Kitab Azərbaycanın kənd təsərrüfatının inkişafında və təşəkkül tapmasında misilsiz

iç

ərisindədir. Respublikanın  iqtisadiyyatının və sosial həyatının bütün sahələrini 

bürüy

ən bu  böhran təəssüf ki, ilbəil dərinləşir,  ölkənin həyatına  onun  mənfi 

t

əsiri güclənir. Mən    Respublikanın  bu  vəziyyətdə  olması barədə  öz fikirlərimi 

d

əfələrlə  demişəm, təkrara  ehtiyac yoxdur.  Ancaq  qısaca bir  daha  qeyd  etmək 

5 

 

ist

əyirəm  ki,  respublikanın    böhran vəziyyətində, müharibə  şəraitində  olması 

müst

əqil Azərbaycanı həddindən ziyadə ağır vəziyyətə salmışdır. Bunlar hamısı 

əhalinin həyat tərzinə mənfi təsir edir və ümumiyyətlə, Respublikanın bu günü 

v

ə  gələcəyi üçün çox böyük çətinliklər  yaradır.  Ancaq  eyni  zamanda  xalqımız, 

ictimaiyy

ət bilməlidir ki,  Azərbaycanın daxili imkanları çox böyükdür, böhran 

v

əziyyətindən  çıxmaq  üçün  mümkünatlar  var.  Biz  bu imkanların    hamısını işə 

salmalı, onlardan səmərəli istifadə etməli və respublikamızı bu ağır vəziyyətdən 

çıxarmalıyıq”. 

Heyd

ər Əliyev vəziyyətdən çıxış yolunun  birinidə aqrar islahatların, əmlakın 

öz

əlləşdirilməsində görürdü. 

Ümumiyy

ətlə, aqrar sahədə  islahatların  aparılmasına  və  onun daha da 

d

ərinləşməsinə, mülkiyyət münasibətlərinin və sahibkarlığın formalaşdırılmasına dair 

yüzl

ərlə  fərman, sərəncam, qanun, qərar və  digər normativ-hüquqi sənədlər qəbul 

olundu, aqrar bölm

ədə  yeni  mülkiyyət münasibətlərinin  formalaşdırılması  və 

müxt

əlif növ təsərrüfat subyektlərinin yaradılmasının, eyni zamanda, aqrar bölməyə 

dövl

ət himayəsinin istiqamətləri və  aqrar  bazarın  dövlət tənzimlənməsinin hüquqi 

əsasları yaradıldı. 

Aparılmış  aqrar  islahatlar,  qəbul  edilmiş  hüquqi-normativ sənədlər, kənd 

t

əsərrüfatı  məhsulları  istehsalçılarının  dövlət tərəfindən hərtərəfli dəstəklənməsi, 

əhalinin  ərzaq məhsullarına  artan  tələbatının  ödənilməsi ilə  ərzaq təhlükəsizliyinin 

t

əmin edilməsində aparılan məqsədyönlü tədbirlərin nəticəsi olaraq, xüsusən dənli və 

d

ənli-paxlalı  bitkilərin, kartof, tərəvəz və  bostan məhsullarının,  heyvandarlıq 

m

əhsullarının istehsalında mütəmadi olaraq dinamik inkişaf əldə edilmişdir. 

 

Heyd

ər Əliyev özünəməxsus uzaqgörənliklə bəyan etdi: “Azərbaycanın aqrar 

bölm

əsində, ümumiyyətlə  iqtisadiyyatda dövlət siyasətini  artıq  müəyyən 

etmişəm. Bu islahatlar yoludur, islahatlar vasitəsilə istehsalın artırılması, bazar 

iqtisadiyyatı, insanlara sərbəstlik verilməsi, sahibkarlığa, təşəbbüskarlığa şərait 

yaradılmalıdır. Bu dövlət siyasətinin əsas prinsipləridir”. 

 

Böyük f

əxrlə  qeyd edilməlidir ki, təkcə  Azərbaycanın  deyil,  bütün  Türk 

dünyasının  Böyük  oğlu  Heydər  Əliyev  unikal  bir  tarixi  şəxsiyyət, XX yüzillikdə 

Tanrının xalqımıza bəxş etdiyi böyük zəka sahibi, sərkərdədir. Bu qaçılmaz bir faktdır 

ki, Az

ərbaycanın  ən  yeni  tarixininbütöv  bir  dövrü,  Respublikamızın  siyasi-iqtisadi, 

m

ədəni-mənəvi yüksəlişi Heydər Əliyevin möhtəşəm siyasi və dövlətçilik fəaliyyəti 

il

ə  üzvi sürətdə  bağlıdır.  Həyatını  xalqına  həsr  etmiş  nurlu  zəka  sahibi, əzəmətli 

şəxsiyyət olan  Heydər  Əliyev  öz  işıqlı  əməlləri ilə  müstəqilliyimizin bərpasında, 

möhk

əmləndirilməsində, Azərbaycanın  dünya  miqyasında  tanınmasında  müstəsna 

xidm

ətləri    olmuşdur.  Bütün  ömrünü  xalqının  tərəqqisinə,  inkişafına  həsr  etmiş  bu 

müdrik v

ətən oğlu dünya dövlətlərinin başçıları və siyasi xadimləri tərəfindən həmişə 

böyük  hörm

ət və izzətlə qarşılanmışdır. 

 

Amerika Birl

əşmiş  Ştatlarının  Prezidenti  Corc  Buş:  “Heydər  Əliyev  Cənubi 

Qafqazda uzun müdd

ət  ərzində  ən  əsas  şəxsiyyət  olmuşdur.  Bu  günlərdə 

6 

 

Amerika Birl

əşmiş  Ştatları  və  Azərbaycanın  bəhrələndiyi dostluq əlaqələrinin 

qurulmasında onun şəxsi səyləri həyati əhəmiyyət daşıyır”. 

 

 

 

Fransanın  keçmiş  Prezidenti  Jak  Şirakın    dədiklərini  xatırlayaq:  “Bu qeyri – 

adi  şəxsiyyət Azərbaycanı  çiçəklənmə  yoluna gətirib  çıxarmışdır.  Müxtəlif  

görüşlərimiz zamanı, xüsusilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ətrafında müzakirələr 

aparark

ən, münaqişənin sülh yolu  ilə həllində onun cəsarətini, müdrikliyini və 

q

ətiyyətliyini yüksək qiymətləndirirəm”. 

 

Heyd

ər Əliyev elə bir böyük qüdrət, işiqlı əməllər və çoxşaxəli fəaliyyət sahibi 

idi ki, onu inc

əliyinə qədər təsəvvür və əhatə etmək  qeyri-mümkündür.  

 

Ümummilli liderimiz Heyd

ər Əliyevin aqrar islahatlara başlanılması məqsədilə 

q

əbul etdiyi ilk dövlət  əhəmiyyətli sənədin  imzaladığı vaxtdan  18 il keçir. Ötən 18 

ild

ə  keçilmiş  çətin, həyati  əhəmiyyətli analoqu olmayan yolda sosial-siyasi sahədə 

əldə  edilmiş  dinamik  inkişafa nəzər saldıqda,  böyük  şəxsiyyətin uzaqkörən, müdrik 

siyas

ətinin uğurlu nəticələri bir daha aydın körünür. 

 

1995-2003-cü ill

ərdə  ölkəmizdə  baş  vermiş  bütün  inkişaf  prosesləri məhz 

Heyd

ər Əliyevin titanik, yorulmaq bilməyən əməli fəaliyyətinin nəticəsi olmuşdur. 

 

“Xalq m

ənim dayağım, gücüm və inamımdır” -  deyən ulu öndər həyatının 

bütün dövrl

ərində  olduğu  kimi,  XX  əsrin  sonlarında  və  XXI  əsrin ilk illərində  özü 

xalqın dayağı, pənah və inam yeri olmuşdur. 

 

Heyd

ər Əliyevin apardığı uğurlu daxili və xarici siyasət nəticəsində, daxili və 

xarici qüvv

ələrin yaratdıqları maneələr dəf olunaraq bir sıra ölkələrlə və beynəlxalq 

t

əşkilatlarla  siyasi  və  iqtisadi  əlaqələr bərqərar olundu, müstəqil Azərbaycan 

Respublikası beynəlxalq aləmdə tanınmağa başladı, ictimai – siyasi sabitlik yarandı 

v

ə bazar iqtisadiyyatına keçidə start verildi. 

 

Əgər 1992-1995-ci illərdə  kənd təsərrüfatında  ümumi  məhsul  istehsalının 

h

əcmi orta hesabla aşağı düşürdüsə, artıq 1996-ci ildən başlayaraq (1997-ci il istisna 

olmaqla) bu göst

əricisi ilbəil  artmağa  başlamış,  1999-2001-ci illərdə  uyğun  olaraq 

7,0; 12,1; 11,1 faiz artmışdır. 

 

Aqrar  islahatların  1995-2003-cü illəri  əhatə  edən birinci mərhələsində  kənd 

əhalisində torpaq və əmlaka sabitlik hissi artmış, əhalidə mülkiyyətçilik psixologiyası, 

insanların  sərbəst fəaliyyətə,  yaradıcılığa  meyli  güclənmiş,  aqrar  sektorda  yeni 

istehsal münasib

ətləri formalaşdırılmış, bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinə uyğun bazar 

iqtisadiyyatı  elementləri gücləndirilmiş,  müasir texnikavə  texnologiyalar  şəbəkəsi 

genişləndirilmiş,  məhsul vahidinə  çəkilən xərclərin azadılmasına,  qənaətə  meyl 

artmış,  israfçılığa  qarşı  şəxsi nəzarət gücləndirilmiş,  kənd təsərrüfatında  torpaq  və 

əmlakdan səmərəli istifadəyə  imkanlar  artmış,  iqtisadi  tənəzzülün  qarşısı  alınmış, 

istehsalın  dinamik  inkişafına  zəmin  yaradılmış,  dünya  standartlarının  tələblərinə 

uyğun  məhsul  istehsalı  və  daxili  bazarın  qorunması  üçün  meyllər  artmış, 

respublikanın təbii iqlim şəraitinə, kənd təsərrüfatının spesifik xüsusiyyətlərinə, adət, 

ənənə  və  vərdişlərinə  uyğun  ixtisaslaşmağa  meyllər  formalaşmağa  başlamış,  fərdi 

7 

 

marağın  ölkənin  ümumi  marağı  ilə  əlaqələndirilməsinin təmin edilməsinə  şərait 

formalaşmış, idarəetmə funksiyaları təkmilləşdirilmişdir. 

 

 

Heyd

ər Əliyevin hakimiyyətdə olduğu 1993-2003-cü illərdə aqrar sahə ilə bağlı 

50-d

ən artıq normativ-hüquqi sənədlər qəbul edilmiş, çoxsaylı fərman və sərəncamlar 

imzalanmışdır. Bu sənədlər aqrar islahatların gedişini sürətləndirmiş. Kənd təsərrüfatı 

m

əgsullarının  artırılmasını  təmin  etmiş,  kənddə  sahibkarlığın  inkişafına  təkan 

verilmişdir, nəticədə ölkədə xüsusilə çörək problemi həll edilmiş, taxıl istehsalı ilbəil 

artmışdı,  Azərbaycan aqrar sahədə,  buğda  və  heyvandarlıq  məhsulları  istisna  

olmaqla, idxal ed

ən ölkədən ixrac edən ölkəyə çevrilmişdir. 

 

Bu t

ədbirlərin nəticəsində  ölkənin aqrar -  sənaye  kompleksinin  inkişafında 

keyfiyy

ətcə və məzmunca yeni bir mərhələnin təməli qoyuldu. 1995-ci ildən etibarən 

respublikada 1970 ictimai t

əsərrüfatda, həmçinin emal və aqroservis müəssisələrində 

islahat  aparıldı, 3,4 milyon  nəfərə və  ya 872,0 min ailənin xüsusi mülkiyyətinə 1,4 

milyon hektar torpaq, 830,0 min n

əfərə isə əmlak payı verildi. 

 

Ölk

ədə  genişmiqyaslı  tədbirlərin həyata keçirilməsində  əsas məqsədlərdən, 

t

əxirəsalınmaz  tədbirlərdən biri ölkənin  ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi 

olmuşdur. 

 

Az

ərbaycan  Respublikasının Prezidenti, ulu öndər  Heydər  Əliyevin  2  mart 

2001-ci il tarixli s

ərəncamı  ilə  “Azərbaycan  Respublikasının  ərzaq təhlükəsizliyi 

Proqramı” qəbul olundu. 

 

Proqramda 

əsas məqsəd ölkədə  aparılan  iqtisadi  islahatların  daha  da 

d

ərinləşməsini, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının  artırılmasını və əhalinin 

ərzaq məhsulları  ilə  təminatının    yaxşılaşdırılmasını  həyata keçirmək  olmuşdur.  Bu 

proqram Az

ərbaycan  Respublikasının  ilk  ərzaq təhlükəsizliyi    proqramı  olmaqla 

hökum

ətin  ərzaq təhlükəsizliyi sahəsində  öhdəlik və  məqsədlərini  əhatə  etmiş  və 

dövl

ətin maliyyə  öhdəlikləri, habelə  büdcə  imkanları  çərçivəsində  həyata 

keçirilm

əsini nəzərdə  tutulmuşdur.  Ərzaq  təhlükəsizliyi  proqramı  ilk  növbədə 

yoxsulluğun    azadılmasını,  insanların  əqzaqla təminatını    və  ərzaq məhsullarından 

s

əmərəli istifadə edilməsininəzərdə tutmuşdur. 

 

Az

ərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən 2004-cü 

ild

ən başlayaraq ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına dair qəbul edilmiş və uğurla  həyata 

keçiril

ən dövlət proqramları və digər hüquqi-normativ sənədlər bu ərzaq təhlükəsizliyi 

proqramının məntiqi davamıdır. 

 

Heyd

ər  Əliyev  Azərbaycan dövlətinin gələcək  inkişafını,  dövlətçiliyin, 

az

ərbaycançılığın,  onun  tərəfindən  başlanmış  və  həyata keçirilməkdə  olan bütün 

işlərin  ardıcıllıqla  yerinə  yetirilməsini məhz cənab  Prezident  İlham  Əliyevin 

r

əhbərliyində görürdü. 

 

Heyd

ər  Əliyev  2003-cü ildə  xalqa müraciətində  demişdir:  “İnanıram  ki, 

m

ənim  axıra  çatdıra  bilmədiyim taleyüklü məsələləri,  planları,  işləri Sizin 

köm

əyiniz və  dəstəyinizlə  İlham  Əliyev  başa  çatdıra  biləcək. Mən ona özüm 

q

ədər inanıram və gələcəyinə böyük ümidlər bəsləyirəm”. 

8 

 

 

Az

ərbaycan tarixinin bugünkü səhifələri bu müdrik insanın  dahiyanə sözlərinin 

bir daha t

əsdiqidir. 

 

 

 

Az

ərbaycan xalqının, azərbaycan torpağının misilsiz təəssübkeşi, XX yüzilliyin 

90-

cı  illərində  yenidən müstəqilliyə  qovuşmuş  dövlətimizin  xilaskarı,  dahi  öndər 

Heyd

ər Əliyevin siyasi kursu onun layiqli davamçısı möhtərəm cənab Prezident İlham 

Əliyev tərəfindən ardıcıllıqla həyata keçirilir. 

 

Ölk

ə  başçısı  İlham  Əliyev  1  noyabr  2003-cü il  Respublika Prezidenti kimi 

andiçm

ə mərasimində xalqa müraciətində demişdir: “Azərbaycanı qüdrətli dövlətə 

çevirm

ək üçün ən  başlıcası,  ölkədə  Heydər  Əliyevin  siyasəti davam 

etdirilm

əlidir. Bu gün yüksək kürsüdən çıxış edərkən mən Azərbaycan xalqına 

söz verir

əm ki, bu siyasətə sadiq qalaçağam, heç vaxt bu yoldan dönməyəcəyəm, 

Heyd

ər Əliyevin siyasətini davam etdirəcəyəm”. 

 

Bu  gün  hamımız  yüksək kürsüdən  deyilmiş  dahiyanə  sözlərin yerinə 

yetirilm

əsinin, gələcəkdə  daha intensiv olaraq həyata keçiriləcəyinin  canlı 

şahidləriyik. 

 

Ölk

ə  Prezidenti cənab  İlham  Əliyevin rəhbərliyi  altında  respublika 

iqtisadiyyatında  energetika  –  yanacaq kompleksindən sonra ikinci əhəmiyyət kəsb 

ed

ən  aqrar  sferanın  inkişafına  yönəldilmiş  bir  çox  ardıcıl  tədbirlər həyata 

keçirilmişdir. Onun aqrar – sənaye kompleksində çalışan fermer, sahibkarlar, alim 

v

ə  mütəxəssislər tərəfindən böyük ümid və  rəğbətlə  qarşılanan  “Azərbaycan 

Respublikasında  sosial  –  iqtisadi  inkişafın  sürətləndirilməsi tədbirləri haqqında” 

2003-cü il 24 noyabr tarixli F

ərmanı,  2004-cü il 11 fevral tarixli Fərmanı ilə təsdiq 

edilmiş  “Azərbaycan  Respublikası  regionlarının  sosial  –  iqtisadi  inkişafı  Dövlət 

Proqramı (2004-2008-ci illər)”, 2004-cü il 23 oktyabr tarixli sərəncamları ilə təsdiq 

edilmiş  “Aqrar  bölmədə  idarəetmənin təkmilləşdirilməsi tədbirləri    haqqında”  və 

“Aqrar bölm

ədə lizinqin genişləndirilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında”,  2008-

ci il 25 avqust tarixli S

ərəncamı      ilə  təsdiq      edilmiş  “2008-2015-ci illərdə 

Az

ərbaycan  Respublikasında  əhalinin  ərzaq məhsulları  ilə  ətibarlı  təminatına      dair   

Dövl

ət Proqramı”, 2009-cu il 14 aprel tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan 

Respublikası  regionlarının  2009-2013-cü illərdə  sosial  –  iqtisadi  inkişafı  Dövlət 

Proqramı”, 2011-ci il 15 dekabr tarixli Sərəncamı  ilə  təsdiq  edilmiş  “2012-2020-ci 

ill

ərdə  Azərbaycan  Respublikasında  üzümçülüyün  inkişafına  dair  Dövlət  Proqramı”  

v

ə  digər qəbul  edilmiş  hüquqi  –  normativ sənədlər aqrar –  sənaye kompleksinin 

inkişafına güclü təkan vermişdir. 

Aqrar islahatların  və sahəyə fasiləsiz dövlət dəstəyinin nəticəsində 2003-cü ilə 

nisb

ətən 2012-ci ildə  kənd təsərrüfatı  məhsulları  istehsalında  xeyli  üstünlüklər  əldə 

edilmişdir. Belə ki,taxıl istehsalı 36,2 faiz, o cümlədən buğda 19,4 faiz, kartof 25,9 

faiz, t

ərəvəz 16,2 faiz, bostan məhsulları 20,0 faiz, meyvə 41,6 faiz, üzüm 2,3 dəfə 

artmışdır.  Heyvandarlıq  məhsulları  istehsalı,    iri  və xırda  buynuzlu  heyvanların  baş 

sayı çoxalmışdır. 2003-cü ilə nisbətən 2012-ci ildə ət istehsalı (kəsilmiş çəkidə) 48,2 

9 

 

faiz, süd 47,2 faiz, yun 36,4 faiz, yumurta 79,9 faiz, mal-qar

anın baş sayı 20,6 faiz, 

qoyun v

ə keçilərin 18,8 faiz, quşların 31,1 faiz artmışdır. 

 

Ölk

ə  başçısı  tərəfindən 2004-cü ildə  yaradılmış  və  onun fəaliyyət dairəsinin 

ild

ən ilə  genişləndirilməsi nəticəsində  “Aqrolizinq”ASC tərəfindən dövlət 

büdc

əsindənvə  digər  mənbələrdən, o cümlədən təkrar istifadədən  yaranmış 

119,49milyon manat v

əsait də nəzərə alınmaqla cəmi 493,32 milyon manat vəsaitdən   

190,72 milyon manatlıq kənd təsərrüfatı texnikaları, 113,79 milyon manatlıq texnoloji 

avadanlıq, 114,55 milyon manatlıq mineral gübrələr, 22,86 milyon manatlıq damazlıq 

heyvanlar alınmış və 50,5 milyon manatlıq tikinti işləri aparılmışdır. 

 “Aqrolizinq” ASC t

ərəfindən  aparılmış  gündəlik məqsədyönlü tədbirlərin 

n

əticəsi olaraq təkrar istifadədən yaranmış 119,5 milyon manat  vəsait yenidən kənd 

t

əsərrüfatı  texnikalarının  və  müxtəlif təyinatlı  maşın  və  texnoloji  avadanlıqların 

alınmasına yönəldilmişdir. 

İstehsal  olunmuş  meyvə  və  digər məhsullarla  əhalinin ilboyu təminatı 

m

əqsədilə sahibkarların sifarişi əsasında  ümumi tutumu 54,8 min ton olan 39 ədəd 

soyuducu    kameralar  quraşdırılmış    və  istifadəyə  verilmişdir.  Tərəvəz  istehsalında 

xüsusi 

əhəmiyyətə  malik  ümumi sahəsi 27,2 hektar olan 14 ədəd istixana gətirilib 

quraşdırılmışdır. 

Bununla  yanaşı  heyvandarlıq  məhsullarının  artırılmasında,  heyvanların  cins 

t

ərkibinin yaxşılaşdırılmasında “Aqrolizinq” ASC tərəfindən  gətirilən, lizinq yolu ilə, 

güz

əştlə  məhsul  istehsalçılarına  satılan  damazlıq  düyələrin mühüm əhəmiyyəti 

olmuşdur.  2009-2012-ci illər  ərzində  respublikaya 6290 düyə  gətirilmişdir.  Bu illər 

ərzində heyvanların baç sayı artaraq 10029 başa çatmışdır. 

Bu heyvanların hərəsindən  ildə 4500-5000 kq süd sağılır və yerli heyvanlara 

nisb

ətən 3,0-3,5  dəfə artıq süd verir.   

K

ənd təsərrufatının  mexanikləşdirilməsi səviyyəsinin  artırılmasında,  texniki 

xidm

ətlərin göstərilməsində, məhsulun vaxtında və itkisiz yığılmasında “Aqrolizinq” 

ASC-

nin rayon aqroservis filiallarının  xüsusi rolu olmuşdur. Hazırda respublikada 54 

aqroservis  filialları  fəaliyyət göstərir, ondan 34 filialın  müasir  maddi-texniki  bazası 

yaradılmış və tutumu 68 min ton olan 6 ədəd  logistik gübrə bazası tikilib istifadəyə 

verilmişdir. 

2003-2012-ci ill

ərdə  dövlət  əsaslı  vəsait  qoyuluşu  hesabına  Kənd Təsərrüfatı 

Nazirliyin

ə ayrılmış vəsait hesabına 41 rayonda Baytarlıq idarələrinin və dioqnostik 

kabinetl

ərinin  inzibati  binaları,  57  Sahə  Baytarlıq  məntəqələrinin  inzibati  binaları, 

Bakı  şəhərində  Dövlət  Baytarlıq  Xidmətinin 3 mərtəbəli  inzibati  binası,    Bioloji 

Kombinatın inzibati və laboratoriya binaları yenidən qurulub istifadəyə  verilmişdir. 

Dövl

ət Fitosanitar Nəzarəti Xidmətinin, Aqrar Elm Mərkəzinin tabeliyində  olan 

institut v

ə digər təşkilatlarının inzibati və laboratoriya binalarında, Azərbaycan Dövlət 

Aqrar Universitetin t

ədris korpuslarında təmir və yenidənqurma işləri görülmüşdür. 

K

ənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına 2007-2012-ci illər ərzində bir neçə 

istiqam

ətdə  dövlət büdcəsinin vəsaiti  hesabına  572,7  milyon manat, o cümlədən 

10 

 

yanacaq v

ə  motor  yağlarına,  buğda  və  çəltik səpininə, mineral gübrələrin güzəştli 

satışına, 1-ci və 2-ci reproduksiyalı toxum və ting satışına, orijinal, superelit və elit 

toxumların satışına görə subsidiya ödənilmişdir. 

 

Bununla yanaşı 2007-2012-ci illər ərzində Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında 

K

ənd Təsərrüfatı  Kreditləri üzrə  Dövlət Agentliyi tərəfindən dövlət büdcəsindən 

ayrılmış 48,0 milyon manat və qayıdış hesabına yaranmış 18,1 milyon manat vəsait 

hesabına 58 rayonda aqrar sektorda fəaliyyət göstərən 1737 sahibkara heyvandarlığın, 

bağçılığın,  taxılçılığın,  üzümçülüyün,  quşçuluğun,  arıçılığın,  emalın  və  s. sahələrin 

inkişafı üçün 66,1 milyon manat güzəştli kreditlər verilmişdir  və nəticədə 6232 yeni 

iş yerləri açılmışdır.  

K

ənd Təsərrüfatı  sahəsində  2003-2012-ci illər  ərzində  həyata keçirilən 

Beyn

əlxalq layihələr çərçivəsində ümumi dəyəri 390,97 milyon  ABŞ dolları olan10 

layih

ə içra edilmiş, 5 layihə isə icra olunmaqdadır. İcra olunmuş və icrası davam edən 

layih

ələrinicrasına 2003-2012-ci illər ərzində 180,91 milyon ABŞ dolları miqdarında 

v

əsait  qoyulmuş,  o  cümlədən Azərbaycan Hökumətinin  payı  65,14  milyon  ABŞ 

dolları təşkil etmişdir. 

K

ənd təsərrüfatının  inkişafını  və  ərzaq  bolluğunun  yaradılması  yolunun, 

mü

əyyən zaman tələb etməsinə  baxmayaraq, kiçik təsərrüfatların  kooperasiyalarda 

birl

əşməsində öncədən görən ölkə başçısının tapşırığı ilə dövlət torpaq fondu hesabına 

Agçab

ədi və Beyləqan rayonlarının inzibati ərazisində müvafiq olaraq 3300 hektar və 

1500 hektar qış otlaq sahəsində və eyni zamanda Şəki rayonunun inzibati ərazisində 

5560,1  hektar  qış  otlaq  sahəsinin təyinatının  dəyişdirilərək iri özəl  taxılçılıq 

t

əsərrüfatının yaradılması qərara alınmışdır. 

Ölk

ədə  iri özəl  taxılçılıq  təsərrüfatlarının  yaradılması  ən perspektivli məsələ 

kimi 

ərzaq bölluğunun yaradılmasında, əhalinin maddi rifahının yaxşılaşdırılmasında 

mühüm rol oynayacaq, fermer v

ə  ailə  təsərrüfatlarının  yeni  texnologiyalara 

h

əssaslıqlarının  daha  da  gücləndirilməsində  dönüş  yaradaraq,  xırda  təsərrüfatların 

kiçik torpaq sahibl

ərinin kooperasiya və assosiasiyalarda  birləşməsində mühüm amil 

olacaqdır.  

Son 10 ild

ə  aqrar sahədə  məhsul  istehsalında  ciddi  nailiyyətlər  əldə  edilmiş, 

k

ənd təsərrüfatının ümumi məhsulu 2012-ci ildə 2003-cü ilə nisbətən 3,3 dəfə artaraq 

t

əxminən 4,8  milyard manat təşkil  etmiş,  2011-ci ilə  nisbətən  artım  orta  hesabla  6 

faiz

ə yaxın olmuşdur. 

Nazirl

ər Kabinetinin 2012-ciilin sosial –  iqtisadi  inkişafının  yekunlarına  və 

2013-cü ild

ə  qarşıda  duran  vəzifələr həsr  olunmuş  iclasında  Ölkə  Prezidenti  İlham 

Əliyev  demişdir:  “Ərzaq  təhlükəsizliyi məsələlərini  uğurla  həll  etmişik.  Kənd 

t

əsərrüfatı  məhsullarının  təxminən 6 faiz səviyyəsində  artırılması,  əlbəttə  ki, 

görül

ən işlərin nəticəsidir”. 

Bu gün aqrar –  s

ənaye kompleksi böyük düha Heydər  Əliyev  tərəfindən 

qoyulmuş  bünövrə  üzərində  möhtərəm  Prezidentimiz  İlham  Əliyevin  gündəlik 

köm

əkliyi və qayğısı nəticəsində iri addımlarla irəliləyir. 

11 

 

Heyd

ər  Əliyevin  unikal  dövlətçilik təcrübəsi, uzaqgörənliyi, çətin 

situasiyalardan mahiran

ə  qalib  çıxması,  nəyin  bahasına  olursa  olsun,  bütün 

imkanlardan istifad

ə  edərək,  xalqına  və  millətinə  xidmət etmək prinsipinə  sadiqlik 

yolu g

ələcək misilsiz uğurlarımızın mayağıdır, işıqlı yolumuzdur.