də etmək rəqabəti aparırdı.
Niyazın bu qrupların hər birində əməliyyat işi-
nə cəlb olunmuş gizli adamları vardı. Həmin adam-
lardan bir neçəsi ilə həftəyə yaxın apardığı məxfi
söhbətlərlə nəhayət ki, istəyinə nail oldu. Axşamların
birində məhkumların yeməkxanası ilə yanaşı yerlə-
şən çayxanada gözlənilməyən hadisə – insident baş
verdi. Bir “əhl”dən olan məhkum, digər “əhl”dən
olan məhkumun ədalı, kobud danışığına dözməyib
stəkanındakı isti çayı onun üzünə atdı. Qarşısındakı
da cavab olaraq stolun üstündəki dəm çaynikini üzü-
nə çay tullayanın başına çırpmışdı. Dalaşmaq üçün
həyətə çıxan iki məhkumun ixtilafına ətrafındakı
yerliləri də qoşulmuşdu. Bir anın içində məsələ bö-
yümüş, bütün zon “silkələnmişdi”.
Yaranmış münaqişəni həmin axşam məsul növ-
bədə olan zabit və nəzarətçilər çətinliklə sakitləşdir-
miş, davanın kütləviləşməsinin qarşısını almışdılar.
downloaded from KitabYurdu.org
62
Təcili hər iki qrupun hərəsindən üç nəfər cərimə təc-
ridxanasına salındı. Hadisənin şahidləri dindirilib
izahatlar alındı. Məhyəddinlə Niyaz olanları rəhbər-
liyə bildirib-bildirməməsini götür-qoy edincə, İslah
İdarəsindən zəng vurub hadisə ilə maraqlandılar.
Məlum oldu ki, müəssisənin dörd bir tərəfində gö-
zətçi qüllələrində keşik çəkən əsgərlər məhkumların
həyətdə qaynaşmasından narahat olub müəssisə rəh-
bərliyinin başı üzərindən vəziyyət barədə mərkəzə
məlumat veriblərmiş. Bu hal ondan xəbər verirdi ki,
Məhyəddinlə əsgərlərin komandiri arasındakı so-
yuqluq hələ də davam edirdi.
Baş vermiş hadisədən yararlanmaq zamanı gəl-
mişdi. Məhyəddinin göstərişi ilə Niyaz rejimi sərtləş-
dirmiş, yaşayış sahəsində əlavə nəzarət postları ya-
ratmışdı. Bütün zabitlərə “obxod”un sayını artırmaq
tapşırılmışdı. Çayxananın fəaliyyəti qeyri-müəyyən
müddətə dayandırıldı. Yenə həyətdə, nəzarətdən kə-
nar yerlərdə üç nəfərdən artıq sərbəst toplaşmaq qa-
dağan edildi. Məscid deyilən ibadət otağı xüsusi nə-
zarətə götürüldü: ibadətlə məşğul olmaq istəyən şəxs
çöldən azadlıqda məscidə getməsini təsdiqləyən ara-
yış gətirtməli idi. Arayış olmayanadək heç kəsi o ota-
ğa namaz qılmağa buraxmadılar. Klubdakı televizor-
da verilişlərin, teleserialların baxışına da nəzarət qo-
yuldu. Məhkumların bütün yerlərdə düzülüşü, o
cümlədən yataqxanalarda çarpayıların yerləşdiril-
downloaded from KitabYurdu.org
63
məsi yalnız dəstə bölümü ilə tənzimləndi. Əvvəllər
göz yumulan bəzi “əhl”lərin toparlanması ləğv edil-
di. Qruplardan çoxluq təşkil edilənlər dəstələrə bö-
lüşdürülüb paylandılar.
Rejimin stabilliyinin qorunması adı altında gö-
rülən tədbirlər kəskin bildirməsələr də məhkumların
qəlbini incidirdi. İki ağılsızın davasını bəhanə edib
qalanlarını da bu qədər narahat etmək düzgün idi-
mi? Məgər belə davalardan azmı olmuşdu? İndi nə
oldu ki, müəssisənin rəhbərliyi həyəcanlanıb əl-aya-
ğa düşdü? Yoxsa Niyaz davanın onun “obyektində”
baş verməsindən hirslənib?
Avtoritetlər hadisə zamanı münaqişədə iştirak
edən “əhl”lər arasında düşmənçilik yaranmaması
üçün həmin axşamın səhəri günü onları barışdıra bil-
mişdilər. Məsələnin tam məğzini bilmək üçün cərimə
təcridxanasına salınanların cəzalarının qurtaracağı
günü gözləyirdilər.
Niyazın rejim tədbirləri isə bitmək bilmirdi.
Çoxdan keçirilməyən yataqxana “şmon”ları – axta-
rışlar başlanmışdı. Axtarışlarda hər çarpayının ya-
nında qoyulan dolablardan, balışların, döşəklərin
içərisindən istifadəsinə icazə verilməyən dərmanlar,
jurnal və qəzetlər, kəsici və deşıci alətlər sırasına qa-
tılan kiçik cib bıçağı, dırnaq tutan, ölçüsündən asılı
olmayaraq şüşə qablar, alabəzək paltarlar və sairlər
tapıldıqda aktlaşdırılıb sahiblərindən alınırdı. Hadi-
downloaded from KitabYurdu.org
64
sədən qabaq özünü görməməzliyə vurduğu çox şey-
lərə, o, indi məhkumların sözü ilə desək “barmaq”
edirdi.
Xidmət fəaliyyətinin gücləndirilməsindən bir
çox zabitlər də təəccüblənmiş və narahatlıq hissi ke-
çirmişdilər: görəsən nə olub, hansı təhlükə gözlənilir
ki, rəhbərlik belə təlaşa düşüb? Zonun idarə edilmə-
sində axır aylarda Məhyəddinin özünü geri tutub,
Niyazı irəli verməyi isə heç ürəklərindən deyildi. Söz
yayılmışdı ki, Məhyəddin yoldaşının xəstəliyi üzün-
dən şəhər yaxınlığında yerləşən müəssisələrin birinə
yerini dəyişib, rəis getmək fikrindədir. Rəisin kabi-
netini tutmağa hazırlaşan Niyaz bu səbəbdən indi-
dən özünü müəssisənin sahibi olduğunu göstərmək
istəyirdi.
–Qardaş, Niyaz xoruzun altında yumurta axta-
ranın biridir – Şərif Zəfərə deyirdi, – o rəis işləsə,
kollektiv acından barmağını soracaq. Mükafatı, mad-
di yardımı kim yarısını versə, ona yazacaq. Bir də gö-
rəcəksən əməkdaşları özü alacağı əskik manata görə
sorğu-sualla divara dirəyib. Fikir vermisən, Niyaz bi-
zimlə başqaları ilə danışan tonda danışmır. Bilirsən
niyə? Həm savadımıza görə, həm də, o, bilir ki, biz
heç kəsi incidib zorla pul istəmirik. Eşitmisən, deyir-
lər hər ay bir bəhanə ilə rejimdə işləyənlərə çatası
əlavə pulu kəsir, zabitlər də narazılıq edir. Nə olacaq
bu işlərin sonu? Yenə sən bilərsən...
downloaded from KitabYurdu.org
65
Zəfər isə təəssüflə onun qayğısına şərik olaraq
cavab verirdi:
–Nə deyim, zalımoğlu əməkdaşlara da məh-
kum kimi yanaşır. Yəqin öz aləmində bizi paqonlu
məhkum hesab edir. Mən bir şey bilirəm ki, bu mü-
əssisədə nə baş verir hamısı pula görədir. İstəyir mü-
kafatlandırma, istəyir cəzalandırma olsun, fərqi yox-
dur. Axtarsan bütün çəkişmələrin, tədbirlərin, mü-
nasibətlərin axırında görəcəksən ki, yalnız pul daya-
nır, sonu gedib pula bağlanır. Çölün havası içəriyə
də sirayət edib, gecə-gündüz dərdləri, fikirləri pul tə-
ləsi qurmaq, qanunun arxasında gizlənərək pul qo-
partmağın yollarını axtarıb tapmaqdır...
–Mükafat dedim, müavinət də yadıma düşdü.
Sən heç müalicə müavinəti almısan?
–Hə, bir dəfə yarısını almışam, yarısını da pul
çatışmır bəhanəsi ilə kəsdilər.
–Bəsindi. İslah idarəsinin işçisisən bəyəm, hər
il alasan? Hamıya qaydasınca verilsə, bəs özlərinə nə
qalar? Adi işçiyə ildə qanuni müavinət verilməsi və
ya mənzil növbəsi, torpaq sahəsi ayrılması münasib
deyil, çaşar... Qazamat işçisi hərləyən var idarədə?
Get “yerini tanı”, vaxtlı-vaxtında maaşını al, zindan-
da Allahına şükür elə...
–Bəlkə də “böyüklər” kimi bu sayaq saymaz-
yana düşünəndə özünü haqlı bilirsən, düzü bəzən
downloaded from KitabYurdu.org
66
baş verənləri ətraflı dərk etməyə çalışanda nəticə tap-
mayıb yoruluram. Yaxşı bir istirahət yeri tapmışam.
–Haranı deyirsən?
–Kitabxananı. İyirmiyə qədər məhkum var ki,
daim orda olurlar. Heç kimə, heç bir işə qarışmırlar.
Təsəvvür edirsən, sakitcə cəzalarının sonunu gözlə-
yib başlarını mütaliə ilə qarışdırırlar. Gedirəm ora,
hansısa kitabı öz aramızda müzakirə edirik, fikir
paylaşırıq. Az da olsa ətrafdakı hərki-hərkilikdən
aralanıb dincəlirəm. Gəl gedək sən də mənimlə.
–Gedək. Kitabxanada işləyən məhkum mənim
dəstəmdə olur. Nümunəvi məhkumdur. Onun şərti
azadlıq vaxtı çatmışdı, ərizəsi təmin edilmədi.
–Bəhanə nə oldu?
–“Hörmət” qabiliyyəti çatmadı. İslah olunma-
nın əsas əlaməti savad, ağıl, düşüncə deyil. Azadlığa
layiqliyini ilk növbədə “hörmət” qabiliyyətinlə sübut
etməlisən...
* * *
Sanitarlar arasında cinsəllik baxımından həm
aktiv, həm də passiv olan, sevgili cütlük öz intellekt-
ləri, dünya görüşləri ilə digərlərindən xüsusilə fərq-
lənirdilər. Vüsalə (əsl adı Vüsal idi) zona gətirilən-
dən daim açıq havada olduğuna görə rəngi qaralmış,
üzü codlaşmış, əvvəlki “incəliyindən” əsər-əlamət
qalmamışdı. Həbs olunmamışdan qabaq isə Vüsaləni
zənən sayağı üz cizgiləri, qaşları, kiprikləri, makiyajı
downloaded from KitabYurdu.org
67
ilə qadından fərqləndirmək olmurdu. Nəinki gecələr,
gündüzlər də çoxları onu qadın hesab edirdi. Gözəl
görünüşü ilə ürəyində qürurlansa da, bu gözəlliyi
həmişə başına bəlalar gətirirdi. Qadın kimi qəbul
edən kişilərin əksəriyyəti sonradan yanıldığını gö-
rəndə söyüb incidir, təhqir eləyirdilər. Başına gələn
bədbəxtlik də elə bu səbəbdən oldu.
O, internetdə, sosial şəbəkələrin birində Elman
adlı bir cavan kişi ilə tanış olmuşdu. Onun savadı,
dünyaya baxışı Elmanı cəlb etmiş, uzun müddət bir-
birləri ilə virtual aləmdə münasibət qurmuşlar. El-
man tezliklə elektron poçtuna şəklini göndərib, qar-
şılıqlı olaraq onun da fotolarını görmək istəmişdi.
Vüsalə də xahişə əməl edərək, üç yeni şəkli ilə virtu-
al dostunu sevindirmişdi. Şəkillərdən sonra ona vu-
rulduğunu bildirən Elmanın mesajları birə-on art-
mışdı: “Vüsalə, sən nə gözəlmişsən, heyran oldum.
Səni günü-gündən sevməyə başlayıram. Baxmaya-
raq ki, mən evliyəm, səninlə hər an görüşməyə hazı-
ram. Gəl yaxın günlərdə görüşək, yaxından tanış
olaq. Mütləq!”
Münasibətlərinin, oynadığı oyunun bu səviy-
yəyə gələcəyini gözləməyən Vüsalə nə edəcəyini bil-
mirdi. Bu biznesmen, “papa uşağına” yalanını, əsl
qadın olmamasını desinmi? Yoxsa, özünə də ləzzət
eləyən, ömründə eşitmədiyi sevgi etiraflarını qəbul
etməkdə davam etsin? İki-üç həftə şəbəkədə yazış-
downloaded from KitabYurdu.org
68
maqdan çəkindi, telefonuna gələn mesajlara, zənglə-
rə cavab vermədi. Lakin, Elman əl çəkmək bilmirdi,
inad edirdi.
O anlarda Vüsalə özünə də, Allahına da nifrət
etmişdi. Allah onu niyə belə yaratmışdı? Nə qadın
kimi qadın idi, nə də kişi kimi kişi. Əgər Allah onu
əsl qadın yaratsaydı dünya dağılardımı? Çıxış yolu
tapmaq üçün dərdini özü sayaq rəfiqələrinə, “bacı-
larına” danışdı. “Bacıları” Elmanın onsuz da gec-tez
həqiqəti biləcəyini, qorxmamağa, görüşə getməyə
ürəkləndirirdilər: “Bəlkə ona elə sənin kimisi gərək-
dir, xoşuna gələcəksən...” Nəhayət, bir axşam barla-
rın birində Elmanla görüşməyə razılıq verdi.
Elman qələbəsinə, onu ram etməsinə sevinirdi.
Odur ki, barda çox oturmayıb, “ovunu” evə apar-
mağa tələsirdi. Vüsalə ehtiyatlandı:
–Bura bax, məni hansı evinə aparırsan?
– Evdən çox ev var, istəyirsən bağa aparım? –
Elman soruşdu.
–Hara rahatdı, ora apar.
–Onda getdik bağa.
Şəhərin yaxınlığında olan bağ evi çox da uzaq
deyildi. Yaraşıqlı otaqları, gözəl şəraiti olan bu bağ
evində Elmanın bardakı qədər hər cür içkiləri vardı.
Yemək-içməkdən sonra tanışlığın yataq mərhələsi
yaxınlaşanda həqiqət anı çatdı...
downloaded from KitabYurdu.org
69
Elman onun qadın olmadığını biləndə elə bil
başına qaynar qazandan su töküldü:
–Başa düşmədim, necə yəni sən qadın deyil-
sən? Bəs nəsən?.. Deməli, petuxsan. Bəs, ay biqeyrət,
neçə aydı bunu məndən niyə gizlədirdin? Dolamış-
dın məni?..
–Yox, qorxurdum deməyə... Çünki, aramızda-
kı sevgini itirmək istəmirdim.
–Tüpürüm o sevgiyə də, sənə də...
Elman onu döyməyə başladı. Əlindən çıxıb qa-
pıya tərəf qaçmaq istədi. Elmanın qəzəbinin daşması
bir qədər də içkili olmasından idi:
–Yox, qaça bilməzsən, öldürəcəyəm səni, pe-
tux...
Stolun üstündəki mətbəx bıçağını qapıb onun
üstünə şığıdı. “Ay Allah, bu nə bəladı başıma gəti-
rirsən,” – Vüsalə keçirdiyi ölüm qorxusundan ağladı.
Bacardıqca əl-qol atıb özünü müdafiə etdi, ağlına
gələcək çarəsi yox idi, ölmək istəmirdi. Tutaşdılar,
birdən əvvəlcə Elman, o da üstündə döşəməyə uzan-
dılar...
Əlinə isti maye dəydi: Qan idi... Əlinin kəsildi-
yini zənn etdi. Amma bıçağın yerdə uzanan Elmanın
qarnına saplandığını görəndə əlinin onun qanına
batdığını anladı. Dərhal əlinin qanını təmizləyib ca-
nını qurtarmaq üçün yerdə inildəyən Elmana əhə-
downloaded from KitabYurdu.org
70
miyyət vermədən evdən çıxaraq özünü qaranlıq kü-
çəyə atdı...
Elman ordaca qan itkisindən keçinmişdi. Ölü-
mündən bir həftə sonra mərhumun kompyuterində-
ki və telefonundakı mesajları və zəngləri araşdırıb
onu da həbs etdilər. Məhkəmə zamanı nə qədər israr
etsə də ki, Elmanı qəsdən öldürməyib, özünü müda-
fiə edib, xeyri olmadı. Doqquz il ona cəza kəsdilər.
Vüsalənin həbsə düşəndən bəri sevgilisi olan
İqrarın “həyat hekayəti” tamam fərqli idi. Passivliklə
yanaşı aktivliyi də olan İqrar dələduzluqda təqsir-
ləndirilib altı il müddətinə cəza almışdı. Azadlıqda
özəl şirkətlərin birində işləyirdi. Şirkətdə işlədiyi Na-
zimlə hamı onu yaxın dost bilirdi. Həmişə bir yerdə
oturub-dururdular, aralarındakı ilginc münasibəti
kimsə bilmirdi. Nazim evli idi. Hədsiz qısqanc xanı-
mı ərinin sədaqətindən, gününü yalnız dostu, iş yol-
daşı ilə keçirməsindən məmnun idi. Bilmirdi ki, Na-
zim əlinə fürsət düşən anda onun vasitəsilə arvadı-
na xəyanət edirdi. İqrarsa Nazimin xanımı ilə hər də-
fə qarşılaşarkən xəyanətdəki iştirakına görə ürəyin-
də vicdan əzabı çəkərdi. Bu səbəbdən neçə vaxtdı on-
dan aralanmağa, ayrılmağa bəhanə axtarırdı. Bəha-
nəyə ehtiyac qalmadı: çox keçmədi bank əməliyyat-
larında birgə törətdikləri cinayətlərin üstü açıldı. İq-
rar təhqiqat zamanı əməliyyatları təkbaşına gördü-
yünü ifadə verdi. O, Nazimə görə yox, yoldaşının
downloaded from KitabYurdu.org
71
gözü yaşlı qalmaması üçün bütün məsuliyyəti öz
boynuna götürmüş, bununla ürəyini ağrıdan güna-
hına təskinlik tapmışdı...
Hələ ilk aylarda Nazim görüşünə gəlsə də, o,
görüşmək istəməmiş, bir daha gəlməməsini xahiş et-
mişdi. Buna baxmayaraq özü gəlməsə də, “dostu”
hər bayramda onun üçün bağlama göndərirdi.
* * *
Çayxanada dava edənlər cərimə təcridxanasın-
dan azad olunan günün axşamı avtoritetlər tərəfin-
dən sorğu-suala tutuldular. Hərə özünü haqlı hesab
edən bu ixtilafı araşdırdıqca ortaya xeyli müəmmalar
çıxdı. Elə bil kimsə bilərəkdən aranı qarışdırmışdı.
Avtoritetlər Bəkirlə münasibətləri normal oldu-
ğundan vəziyyətin gərginləşməsində daha çox Ni-
yazdan şübhələnib əsas günahkar onu saydılar. Öz
aralarından birini Niyazın qəbuluna göndərib sabit-
liyi özləri qoruyacaqlarını, əvəzində qayda-qanun
adı altında göstərilən təzyiqin yumşaldılmasını, əv-
vəlki vəziyyətə qayıdılmasını xahiş etdilər. Niyaz on-
ların xahişinə əhəmiyyət vermədi:
–Biz sizsiz də keçinərik. Rejimi boş buraxsaq,
yumşaltsaq özbaşınalıq artar, mümkün deyil siz de-
yənlə razılaşmaq.
Ürəyində isə düşündü ki, “bunlar mənim nə is-
tədiyimi ya başa düşmürlər, ya da başa düşmək istə-
mirlər”.
downloaded from KitabYurdu.org
72
Niyazın yola gəlməməzliyinə cavab olaraq av-
toritetlər ayın sonunda həmişə müəssisə rəhbərliyinə
çatdırdıqları əlavə haqqı verməkdən imtina etdilər.
İmtanadan hirslənən Niyaz da Bəkiri otağına çağırıb
“qara pul”un göndərilməsinin qarşısını almağı əmr
etdi:
–Qoy başa düşsünlər ki, bizə verməyəcəklərsə
oğru aləmi də bu zondan bir qəpik pul görməyəcək.
Yekəbaşlar ağıllanmaq əvəzinə qudururlar...
Danışılanlar düz çıxdı. Payızın axırlarında
Məhyəddinin arvadı aylardan bəri sürən xəstəliyə
tab gətirməyib dünyasını dəyişdi. O, evdə qalan iki
azyaşlı uşağına yaxın olmaq üçün şəhər həndəvərin-
dəki kiçik müəssisələrdən birinə rəis göndərildi. Gül-
baxtdakı rəis vəzifəsinin müvəqqəti icrası isə Niyaza
həvalə edildi. Məhyəddin Niyazı heç də yaxşı olma-
yan pis bir vəziyyətdə tək qoyub getdi. Müəssisədəki
məhkumlar içərisində yüksələn tərzdə gizli gərgin-
lik, narazılıq yaşanırdı. Əməkdaşların qaydaların öz-
lərinə sərf edənini ciddiyətlə tələb etməsinə, özlərinə
sərf etmədikdə isə laqeyd yanaşmalarına görə yeri
gəldikcə qısa çıxışlar edib etirazlarını bildirirdilər.
Niyazın rəis hesab edilməsinin üçüncü səhəri
növbəti “sürprizlə” açıldı. Məhkumlar arasında dəli
Mahir adlanan birisi (psixi çatışmamazlıqlarına görə
ona dəli deyilsə də, o, özü dəli sözünü igid kimi an-
layırdı) səhər yoxlamasından əvvəl hamının gözün-
downloaded from KitabYurdu.org
73
dən yayınıb həyətin aşağısındakı səkkiz metr hün-
dürlüyündə, on tonluq su çəninin üzərinə qalxmışdı.
Dəli Mahirin çənin üstünə çıxmaqda məqsədi etira-
zını göstərmək, oradaca “mətbuat konfransı” keçir-
mək idi. O, reytinqli televiziya kanalından çəkiliş
gəlməsini, jurnalistlərin çağırılmasını tələb edirdi.
Onlara azadlıqda şərlənməsindən, cinayət işinə düz-
gün baxılmamasından, günahsız cəza çəkməsindən
danışacaqdı. Burada hüquqlarının tapdanmasından,
yeməyin azlığından, isti paltarının olmamasından şi-
kayətlənəcəkdi.
Nəzarətçilərin ona yerə enmək göstərişlərini
hədə ilə cavablayırdı:
–Günortaya qədər haqq səsimi yuxarılara çat-
dırmaq üçün tələblərimi yerinə yetirməsəz və güclə
məni aşağı düşürmək istəsəz, burdan yerə atılıb
özümü öldürəcəyəm...
Həyətə, su çəni yerləşən kiçik meydana məh-
kumlar doluşub maraqla tamaşa edir, dəli Mahirin
çənin üstündə dayanmaqdan nə qazanacağını gözlə-
yirdilər. Dəqiqələr keçdikcə bu hal yüzlərlə məhku-
mun iş-gücünü buraxıb ona diqqət kəsilməsinə səbəb
olurdu.
–Onu necə var, yerə düşürmək lazımdı, Am-
ma ehtiyatla, çünki, özünü atmağı bir yana, ehtiyat-
sızlıqdan ayağı sürüşüb ordan yıxılsa ölə bilər, – Bə-
downloaded from KitabYurdu.org
74
kirlə Şamil məsləhətləşərək təcili tədbir üçün baş
sındırırdılar.
Mahir odlu-alovlu nitqi ilə özbaşına, xoşluqla
yerə düşənə oxşamırdı. O orda durduqca da müəssi-
sənin rejim şəraitində gözlənilməz hallar yaşanar və
bütün məhkum heyəti nəzarətdən çıxa bilərdi. Bu
təhlükəni başa düşən zabit və nəzarətçilər tez fikir-
ləşib plan qurdular. Nəzarətçilərdən ikisi yaxınlaşıb
onu söhbətə tutaraq bir xeyli başını qatdılar. Şamilin
müavini Şahin isə digər bir nəzarətçi ilə arxa tərəf-
dən uzun nərdivan qoyub səssizcə çənin üstünə
qalxmağa başladılar. Onları görən bütün məhkum-
lara əllə işarə etdilər ki, dinib Mahiri duyuq salma-
sınlar.
Şahin ilə nəzarətçi çənin üstündə Mahirə ya-
xınlaşanda, Mahir ona yerdən dikilən baxışlardan
nəsə anlayıb arxaya çöndü:
–Gəlməyin yaxına... Eşidirsiz, gəlməyin, gəl-
səz özümü atacağam aşağıya, – o, bir addımlığında
durmuş Şahini görüb çığırdı.
–Dayan, qulaq as, – Şahin onun təlaşını azalt-
mağa çalışdı. – Sən özünü yerə atmaqla heç nə əldə
edə bilməyəcəksən. Bizə uzağı bir töhmət verəcəklər,
amma sən öləcəksən, ya da ömürlük şıkəst qalacaq-
san. Gəl, əlini uzat mənə, düşək yerə. Sənin konkret
nə istədiyini aydınlaşdıraq. Mən sənə söz verirəm ki,
downloaded from KitabYurdu.org
75
tələblərini rəhbərliyə çatdırıb, yerinə yetirilməsi
üçün nə lazımdısa əlimdən gələni əsirgəməycəyəm.
Mahir tərəddüd içində qalmışdı. Aşağıdan ha-
mı onlara baxırdı. Nə etsin? Razılaşsın, ya razılaş-
masın? Deməsinə baxmayaraq yerə atılıb özünü öl-
dürməsini heç istəmirdi. Can şirin şey idi...
–Sən dediklərini kişi kimi edəcəksən? – Mahir
hamı eşidəcəyi səslə sual verdi. – Söz ver ki, məni al-
datmayacaqsan...
–Söz verirəm ki, səni aldatmayacayam, – Şakir
ciddiyətlə cavab verdi.
–Camaat, siz də şahid olun, eşitdiz?
Yerdəki məhkumların bir neçəsi “hə, eşitdik”
qışqırsalar da, əksəriyyəti çarəsizlikdən dediyi bu
sözlərdən sonra onu istehzalı baxışlarla süzdülər:
“Aldatsa, guya nə baş verəcək?”
–Ver əlini, ehtiyatlı ol, sürüşərsən, – Şahin sağ
əlini ona sarı uzatdı.
Mahir Şahinə tərəf addım atmaq istəyəndə az
qala ayağı büdrəyəcəkdi, özünü birtəhər saxladı. Ba-
xanların hamısı həyəcanlandı. Çənin üstünə çıxan-
dan bəri Mahirin canına belə qorxu yayılmamışdı.
Dərhal əlini uzadıb Şahinin əlindən tutdu. Ürəyində
sevindi, nə yaxşı ki, Şahin bura onun ardınca çıx-
mışdı, tək başına yerə necə düşərdi?..
Şahin nəzarətçi ilə köməkləşib məhkumu aşağı
düşürəndən sonra Bəkirlə Şamil dərindən “ah” çəkib
downloaded from KitabYurdu.org
|