Hayot faoliyati

233


i

va bu korxona raxbari tom onidan buyruq bilan asoslanadi. U m u-man xavfsizlik texnikasi muhandisi sanoat korxonalarini rejalashti-rish, karta tashkil qilishda, sanitariya-maishiy xonalar tashkil etish ishlarida, sanoat mashina va mexanizmlarini o‘rnatishda, yangi texnologik m ashina va mexanizmlar, texnologik liniyalarni yig'ish va o‘rnatish ishlarida qatnashishi kerak.

Xavfsizlik texnikasi injeneri nazoratchi sifatida sanoat korxonalarida tuzilgan har xil komissiyalar a’zosi sifatida qatnashi­ shi kerak. M asalan, yangi qurilgan yoki karta jihozlangan obyektlarni, yangi o'rnatilgan yoki rem ont qilingan sanoat ji-hozlarini qabul qilishda, muhandis texnik xodimlaming mehnatni muhofaza qilish sohasidagi bilimlarini tekshirishda, ishchilarni at-testasiyadan o ‘tkazish va boshqalarda ishtirok etishi zarur.

Bundan tashqari xavfsizlik texnikasi muhandisi mehnatni m u­ hofaza qilishga qaratilgan masalalami muhokama qilishda qat-nashibgina qolm asdan, qabul qilingan qarorlarni rejalashtirib, amalga oshirish chora-tadbirlarini ko'radi.

Uning bajarishi zarur boMgan vazifalar qatoriga yana quyidagi-larni kiritish m um kin:

— ishlab chiqarish bilan bogMiq boMgan baxtsiz hodisalarni hi­ sobga olish, uni keltirib chiqargan sabablarini tahlil qilish va baxtsiz hodisaning qaytarilmaslik chora-tadbirlarini ko'rish;

— baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklarini kamaytirishga, ish sharoitlarini yaxshilash uchun ajratilgan mablagMami o'zlashtirilishi haqida hisobot tuzish;

— sanoat korxonasidagi mehnatni muhofaza qilish masalalarini tahlil qilish va rahbar xodimlarga o‘z mulohazalarini bildirish;

— tegishli boMim va xizmatchilar oldiga ishchilarni xavfli va zararli om illar ta ’siridan muhofaza qilish talablarini qo‘yish;

— zavod boMinilari va sexlariga m ehnatni muhofaza qilish ma-salarida va ish sharoitini yaxshilash chora-tadbirlarini ishlab chiqishda yordam ko‘rsatish;
— zavod sexlarida ishlab chiqilgan mehnatni muhofaza qilish rejalarini um um iy zavod rejasiga kiritib, umumlashtirish va ularni amalga oshirish chora-tadbirlarini ko‘rish;
Xavfsizlik texnikasi muhandisi ishchilar xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha ishchilarni o ‘qitadi, ularni yo'riqnom alardan o ‘tkazadi. Shuning uchun u kadrlar tayyorlash boMimi bilan birgalikda ish­ chilarni m aqsadli kurslarda o'qitish ishlarini tashkil qiladi, mehnatni m uhofaza qilish kabinetlari, burchaklari va vitrinalarini tashkil qiladi, xavfsizlik texnikasi qoida va normalarini propaganda

234

qilish maqsadida m a’ruzalar uyushtiradi, plakatlar sotib oladi va ularni tarqatadi, xavfsizlik texnikasining ogohlantiruvchi yozuvlarini va belgilarini kerakli yerlarga o‘matadi.

M ehnatni muhofaza qilish mutaxassisi sifatida xavfsizlik texni-kasi muhandisi yangi ishga kirayotganlami kirish yo‘riqnomasidan o ‘tkazadi va ularga mehnatni muhofaza qilish qoida va normalarini tushuntiradi.

Bundan ko‘rinib turibdiki xavfsizlik texnikasi m uhandisi sanoat korxonasi texnologiyasini a’lo darajada bilishi bilan birga xavfsizlik texnikasi va mehnatni muhofaza qilish masalalarida ham yuqori malakaga ega bo'lishi talab etiladi.

Xavfsizlik texnikasi muhandisining huquqlarini ham aytib o'tish kerak. U sanoat korxonasining xohlagan sexini xohlagan vaqtda tekshirish va agar biror bir mashina yoki agregat ishchilar hayoti yoki sog'ligi uchun zarar keltirishi mum kin bo'lgan holatni sezsa, bu mashinani to'xtatishi va m a’muriyatdan texnika xavfsizligi qoida va normalarini buzayotgan rahbar-shaxslaming ishdan chet-latilishini talab qilish huquqiga egadir.

XII. 6. M ehnatni muhofaza qilish qoidalari, m e’yor va