Hacı Nərimanoğlu

 

27 may 1915-ci il tarixli Tercih (Köç) Qanunu: 

 

 1.Nəqli lazım olanlar gedəcəkləri yerlərə qədər rifah içərisində daşınacaqdır. 

 2.Yollarda istirahətləri, can və mal təhlükəsizlikləri qorunacaqdır. 

 3.Getdikləri yerlərdə  qəti yerləşdirilmələrinə  qədər özlərinə köçkün vəsaitindən 

dolanışıqlarını təmin etmək üçün yardım ediləcəkdir. 

4. Keçmiş maliyyə vəziyyətlərinə uyğun olaraq özlərinə mal və ərazi paylanılacaqdır. 

 5.Hökumət tərəfindən ev tikiləcəkdir. 

 6.Ciftçi-fermerlərə toxumlar, əvvəlcə  sənətkar olanlara peşələri ilə bağlı alətlər 

paylanılacaqdır. 

 7.Tərk etdikləri mallarından geridə qalanlar özlərinə veriləcək, bu olmadığı  təqdirdə, 

bunların qarşılığı pul kimi ödəniləcəkdir. 

8.Boşaldılan  şəhər və  qəsəbələrdə yerləşən ermənilərə  məxsus daşınmaz malların 

siyahıyaalması keçiriləcək, bunların cinsləri və qiymətləri, miqdarları müəyyən edilərək 

köçənlərə  veriləcəkdir. 

 9.Köçənlərin istifadə etməyəcəkləri mallar, yəni zeytunlik, bağ, portağal bağları, dükan, 

fabrik, anbar kimi gəlir gətirəcək daşınmaz mallar, artımı ilə satılacaq və ya icarəyə 

götüləcək, bu gəlirlər uyğun bir şəkildə didərgin düşən ilk sahiblərinə veriləcəkdir. 

Osmanlı Daxili İşlər Nazirliyi 28 may 1915-ci ildə didərgin düşənlərin   saxlanmaları, 

yedirilib  içmələri ilə bağlı məqamları özündə ehtiva əhatəli bir təlimat hazırlayıb təsdiq 

edib icraya yönəltmişdir. Bunun bəzi bəndlərini sadalayaq. 

Nəqli lazım olan xalqın göçürülməsi işi yerli idarə məmurlarının   səlahiyətinə aiddir. 

Köçürülənlər, bütün heyvan və daşına bilən mallarını özləri ilə bərabər apara bilər. 

Köç zamanı qaçqınların can, mal təhlükəsizlik, yedirilmə  və istirahətlərinin   təmin 

edilməsindən, keçid yollarındakı məmurlar məsuliyyət daşıyırlar. Bu mövzuda meydana 

gələcək çatışmazlıqların aradan qaldırılmasına müvafiq olaraq bütün vəzifəlilər 

məsuliyyət daşıyacaqlar. 

Köç sonunda köçənlər sağlıqlı işləməyə, təsərrüfatla məşğul olmağa əlverişli   kənd və 

şəhər evlərinə yerləşdiriləcəklər. 

Yeni məskunlaşma bölgəsində köçkünlərə veriləcək ərazi yoxdursa, dövlət   maliyyə və 

fermalarından istifadə ediləcəkdir. 

Yaşayış ərazisinə köçənə qədər, möhtac vəziyyətdə olanlara uyğun miqdarda  hökumət 

yardımı təmin olunacaqdır. 

Kənd təsərrüfatı ilə  məşğul olanlardan və  sənətkarlardan ehtiyac olanlara uyğun 

miqdarda vasitə və yaxud kapital veriləcəkdir.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

52