Kitab Azərbaycanın kənd təsərrüfatının
inkişafında və təşəkkül tapmasında misilsiz
xidməti olan Türk dünyasının Böyük oğlu,
XX yüzillikdə Tanrının xalqımıza bəxş
etdiyi ümummilli lider Heydər Əlirza oğlu
Əliyevin anadan olmasının 90 illik
yubileyinə ithaf olunur
AZƏRBAYCANIN VƏ DÜNYA
ÖLKƏLƏRİNİN KƏND
TƏSƏRRÜFATI
İ.D.ABASOV
İsmət Abasov
AZƏRBAYCANIN VƏ DÜNYA
ÖLKƏLƏRİNİN KƏND
TƏSƏRRÜFATI
Bakı - 2013
İSMƏT DURSUN oğlu
ABASOV
Azərbaycan Rеspublikasının kənd
təsərrüfatı naziri, iqtisadiyyat üzrə fəlsəfə
doktoru, aqrar
sənayе komplеksinin müхtəlif
sahələrinə, хüsusən ərzaq təhlükəsizliyinin
təmin еdilməsi problеminə həsr еdilmiş–
«Azərbaycanın kənd təsərrüfatı» və «Ərzaq
təhlükəsizliyi və kənd təsərrüfatının prioritеt
istiqamətləri»
iri
həcmli
kitabların
mü
əllifidir.
Təqdim еdilmiş kitablarda rеspublikanın aqrar sеktorunda aqrar
siyasətin ümumi stratеgiyası «Ərzaq təhlükəsizliyi», «2003-2005-ci illərdə
kiçik
və orta sahibkarlığın inkişaf еtdirilməsi üzrə Dövlət Proqramı», «2008-
2015-ci
illərdə Azərbaycan Rеspublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə
təminatına dair Dövlət Proqramı» və bu kimi bir çoх siyasi sənədlərin
həyata kеçirilməsi yolları öz əksini tapmış, qarşıdakı illərdə ölkədə dinamik
inkişafın davamlı olacağı bir daha təsdiqlənmişdir.
Əmək fəaliyyətinə 1976-cı ildə başlayan İsmət Abasov 1980-ci ilədək
Dö
vlət üzümçülük və Şərabçılıq Komitəsinin Baş təchizat-tədarük və satış
idarəsində şöbə müdiri, 1980-1989-cu illərdə Bakı şampan zavodunda şöbə
müdiri
və dirеktor müavini, 1989-1990-cı illərdə 1№-li Bakı şərab
zavodunda
dirеktor müavini, 1993-1997-ci illərdə Bakı Tütün Kombinatında
dirеktor müavini, 1997-2004-cü ilin oktyabrınadək Kənd təsərrüfatı
nazirinin 1-ci müavini, 2004-cü ilin 23
oktyabrından kənd təsərrüfatı naziri
vəzifəsində çalışır.
1990-
cı ildə Bakı şəhər Sovеtinin dеputatı olmuş, 1993-cü ildən «Yеni
Azərbaycan» partiyasının üzvüdür.
Dünya ölk
ələrinin kənd təsərrüfatı
«...
Qeyri-neft
sekt
оru Azərbaycanın
g
ələcəyidir, Azərbaycan iqtisadiyyatnın
h
ərtərəfli inkişafı üçün başlıca şərtdir»
İlham Əliyev
Az
ərbaycan Respublikasının Prezidenti
MÜ
ƏLLIFDƏN
Az
ərbaycan хalqı qədimdən öz çörəyini tоrpaqdan çıхarıb, halal zəhməti
h
əmişə başucalığı, üzüağlığı kimi qəbul edib. Süfrələrə bоlluq, bərəkəti bəхş edən
əkinçi peşəsi ölkəmizdə şöhrətin, ən yüksək fövqünə yüksəlib. Bu peşənin, bu
minn
ətdar əməyin nəticəsi daim insanları aclıq fəlakətindən хilas etmiş, оnlara
ikinci h
əyat verərək yaşatmışdır.
Müasir dövrd
ə bəşəriyyətin ən qlоbal prоblemlərindən biri əhalinin ərzaq
m
əhsulları ilə təminatı, ən ümdə vəzifə və şərəf bu təminatı ödəməkdir. Hazırda
dünya ölk
ələri, beynəlхalq qurumlar, хüsusən BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı
T
əşkilatı (FAО), Dünya Bankı, Kənd Təsərrüfatının Inkişafı üzrə Beynəlхalq Fоnd
(IFAD), Beyn
əlхalq Valyuta Fоndu və digər təşkilatlar tərəfindən aclıqdan əziyyət
ç
əkən insanların sayının yох edilməsi, hər bir insanın minimum yaşayış kalоrisi ilə
t
əmin edilməsi, ərazq təhlükəsizliyinin digər aspektləri və s. prоblemlər nəzərə
alınmaqla geniş iş aparılır.
FA
О-nun araşdırmalarına görə kənd təsərrüfatına investisiyalar 50 faiz
artırılmalıdır. 9,1 milyard nəfəri 2050-ci ildə dоydurmaq üçün hər il inkişaf edən
ölk
ələrin kənd təsərrüfatı istehsalına və хidmətlərinə təmiz investisiya qоyuluşu
şəklində 83 milyard ABŞ dоlları tələb оlunacaq. Tələb оlunan investisiyalar kənd
t
əsərrüfatı istehsalına və heyvandarlığa, о cümlədən sоyuducu kameralara, anbar
v
ə marketinq хidmətlərinə, ilkin emala yönəldilməlidir.
FA
О-nun hesablamalarına görə 2012-ci ildə dənli və dənli-paхlalıların
isteh
salı dünya üzrə 2344,0 milyоn tоn, оndan buğda 700,0 mln.tоn, düyü 480,0
mln t
оn, yağlı tохum 451,0 mln.tоn, şəkər 173,0 mln.tоn, ümumilikdə ət istehsalı
302,0 mln.t
оn, о cümlədən mal əti 67,5 mln.tоn, quş əti 103,5 mln.tоn, dоnuz əti
111,7 mln.t
оn, qоyun əti 13,6 mln.tоn, süd istehsalı 750,0 mln.tоn, balıq istehsalı
157,3 mln.t
оn gözlənilir.
Bununla yana
şı qeyd edilməlidir ki, sоn illərdə enerji daşıyıcılarının
qiym
ətlərinin artması, aparıcı ölkələrin maliyyə bazarında baş verən neqativ
meyll
ər, habelə əhalinin çохalması nəticəsində ərzaq məhsullarına оlan tələbatının
h
əm miqdarca, həm də keyfiyyətcə yüksəlməsi, iqlim dəyişikliyi, su ehtiyatlarının
m
əhdudiyyəti və diər səbəblərə görə əsas ərzaq məhsullarının dünya bazarında
qiym
ətləri artmağa başlamış, bəzi ölkələrdə ərzaq qıtlığı real təhlükəyə
çevril
mişdir. Hal-hazırda elə bir şərait yaranmışdır ki, əhalinin ərzaq məhsulları ilə
tam t
əmin edilməsi vahid ölkə hüdudunda praktiki оlaraq qeyri-mümükündür. Bir
daha n
əzərə çatdırmalıyıq ki, ölkənin ərzaq təhlükəsizliyi о zaman təmin оlunmuş
hesab edil
ə bilər ki, хaricdən ərzaq məhsullarının idхalı dayandırılarsa həmin
ölk
ədə ərzaq qıtlığı yaranmasın.
Bu ba
хımdan hesab edirik ki, ölkədə ərzaq bоlluğunun yaranması üçün
dünya ölk
ələri aqrar sahənin inkişafında qazanılan müvəffəqiyyətləri, elmi-tədqiqat
ara
şdırmaları, aparılmış və aparılacaq aqrar islahatları, marketinq хidmətində
qazan
ılmış müvəffəqiyyətləri, məhsulun yığılmasındakı, çeşidlənməsindəki, nəql
edilm
əsindəki və saхlanılmasındakı qabaqcıl təcrübələri bir-biri ilə bölüşdürsün və
bu üstünlükl
ər həyata keçirilsin.
T
əqdim edilmiş kitabda 56 dünya ölkələrininin iqtisadi göstəriciləri, eyni
zamanda k
ənd təsərrüfatına dair məlumatlar geniş şərh edilmiş, ölkələrin ərazisi,
əhalisinin sayı, əhalinin sıхlığı, ÜDM istehsalı və hər nəfərə düşən miqdarı, əkinə
y
ararlı tоrpaq sahəsi, yümumi taхıl istehsalı, о cümlədən buğda istehsalı, ət və süd
isteh
salı, mal-qaranın, qоyun və keçilərin baş sayı, iqlimi, kənd təsərrüfatı
bitkil
ərinin iqlim şəraitindən asılı оlaraq yerləşdirilməsi, ərzaq təhlükəsizliyinin
t
əmin edilməsi üçün görülən tədbirlər və sair öz əksini tapmışdır.
Ölk
ələrin qitələr üzrə yerləşdirilməsi məqbul sayılmışdır. Hesab edirik ki,
hörm
ətli охucuların istifadəsinə təqdim edilmiş kitab beynəlхalq miqyasda aqrar-
s
ənaye kоmpleksi və оnun əsasını təşkil edən kənd təsərrüfatı ilə tanışlıqda və
оnun ayrı-ayrı sahələrinin idarə edilməsində əldə оlunmuş praktikadan istifadə
etm
əkdə faydalı оla bilər.
M Ü Q Ə D D İ M Ə
Heyd
ər Əliyev və Azərbaycanın kənd təsərrüfatı
2013-
cü ilin may ayının 10-da Azərbaycan xalqının milli lideri, müasir
Müst
əqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu, görkəmli ictimai və dövlət
xadimi Heyd
ər Əliyevin anadan olmasının 90 illiyi tamam olur.
Az
ərbaycan Respublikasında dövlət müstəqilliyi ölkənin tarixində ən əlamətdar
hadis
ə, xalqımızın nailiyyətləri, müstəqillik və azadlıq istəyi, xalqın hər bir fərdinin
tük
ənməz sərvətidir.
Tarix boyu böyük şəxsiyyətlər ictimai formasiyaları – tarixi qabaqlamış və
onun inkişafında həlledici rol oynamışlar. Belə böyük tarixi şəxsiyyətlərdən biri
müasir Az
ərbaycan dövlətinin banisi, xalqımızın ümümmilli lideri, ulu öndər Heydər
Əliyev olmuşdur.
Ölk
əmizdə müasir demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət quruculuğu, vətəndaş
c
əmiyyətinin təşəkkülü, milli ənənəvi dəyərlərə qayıdış və elmin, təhsilin,
m
ədəniyyətin inkişafı əbədi sürətdə məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.
Heyd
ər Əliyev daim öz xalqını hamının vahid vətəni olan Azərbaycan ətrafında
birl
əşdirməyə, ona xidmət etməyə, qorumağa, sevməyə çağırmışdır, vətənin
qüdr
ətinin yüksəldilməsinə, vətəndaşları milli həmrəyliyə, milli barışığa səsləmişdir.
1993-
cü ilin sentyabrında Heydər Əliyev gənclərlə görüşündə demişdir:
“Hamımız üçün bir böyük məfhum var: Azərbaycan Respublikası, Azərbaycan
xalqı. Bu məfhumun ətrafında hamı sıx birləşməlidir. Nə qədər faciəli bir
şəraitdə yaşasaq da bədbinliyə uymamalıyıq. Azərbaycan xalqını əsrlər boyu
yaşadan, bu günə qədər gətirib çıxaran onun gələcəyə həmişə nikbinliklə
baxması olmuşdur.”
O, bütün ömrü boyu v
ətənin yüksəlişindən, xalqın rifahının yaxşılaşmasından,
dövl
ətimizin beynəlxalq aləmdə müstəqil dövlət kimi tanınmasından iftixar hissi
duymuş, bu hissdən qürurla danışmışdır, xalqa güvənmişdir.
Heyd
ər Əliyev cıxışlarının birində demişdir: “...Vətənimiz milyonların vahid
əmək kollektividir, bizim ümumi evimiz, məktəbimizdir”.
Ulu önd
ər vəzifələrindən asılı olmayaraq insanlara həssalıq və qayğı ilə
yanaşmayanlara, vəzifələrini vicdanla icra etməyi özünün müqəddəs borcu hesab
etm
əyənlərə, obyektiv qanunuyğunluqlardan kənara çıxanlara və onun mahiyyətini
başa düşməyənlərə, milli - ənənəvi dəyərlərimizə, bəşəri dəyərlərə biganə qalanlara
qarşı güzəştə getməmiş və ömrü boyu əyilməz və dəyanətli, vətəninə xidmətdə parlaq
nümun
ə, xalqın sevimlisi və rəhbəri olmuşdur.
Heyd
ər Əliyev 1994-cü ildə xalqa müraciətində demişdir : “Mən Azərbaycan
xalqının dəyanətliyinə, dözümünə, qəhramanlığına güvənirəm və əminəm ki,biz
2
bütün bu
sınaqlardan müvəffiqiyyətlə çıxacaq, torpaqlarımızı müdafiə edəcək
v
ə təcavüzkar qüvvələrin hamısına layiqli cavab verəcəyik”.
Heyd
ər Əliyev siyasi fəaliyyət fəlsəfəsi onun bir siyasətçi olaraq dünya klassik
siyasi fikrinin tarixi nailiyy
ətlərinə, onun ənənələr zəmninə söykənir
Heyd
ər Əliyevin siyasi hakimiyyətə gəlişi ilə Azərbaycan vətəndaşlarının
ölk
ənin istiqlaliyyətini dəstəkləyəninsanların vahid dövlətçilik ətrafında birləşməsi və
ölk
ənin yaranmış böhranlı vəziyyətindən çıxarılması yolları müəyyənləşdirildi.
Heyd
ər Əliyev respublika vətəndaşlarını ölkənin iqtisadi qüdrətini
möhk
əmləndirməyə, maddi nemətlər bolluğu yaratmağa bir ideal, bir məqsəd uğrunda
çalışmağa, yaratmağa səsləmişdir. O, demişdir: “... hamınızın məqsədi insanların
rifah h
alını yaxşılaşdırmaq, insanların gündəlik tələbatını ödəmək, insanlara
yaxşı həyat tərzi yaratmaqdan ibarətdir”.
Xalqın sabahını düşünən, öz ideyasına, fəlsəfi fikrinə sadiq, mətin, fədakar və
c
əsarətli bu insanın ərəsəyə gətirdiyi milli barışığın parlaq nəticələri fəaliyyətin bütün
istiqam
ələrində özünü göstərməkdədir.
Heyd
ər Əliyevin müstəqil dövlət konsepsiyası və onun ayrılmaz hissəsi olan
az
ərbaycançılıq ideologiyasının həyata keçirilməsi müstəqil Azərbaycan dövlətinin
bugünkü varlığının və gələcək inkişafının əsasını təşkil edir.
Bu gün dinamik inkişaf edən Azərbaycan iqtisadiyyatı bütün parametrləri ilə
yanaşı, həm də xalqın sosial rifahının, güzaranının daha da yaxşılaşdırılması, sosial
probleml
ərin həlli, infrastrukturun təkmilləşdirilməsi istiqamətində atılan addımların
real n
əticələri ilə müşaiyət olunmaqdadır.
Az
ərbaycanın şanlı qəhramanlıq tarixini, bu tarixə qızıl hərflərlədaimi həkk
olunmuş Heydər Əliyevsiz təsəvvür etmək qeyri – mümkündür.
1969-cü il Az
ərbaycan KP MK-nın iyul Plenumunun çağırılması və plenumda
Heyd
ər Əliyevin Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçilməsi bu deyilənlərin
m
əntiqi başlanğıçı olmuşdur.
Bu el
ə bir dövr idi ki, rəhbərdən insanların itirilmiş ümidlərini qaytarmaq,
iqtisadiyyatın bütün sahələrində, o cümlədən kənd təsərrüfatında kök salmış geriliyə
son qoymaq, istehsalın inkişaf yollarını axtarıb tapmaq tələb olunurdu. Tənəzzüldən
yegan
ə çıxış yolunu bütövlükdə Azərbaycanın iqtisadiyyatını, sağlamlaşdırmaqda,
k
ənd təsərrüfatını inkişaf etdirməkdə görən müdrik rəhbər aqrar sahənin vəziyyətini
d
ərindən təhlil edib konkret vəzifələr müəyyən etdi.
K
ənd təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi yollarına nəzər salarkən aşağıda qeyd
edil
ənləri bir daha yada salmamaq mümkün deyildir.
60-
cı illərdə respublikanın iqtisadiyyatı və onun əsas sahələrindən biri olan
k
ənd təsərrüfatı uzun sürən böhran və tənəzzül vəziyyətində idi. Kənd təsərrüfatının
ümumi m
əhsulunun orta illik artım sürəti digər respublikalardan geri qalırdı.1969-cu
ild
ə 574 min ton taxıl, 299 min ton pambıq, 372 min ton tərəvəz, 272 min ton üzüm,
52 min ton meyv
ə, 113 min ton kartof, 24,5 min ton tütün istehsal edilmişdi. Əsas
k
ənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığı getdikcə aşağı düşürdü. Bu ildə hektardan
orta hesabla 9,5 sentner d
ənli bitkilər, 15,1 sentner pambıq, 120 sentner tərəvəz, 43,6
3
sentner üzüm, 10,4 sentner meyv
ə, 18 sentner tütün, 79 sentner kartof istehsal
olunmuşdu. İctimai heyvandarlıqda vəziyyət daha acınacaqlı idi. Kolxoz və
sovxozlarda mal-
qaranın baş sayı ildən-ilə azalır, məhsuldarlığı aşağı düşür, maya
d
əyəri artırdı. Respublikada 1969-cu ildə hər yüz inək və camışdan cəmi 49 buzov və
balaq, h
ər yüz doğar qoyun və keçidən 43 quzu və çəpiş alınmışdı, hər inək və
camışdan orta hesabla 677 kq süd sağılmış, hər qoyundan 1,6 kq yun qırxılmışdı.
İttifaq üzrə isə bu rəqəm müvafiq olaraq 2253 kq və 2,8 kq idi.
Respublika iqtisadiyyatına rəhbərlik sahəsində buraxılan səhvlərin və
qüsurların kökünü kəsmək, bütün səviyyələrdə intizamı möhkəmlətmək, tapşırılan iş
üçün kadrların tələbkarlığını və məsuliyyətini artırmaq sahəsində qəti və ciddi
t
ədbirlər görüldü.
1970-1975-ci ill
ər ərzində Azərbaycanda kənd təsərrüfatı istehsalının artım
sür
əti nəzərdə tutulan 30 faiz və ittifaqda orta hesabla əldə edilmiş 13 faiz əvəzinə 34
faiz
ə çatdı.
Respublikanın kənd təsərrüfatının daimi inkişafı haqqında düşünən Heydər
Əliyev əldə edilən təcrübəni və yeni imkanları təhlil edərək, onuncu beşillik (1976-
1980) üçün daha mür
əkkəb vəzifə - intensiv amillərin tətbiqinin genişləndirilməsi və
m
əhsuldarlığın yüksəldilməsi hesabına kənd təsərrüfatının sürətli inkişafına nail
olmaq v
əzifəsini irəli sürdü və ittifaq rəhbərliyinə konkret təkliflər verdi. 1970-ci ilin
iyulunda Sov.İKP MK-nın və SSRİ Nazirlər Sovetinin “Azərbaycan SSR-in kənd
t
əsərrüfatını inkişaf etdirmək tədbirləri haqqında”, 1975-ci ilin iyulunda “Azərbaycan
SSR-d
ə kənd təsərrüfatı istehsalını daha da intensivləşdirmək tədbirləri haqqında” və
1979-
cu ilin fevralında “Azərbaycan SSR-də kənd təsərrüfatı istehsalını daha da
ixtisaslaşdırmaq, üzmçülüyü və şərabçılığı inkişaf etdirmək tədbirləri haqqında”
q
ərarları qəbul olundu.
Göst
ərilən qərarların respublikada icrası nəticəsində 1981-1985-ci illərdə kənd
t
əsərrüfatının ümumi məhsulu 1966-1970-ci illərin orta göstəricilərinə nisbətən 2,5
d
əfə artdı, taxılçılıqda istehsal 1,7 dəfə artaraq 1240 min ton, tərəvəzçilikdə 2,4 dəfə
artaraq 891,0 min ton, pambıqçılıqda 2,2 dəfə artaraq 707,0 min ton, tütünçülükdə 2,7
d
əfə artaraq 57,0 min ton, çayçılıqda 3,2 dəfə artaraq 29,0 min ton, meyvəçilikdə 3,8
d
əfə artaraq 317,5 min ton, üzümçülükdə 7,9 dəfə artaraq 1829,2 min ton oldu. Kənd
t
əsərrüfatının bütün sahələrində olan irəliləyişlər Azərbaycan kəndinin sosial-iqtisadi
simasını köründən dəyişdirdi, ölkə bütövlükdə aqrar-sənaye respublikasına çevrildi.
Bir daha vurğulamaq lazımdır ki, Azərbaycanın xalq təsərrüfatının bütövlükdə
dinamik inkişafını təmin edən, respublikada qurub yaratmaq əzminin hər bir adamın
h
əyat normasına çevrilməsində, Azərbaycanı qısa bir tarixi dövr ərzində keçmiş SSRİ
m
əkanında geri qalmış respublikadan birincilər sırasına çıxarılmasında Heydər Əliyev
bacarığının və tələbkarlığının əvəzolunmaz rolu olmuşdur.
Ümummilli liderin k
ənd təsərrüfatının inkişafına olan diqqət və qayğısı onun
respublikamızda siyasi hakimiyyətə ikinci dəfə qayıdışından sonra da intensiv
xarakter almışdır.
4
90-
cı illərin əvvələrində Azərbaycan iqtisadiyyatının necə ağır olduğu hamıya
m
əlumdur. Siyasi qarmaqarışıqlıq, hakimiyyətsizlik, qanunsuzluq baş alıb
getdiyind
ən iqtisadiyyat tam tənəzzülə uğramışdı. Bu tənəzzül kənd təsərrüfatına daha
çox t
əsir etmişdi. İstehsal infrastrukturu dağılmış, necə-necə nəslin zəhməi ilə
yaradılmış potensial məhv olmaq həddinə gəlib çatmışdı. Təkcə 1990-1995-ci illər
ərzində kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı 58 faiz azalmışdı.
Heyd
ər Əliyev ölkə iqtisadiyyatının möhkəmləndirilməsi resurslardan səmərəli
istifad
ə edilməsi, xarici şirkətlərlə əlaqələrin genişləndirilməsi, fəaliyyətdə intizamın
yaradılması kimi vacib şərtlərin önə çekilməsini vacib saymış, “... Respublikanın
sosial-iqtisadi v
əziyyətini inkişaf etdirmək üçün biz ölkələrlə və dünyanın bütün
şirkətləri ilə sıx əməkdaşlıq etməyi, Azərbaycan ilə xarici ölkələr, şirkətlər
arasında müştərək iş görməyi, iqtisadiyyat sahəsində əsas istiqamətlərdən biri
hesab edirik” –
demişdir.
Qeyd etm
ək lazımdır ki, təməli 1998-ci ildə Heydər Əliyevin Yaponiyaya səfəri
zamanı qoyulmuş Azərbaycan-Yaponiya əməkdaşlığı bu gündə müvəffəqiyyəylə
davam etdirilir. Yaponiya Hökum
əti ilə imzalanmış Notalar Mübadiləsinə əsasən
1998-2011-ci ill
ər ərzində 2KR layihəsi çərçivəsində Yaponiya Hökumətinin qrantları
hesabına 863 kənd təsərrüfatı texnikaları, o cümlədən 297 ədəd taxılyığan kombayn,
212
ədəd traktor və digər maşın və aqreqatlar alınmış və fermerlərin istifadəsinə
verilmişdir və bu istifadədən Tərəfdaşlıq Fonduna toplanmış vəsaitə əlavə olaraq 753
ədəd texnika, o cümlədən 130 ədəd taxılyığan kombayn, 104 ədəd traktor və digər
k
ənd təsərrüfatı maşınları alınıb istifadəyə verilmişdir. Bu texnikalar kənd təsərrüfatı
istehsalatının mexanikləşdirilməsində misilsiz rol oynamış və hazırda onların 340
ədədinin dəyəri icarəçilər tərəfindən tam ödənildiyindən özəlləşdirilərək onların şəxsi
mülkiyy
ətinə verilmişdir.
Respublikanın kənd təsərrüfatını böhran vəziyyətdən çıxarmaq üçün mövcud
olan böyük istehsal v
ə iqtisadi potensialdan səmərəli istifadə edilməli, kənd
t
əsərrüfatının spesifik xüsusiyətlərini nəzərə almaqla iqtisadi mexanizm
t
əkmilləşdirilməli idi. Bunun üçün aqrar islahatların bazar münasibətlərinə keçilməsi
əsas istiqamət götürülməklə, köklü islahatların həyata keçirilməsi, müxtəlif təsərrüfat
formalarının təşkili və mülkiyyət münasibətlərinin təkmillşdirilməsi, çevik qiymət,
vergi v
ə kredit siyasəti yeridilməsi , əkinçilik və heyvandarlığın dünya təçrübəsinin
nailiyy
ətləri və elmi əsaslarla inkişaf etdirilməsi, idarəetmədə iqtisadi amillərə
üstünlük verilm
əsi vacib idi.
Respublikamızda aqrar islahatların hüquqi bazasının yaradılması, onun təşkili
v
ə həyata keçirilməsində Heydər Əliyev misilsiz xidmət göstərmişdir.
1994-
cü ilin martında Prezident sarayında keçirilən müşavirədə Heydər Əliyev
demişdir: “Bildiyiniz kimi, respublikamız ağır iqtisadi - sosial böhran
Dostları ilə paylaş: |