Korxonada asosiy vositalar miqdorining yetarli bo’lishi va holati faoliyat natijalariga juda katta ta’sir qiladi. Asosiy vositalar xolatini aniqlaganda ularning korxonaning umumiy mablag’lardagi hissasi, asosiy vositalar tarkibi, yaangilanish va eskirish ko’rsatkichlarini hisoblash lozim.
Korxona asosiy vositalarini umumiy mablag’laridagi hissasi, asosiy vositalari tarkibi, yaangilanish va eskirish ko’rsatkichlarini hisoblash lozim.
Korxona asosiy vositalarning umumiy mablag’laridagi hissasi (AV.u) asosiy vositasi dastlabki qiymatini balansning jami summa nisbatan foizlarda hisoblanadi. Bu ko’rsatkich xalq xo’jaligi tarmoqlariga bog’liq.
“Samgeoltexservis” korxonasida bu ko’rsatkich 2013 yilda quydagicha bo’lgan:
AV.u =
2014 yilga kelib esa bu ko’rsatkich:
AV.u =
2015 yilda asosiy vositalarni umumiy mablag’lardagi ulushi quyidagicha bo’ladi.
AV.u =
Korxonalar asosiy vositalari ikki gruxga bo’linadi. Asosiy vositalarning mashina asbob-uskunalar kabi turlari ishlab chiqarishda faol qatnashadi. Shuning uchun bunday asosiy vositalarni faol asosiy vositalar deyladi.Asosiy vositalar faol qismining umumiy (AVf) asosiy vositalardagi hissasini asosiy vositalar faol qismini (AVf) asosiy vositalar umumiy summasiga nisbati bilan aniqlanadi.