eynidir.Bax: Puta.

Pçkala- Kutaisi  quberniyasının Leçxum qəzasında kənd adı(181,207). Kənd ərazisində olan qədim qalanın adı ilə adlanmışdır. Qalanın əsl adı isə Puçqaladır ki, bu da "Puç olmuş (yə'ni dağılmış,  divarları uçmuş) qala" mə'nasındadır.

=R=

Rabat- Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında dağ adı(181,108).  Qars əyalətinin Artvin  və Ərdahan dairələrində iki  Rabat kənd adı(yenə orada) ilə  eynidir. Ərəb dilində rabat "sərhəddə möhkəmləndirilmiş məntəqə", "din uğrunda mübarizələrin istehkamı", "dayanacaq yeri"  sözündəndir. Bu sözü ərəb dilində rabad "qəsəbə", "şəhərcik" sözü ilə qarışdırmaq olmaz.

Reyhanlu- Tiflis əyalətinin Pətək nahiyəsində kənd adı(34,161).

Rişakala- Tiflis quberniyasının Tiflis qəzasında  xaraba qala adı(181,210).

-S-

Saatlı- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında( indi Dmanisi r-nunda) kənd adı(181.212). Gürcücə yazılışı Saatlo(112,221). Saatlı tayfasının adındandır. Ağqoyunlu dövlətinin Ararat əyalətinin əmiri Saadın adı ilə Arpa çayının aşağı axarı və Arazın sol sahili Çuxur Saad, bölgədə yaşayan türk elləri isə əmir Saadın adı ilə "Saadlı" adlanırdı. 1431-ci ildə Qaraqoyunlu hökmdarı İsgəndər Saadlıların hakimiyyətinə son qoyduqdan sonra bu elin bir hissəsi İrəvan əyalətinə,  oradan Qazax-Borçalı bölgəsinə hərəkət etdi. İrəvan əyalətinlə Saatlı toponimi barəsində bax: 6.