Hörmətli oxucular
Maliyyə sahəsində düzgün strategiya
Yüklə 9,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 9. İşə yaradıcı yanaşın, fürsətləri görün və əldən verməyin.
- 10. Xasiyyətin vacibliyi, cəsarət və inadkarlığın rolu, uğursuzluğa münasibət.
- Cəsarətli və inadkar olun.
|
8. Maliyyə sahəsində düzgün strategiya. Bu mövzuda da bir çox müəllif yazıb. Bodo Şeferin “7 ilə ilk milyon” kitabını xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Əsas məsələ 56 bir milyona sahib olmaq deyil (lotereyada da udub pulları havaya sovurmaq olar), əsas məsələ bir milyonluq insan olmaqdır (yəni qazanmaq bacarığınız olmalıdır ki, bu pulu dəfələrlə qazana biləsiz). Bələdçidə təsvir edilən uğurlu insan keyfiyyətlərinin hamısı varlı olmaq üçün önəmlidir. Məsələn, əgər pulun əl çirki olduğunu beyninizdən çıxarmasaz, pul qazana bilməzsiz. Əslində pul şəxsi rahatlıq və müstəqilliklə yanaşı imkansızlara yardım etmək, yeni məktəblər və xəstaxanalar tikdirmək üçün bir vasitədir. Siqaretdən imtina etmək qənaətdir, o pulu yığın. Baxaq görək günə 3 manatlıq (və ya dollarlıq) siqaret pulunu illik 12%-lə banka yerləşdirsək nə qədər olacaq (kapitalizasiya aylıq olsa, yəni faizə faiz aylıq hesablansa). 10 ilə 20 700, 20 ilə 89 000, 30 ilə 315 000, 40 ilə 1 060 000, 50 ilə isə 3 515 000. Düzdü, depozitə aylıq yerləşdirməni və inflyasiyanı da nəzərə almaq lazımdır (ayda bir dəfə banka gəlmək yəqin ki, problem deyil, ikincisinin təsirini azaltmaq üçünsə vəsaiti nisbətən sabit valyutada saxlamaq olar). Rəngli fotolar, şəkillər, qrafiklər və s. vasitələrlə hədəfinizi vizuallaşdırın və tez-tez onlara baxıb özünüzü hədəfə çatmış kimi təsəvvür edin. Əvvəlcə özünüzə kömək edin (gəlirinizin 10%-ini, əlavə gəlirinizin isə 50%-ini yığın və düşünülmüş şəkildə investisiya edin). Deməyin ki, bu mümkün deyil. Corc Kleysonun sözlərinə əsasən xərc gəlirə uyğun artır. Doğrudan da maaş və ya gəlir artdıqda heç bilmirsən bu əlavə pul hara gedir. Cəmiyyətimizdə əşyalarla özünü göstərmə qüsuru var. İlkin tələbatını güclə ödəyən insan da bahalı telefon, dəbli geyim və digər əhəmiyyətsiz əşyalar alır (əksəriyyəti də kreditlə). ABŞ- da varidatı 3-5 milyon arasında olan insanların yalnız 10%-inin maşını 45 000 dollardan bahadır. Qalanlarının ən bahalı kostyumu 400, saatı isə 235 dollardır. Bir milyonçu maşını 2 aylıq 57 qazancdan, evi isə 2 illik qazancdan baha alınmamasını məsləhət görür. İstehlak kreditləri əksər hallarda səhv çıxış yoludur. Sadəcə nəfsimizə qalib gələ bilmirik. Robert Kiyosaki məsləhət görür ki, pulu yığaraq aktivlərə (pul gətirən yerə) yerləşdirək, passivə (pul gətirməyən istehlak alışları) yox. İstehlak mallarını isə investisiya gəlirlərindən alın. İnvestisiya qaydaları Ÿ Mümkün qədər investisiyanı bir neçə yerə bölün (bizdə imkanlar məhduddur (bank əmanəti, nəsə almaq (qızıl, daşınmaz əmlak və s.), biznesə investisiya və s.). Amma xaricdə səhmlər investisiya üçün bəzən daha yaxşı yoldur. Əgər uşaq anadan olanda onun adına 5 000 dolları 10,4%-lə yerləşdirsəz (aylıq kapitalizasiya şərtilə, yəni faizə faiz aylıq hesablansa), o, 56 yaşına çatanda 1 650 000 dollara sahib olacaq. Amma bu məbləği dörd bərabər hissəyə bölərək illik gəlirlik dərəcəsi 16% təşkil edən (risk dərəcəsi daha yüksək olan) müxtəlif sahələrə yerləşdirsəz və 3 hissəni tamam itirsəz, yalnız qalan bir hissə sizə 5,5 dəfə çox qazanc gətirəcək. Ÿ Maliyyə müstəqilliyi olduqca vacibdir. İnsan ilkin ehtiyaclarını ödəyə bilmədikdə digər sahələr kənarda qalır və yalnız bu problem haqqında düşünür. Maslou piramidasına əsasən insan bu ardıcıllıqla öz ehtiyaclarını ödəməyə çalışır: fizioloji, təhlükəsizlik, məhəbbət (və ya mənsubiyyət), hörmət, dərk etmə, estetik, özünü reallaşdırma. Buna görə də 6 aylıq xərcləriniz qədər təhlükəsizlik yastığı yaradın və yalnız təhlükəsiz və likvid yerlərə investisiya edin. Ÿ Ezopun belə bir təmsili var. Kasıbın qazı hər gün bir qızıl yumurta yumurtalayırdı. Nəticədə o, varlandı. Bir 58 müddətdən sonra nəfsinin qurbanı oldu və daha çox qazanmaq üçün qazı kəsdi ki, içindəki bütün qızıllara birdəfəlik sahib olsun. Siz də qızıl yumurtalayan qazı kəsməyin, yəni qazanc gətirən vəsaiti xərcləməyin, investisiya gəlirindən xərcləyin. Ÿ Hesablayın görək aylıq xərclərinizi ödəmək qədər faiz qazanmaq üçün nə qədər vəsaitiniz olmalıdır. Məsələn, ayda 1 000 manat və ya dollar sizə kifayət edirsə, bunu qazanmaq üçün 12%-lə 100 000 yerləşdirilməlidir. Bu məbləği 10-a vurun və hədəf kimi qəbul edin. Öz biliyinizə də pul qoyun, beyniniz ən qiymətli kapitaldır. Brayan Treysi bunun üçün gəlirin 3%-inin ayrılmasını tövsiyyə edir. 9. İşə yaradıcı yanaşın, fürsətləri görün və əldən verməyin. İşə yaradıcı yanaşın, çərçivədən kənara çıxmağı bacarın, özünüzü artıq çərçivələrə salmayın. İngilis dilində buna “thinking out of the box” deyilir. Gəlin buna dair bir məntiqi tapşırığı həll edək (cavabı bəndin sonunda verilib). Ağ kağızın ortasında aşağıda göstərilən qaydada 9 nöqtə işarələyin. Qələmi kağızdan ayırmadan bu 9 nöqtəni 4 düz xətlə birləşdirin (yəni, hər nöqtədən azı bir xə keçməlidir): Məşhur ingiltərə psixoloqu Toni Byuzen maraqlı bir fakt barədə yazıb. Beyində 100 milyard hüceyrə var və hər bir hüceyrə digər 20 000 hüceyrə ilə əlaqəlidir. Beləliklə, əlaqələr 59 qazancdan, evi isə 2 illik qazancdan baha alınmamasını məsləhət görür. İstehlak kreditləri əksər hallarda səhv çıxış yoludur. Sadəcə nəfsimizə qalib gələ bilmirik. Robert Kiyosaki məsləhət görür ki, pulu yığaraq aktivlərə (pul gətirən yerə) yerləşdirək, passivə (pul gətirməyən istehlak alışları) yox. İstehlak mallarını isə investisiya gəlirlərindən alın. İnvestisiya qaydaları Ÿ Mümkün qədər investisiyanı bir neçə yerə bölün (bizdə imkanlar məhduddur (bank əmanəti, nəsə almaq (qızıl, daşınmaz əmlak və s.), biznesə investisiya və s.). Amma xaricdə səhmlər investisiya üçün bəzən daha yaxşı yoldur. Əgər uşaq anadan olanda onun adına 5 000 dolları 10,4%-lə yerləşdirsəz (aylıq kapitalizasiya şərtilə, yəni faizə faiz aylıq hesablansa), o, 56 yaşına çatanda 1 650 000 dollara sahib olacaq. Amma bu məbləği dörd bərabər hissəyə bölərək illik gəlirlik dərəcəsi 16% təşkil edən (risk dərəcəsi daha yüksək olan) müxtəlif sahələrə yerləşdirsəz və 3 hissəni tamam itirsəz, yalnız qalan bir hissə sizə 5,5 dəfə çox qazanc gətirəcək. Ÿ Maliyyə müstəqilliyi olduqca vacibdir. İnsan ilkin ehtiyaclarını ödəyə bilmədikdə digər sahələr kənarda qalır və yalnız bu problem haqqında düşünür. Maslou piramidasına əsasən insan bu ardıcıllıqla öz ehtiyaclarını ödəməyə çalışır: fizioloji, təhlükəsizlik, məhəbbət (və ya mənsubiyyət), hörmət, dərk etmə, estetik, özünü reallaşdırma. Buna görə də 6 aylıq xərcləriniz qədər təhlükəsizlik yastığı yaradın və yalnız təhlükəsiz və likvid yerlərə investisiya edin. Ÿ Ezopun belə bir təmsili var. Kasıbın qazı hər gün bir qızıl yumurta yumurtalayırdı. Nəticədə o, varlandı. Bir 58 müddətdən sonra nəfsinin qurbanı oldu və daha çox qazanmaq üçün qazı kəsdi ki, içindəki bütün qızıllara birdəfəlik sahib olsun. Siz də qızıl yumurtalayan qazı kəsməyin, yəni qazanc gətirən vəsaiti xərcləməyin, investisiya gəlirindən xərcləyin. Ÿ Hesablayın görək aylıq xərclərinizi ödəmək qədər faiz qazanmaq üçün nə qədər vəsaitiniz olmalıdır. Məsələn, ayda 1 000 manat və ya dollar sizə kifayət edirsə, bunu qazanmaq üçün 12%-lə 100 000 yerləşdirilməlidir. Bu məbləği 10-a vurun və hədəf kimi qəbul edin. Öz biliyinizə də pul qoyun, beyniniz ən qiymətli kapitaldır. Brayan Treysi bunun üçün gəlirin 3%-inin ayrılmasını tövsiyyə edir. 9. İşə yaradıcı yanaşın, fürsətləri görün və əldən verməyin. İşə yaradıcı yanaşın, çərçivədən kənara çıxmağı bacarın, özünüzü artıq çərçivələrə salmayın. İngilis dilində buna “thinking out of the box” deyilir. Gəlin buna dair bir məntiqi tapşırığı həll edək (cavabı bəndin sonunda verilib). Ağ kağızın ortasında aşağıda göstərilən qaydada 9 nöqtə işarələyin. Qələmi kağızdan ayırmadan bu 9 nöqtəni 4 düz xətlə birləşdirin (yəni, hər nöqtədən azı bir xə keçməlidir): Məşhur ingiltərə psixoloqu Toni Byuzen maraqlı bir fakt barədə yazıb. Beyində 100 milyard hüceyrə var və hər bir hüceyrə digər 20 000 hüceyrə ilə əlaqəlidir. Beləliklə, əlaqələr 59 kombinasiyalarının sayı kainatımızdakı atomların sayından çoxdur (100 milyard üstü 20 000). Hər bir əlaqədənsə bir ideya yarana bilər. Beyin fırtınasından (brainstorming) istifadə edin. Günə 20 ideya yaratsaz ilə 5000 ideya alınır (istirahət günləriniz sayılmayıb). Günə birini tətbiq etsəz 250 həyata keçmiş ideya alınır. Beyin fırtınası zamanı özünüzü inandırın ki, problemin həlli mövcuddur (bu barədə daha ətraflı kreativ ideyaların generasiyası fəslində danışacağıq). Gözüaçıq olun (fürsətləri görün), cəld tərpənin. Ətrafımız fürsətlərlə doludu. Bir işgüzar adam Havay adalarında çimərlikdə istirahət edən zaman daşınmaz əmlak şirkətinin adından istifadə etmək (françayzinq) təklifini qəzetdə oxuyan kimi dərhal otelə qayıdır, yığışır və Los-Ancelesə uçaraq həmin şirkətə yollanır və müqaviləni imzalayır. Nəticədə milyonlar qazanır. Əvvəl yazmışdım ki, bir milyonçu kitabı necə oxuyurdu: maraqlı ideya görən kimi kitabı elə oradaca saxlayıb cumurdu həmin fikri reallaşdırmağa və yalnız ondan sonra oxumağına davam edirdi. Britaniya milyardçısı Riçard Brensonun sözlərinə görə “Biznesdə fürsətlər avtobuslar kimidir – növbəti maşın həmişə gəlir”. Bu keyfiyyət yalnız biznesin yaradılması dövründə deyil, inkişafı dövründə də mütləq lazımdır. Kreativ ideyaların yaradılması texnikaları barəsində ayrıca danışacağıq. Məntiqi tapşırığın cavabı: 60 10. Xasiyyətin vacibliyi, cəsarət və inadkarlığın rolu, uğursuzluğa münasibət. Qədim yunan filosofu Aristotelə görə yalnız yaxşı insan xoşbəxt ola bilər. Xasiyyətiniz, fikirləriniz cazibə qanununa görə daim özünə uyğun olanları sizə tərəf dartacaq. Ona görə də dəyişikliyə özünüzdən başlayın. Yaxşı xasiyyət həm sizi uğura kökləyəcək, həm də insanlarda sizin haqqınızda müsbət fikir formalaşdıracaq. Avraam Linkoln cavanlıqda satıcı işləyərkən bir neçə centi qaytarmaqdan ötrü xeyli yol gedib müştərini tapmışdı. Belə hərəkətlərinə görə camaat ona “dürüst” ləqəbi vermişdi. Sonralar o, həm də şəxsi keyfiyyətlərinə görə ABŞ prezidenti seçilmişdi. Şəxsiyyətin bütövlüyü bərədə danışmışdıq. Xususi halları nəzərə almasaq insanın fikri, hərəkəti və sözü biri-birinə uyğun olmalıdır. Olduğu kimi görünəndə, göründüyü kimi olanda, insana qarşı etibar yaranır. Hə a cəmiyyətdə də müxtəlif qruplar arasında etibar nə qədər möhkəm olsa, inkişaf da bir o qədər yüksək olar. İntizam (buna iradə də demək olar) lazım olan işi, həvəsin olmasa da, görməkdir. Uğurlu insanlar barədə dörd cildlik kitabın müəllifi amerikalı Kop Kopmayer 50 il ərzində uğurlu insanların həyatlarını öyrənərək və oxuduğu 6000 kitaba əsaslanaraq uğurun 1000 prinsipini müəyyən edib. Ondan ən vacib prinsipi soruşanda düşünmədən intizam hissini qeyd etmişdi, çünki onsuz qalan 999 prinsipi həyata keçirmək mümkün deyil. Məsələn, iradənizi işə salıb sağlam həyat tərzini adətə çevirin: yeməyinizə fikir verin (xəmir, şəkər, duzdan az, meyvə, tərəvəz, maye, təzə və mövsümə uyğun məhsullardan isə çox istifadə edin), çəkinizə diqqət yetirin, idmanla məşğul olun (həftədə azı 3 dəfə), istirahət edin (həftədə azı 1 gün işdən kənarlaşın, ildə bir dəfə məzuniyyətə çıxın, gündə 7-8 saat yatın), pozitivliyə və proaktivliyə köklənin (qəbul edin ki, nəticələrə görə cavabdeh özünüzsüz, xətrinizə toxunanları bağışlayın, kinsiz və qibtəsiz 61 kombinasiyalarının sayı kainatımızdakı atomların sayından çoxdur (100 milyard üstü 20 000). Hər bir əlaqədənsə bir ideya yarana bilər. Beyin fırtınasından (brainstorming) istifadə edin. Günə 20 ideya yaratsaz ilə 5000 ideya alınır (istirahət günləriniz sayılmayıb). Günə birini tətbiq etsəz 250 həyata keçmiş ideya alınır. Beyin fırtınası zamanı özünüzü inandırın ki, problemin həlli mövcuddur (bu barədə daha ətraflı kreativ ideyaların generasiyası fəslində danışacağıq). Gözüaçıq olun (fürsətləri görün), cəld tərpənin. Ətrafımız fürsətlərlə doludu. Bir işgüzar adam Havay adalarında çimərlikdə istirahət edən zaman daşınmaz əmlak şirkətinin adından istifadə etmək (françayzinq) təklifini qəzetdə oxuyan kimi dərhal otelə qayıdır, yığışır və Los-Ancelesə uçaraq həmin şirkətə yollanır və müqaviləni imzalayır. Nəticədə milyonlar qazanır. Əvvəl yazmışdım ki, bir milyonçu kitabı necə oxuyurdu: maraqlı ideya görən kimi kitabı elə oradaca saxlayıb cumurdu həmin fikri reallaşdırmağa və yalnız ondan sonra oxumağına davam edirdi. Britaniya milyardçısı Riçard Brensonun sözlərinə görə “Biznesdə fürsətlər avtobuslar kimidir – növbəti maşın həmişə gəlir”. Bu keyfiyyət yalnız biznesin yaradılması dövründə deyil, inkişafı dövründə də mütləq lazımdır. Kreativ ideyaların yaradılması texnikaları barəsində ayrıca danışacağıq. Məntiqi tapşırığın cavabı: 60 10. Xasiyyətin vacibliyi, cəsarət və inadkarlığın rolu, uğursuzluğa münasibət. Qədim yunan filosofu Aristotelə görə yalnız yaxşı insan xoşbəxt ola bilər. Xasiyyətiniz, fikirləriniz cazibə qanununa görə daim özünə uyğun olanları sizə tərəf dartacaq. Ona görə də dəyişikliyə özünüzdən başlayın. Yaxşı xasiyyət həm sizi uğura kökləyəcək, həm də insanlarda sizin haqqınızda müsbət fikir formalaşdıracaq. Avraam Linkoln cavanlıqda satıcı işləyərkən bir neçə centi qaytarmaqdan ötrü xeyli yol gedib müştərini tapmışdı. Belə hərəkətlərinə görə camaat ona “dürüst” ləqəbi vermişdi. Sonralar o, həm də şəxsi keyfiyyətlərinə görə ABŞ prezidenti seçilmişdi. Şəxsiyyətin bütövlüyü bərədə danışmışdıq. Xususi halları nəzərə almasaq insanın fikri, hərəkəti və sözü biri-birinə uyğun olmalıdır. Olduğu kimi görünəndə, göründüyü kimi olanda, insana qarşı etibar yaranır. Hə a cəmiyyətdə də müxtəlif qruplar arasında etibar nə qədər möhkəm olsa, inkişaf da bir o qədər yüksək olar. İntizam (buna iradə də demək olar) lazım olan işi, həvəsin olmasa da, görməkdir. Uğurlu insanlar barədə dörd cildlik kitabın müəllifi amerikalı Kop Kopmayer 50 il ərzində uğurlu insanların həyatlarını öyrənərək və oxuduğu 6000 kitaba əsaslanaraq uğurun 1000 prinsipini müəyyən edib. Ondan ən vacib prinsipi soruşanda düşünmədən intizam hissini qeyd etmişdi, çünki onsuz qalan 999 prinsipi həyata keçirmək mümkün deyil. Məsələn, iradənizi işə salıb sağlam həyat tərzini adətə çevirin: yeməyinizə fikir verin (xəmir, şəkər, duzdan az, meyvə, tərəvəz, maye, təzə və mövsümə uyğun məhsullardan isə çox istifadə edin), çəkinizə diqqət yetirin, idmanla məşğul olun (həftədə azı 3 dəfə), istirahət edin (həftədə azı 1 gün işdən kənarlaşın, ildə bir dəfə məzuniyyətə çıxın, gündə 7-8 saat yatın), pozitivliyə və proaktivliyə köklənin (qəbul edin ki, nəticələrə görə cavabdeh özünüzsüz, xətrinizə toxunanları bağışlayın, kinsiz və qibtəsiz 61 həyat sürün, çünki əks halın nəinki mənası yoxdur, hə a səhhətinizə və əhval-ruhiyyənizə mənfi təsir göstərir). Güclü iradənin, gələcək uğurun naminə özünə məhdudiyyətlər qoymağın vacibliyini ilk dəfə 1960-cı illərdə Stenford uşaq bağçasında keçirilmiş məşhur zefir testi göstərir. 4-6 yaşlı uşaqları növbə ilə bir otaqda 15 dəqiqə tək saxlayıblar. Otaqda masa, oturacaq və uşaqların seçiminə əsasən zefir, peçenye və ya duzlu çubuqlardan başqa heç nə olmayıb. Eksperimenti aparan otaqdan çıxanda uşaqlara bildirib ki, onlar, istədiyi vaxt seçdiklərini yeyə bilərlər, amma 15 dəqiqə dözə bilsələr onlara əlavə biri də veriləcək. Sonrakı müşahidələr göstərdi ki, dözə bilən uşaqlar həyatda daha yüksək uğur qazana biliblər. Başqalarının uğurunu kiçiltməyə çalışmayın, əksinə heyran olun, ona çatmağa çalışın, çünki onlar bunu bacarıblarsa siz də bacararsız. Qibtə etməyin, kifayətlilik mentalitetilə yaşayın (uğur hamıya bəs eləyər). Reputasiya qazanın. Həm şəxsi, həm də iş fəaliyyətində müsbət reputasiyanız sizə kömək edəcək, mənfi isə əksinə. Həyatınızdan narazılıq etməyin, olanları qiymətləndirin və yeni uğurlara can atın. Bir müəllifin sözlərinə görə xoşbəxt və bədbəxt insan arasında əsas fərq ondan ibarətdir ki, xoşbəxt insan nəyə sahib olduğunu düşünür, bədbəxtsə nəyin çatışmadığını. Cəsarətli və inadkar olun. Cəsarətli və inadkar olun (tərs yox, məhz inadkar). Ruhdan düşməyin. Uinston Çörçil cəsarəti yaxşı keyfiyyətlər arasında ən əhəmiyyətlisi sayırdı. Onun əksi, uğurun qatı düşməni olan qorxudur (uğursuzluq qorxusu (mən bacarmaram), tənqid qorxusu (camaat nə deyər, birdən alınmaz tənqid olunaram) və s.). Qorxu hissini yaşlandıqca əldə edirik (körpə az qorxur). Pensilvaniya Universitetinin professoru Martin Seliqman belə bir eksperiment keçirmişdi. Bir otaqda itləri elektrik cərəyanı ilə vururdular və itlərin bundan canını qurtarmaq imkanı yox idi. Bir 62 müddətdən sonra otağın qapısını açıq saxlasalar da itlər əzab çəkdiklərinə baxmayaraq canını qurtarmağa çalışmırdı. Alim bu fenomeni “öyrədilmiş acizlik” adlandırmışdı. Onun qənaətinə görə insanların 80%-i bu və ya digər şəkildə “öyrədilmiş acizliyə” düçar olurlar. Qorxu - ən vacib özünüqoruma instinktlərindən biridir. O, bizi təhlükələrdən qoruyur. Məsələn, hündürlükdən qorxu kimi. Amma lazımsız qorxular da mövcuddur. Məsələn, kütlə qarşısında çıxış etməyi beyin təhlükə kimi görür, çünki bioloji baxımdan buna nəinki lüzum yoxdur, hə a başqa insanların hücumuna məruz qalmaq olar. Digər misal. Bəziləri rədd cavabı alacaqlarından qorxduqlarına görə xahiş etməkdən çəkinirlər. Çin atalar sözündə deyilir ki, xahiş edən 5 dəqiqə səfeh görünə bilər, etməyən isə ömrü boyu. Buna görə lazımsız qorxu hissindən azad olmaq vacibdir. Biznesə başlamaq qorxusunun bir neçə səbəbi ola bilər: Ÿ Şəxsiyyətin zəifliyi (hər şeydən qorxur). Həlli yolu: Ÿ autotreninqlə məşğul olun. Məsələn, qorxdu-ğunuz müəyyən bir addımdan əvvəl ən pis halda itirəcəyinizi qeyd edin və onunla razılaşın. Əksər hallarda görəcəksiz ki, ən pis ola biləcək itkiləriniz belə o qədər də qorxulu deyil; Ÿ idmanla məşğul olun (idmançılar adətən daha ürəkli olurlar); Ÿ qorxduğunuz məqamları qəsdən edin və s.; Ÿ Biznes biliyinin az olması. Həlli yolu: sadəcə biliyinizi artırın. Ÿ Köməyə, məsləhətə ehtiyac. Həlli yolu: mentor (məsləhət verən təcrübəli şəxs) tapın. İnadkar olun. İmkan verməyin ki, qorxu hissi sizi idarə eləsin. Təbii ki, söhbət yersiz riskdən getmir. Mark Tvenin sözlərinə görə cəsarət qorxusuzluq deyil, qorxuya hakim olmaqdır. Əbəs narahatçılığı pozitiv düşüncə ilə əvəz edin. 63 həyat sürün, çünki əks halın nəinki mənası yoxdur, hə a səhhətinizə və əhval-ruhiyyənizə mənfi təsir göstərir). Güclü iradənin, gələcək uğurun naminə özünə məhdudiyyətlər qoymağın vacibliyini ilk dəfə 1960-cı illərdə Stenford uşaq bağçasında keçirilmiş məşhur zefir testi göstərir. 4-6 yaşlı uşaqları növbə ilə bir otaqda 15 dəqiqə tək saxlayıblar. Otaqda masa, oturacaq və uşaqların seçiminə əsasən zefir, peçenye və ya duzlu çubuqlardan başqa heç nə olmayıb. Eksperimenti aparan otaqdan çıxanda uşaqlara bildirib ki, onlar, istədiyi vaxt seçdiklərini yeyə bilərlər, amma 15 dəqiqə dözə bilsələr onlara əlavə biri də veriləcək. Sonrakı müşahidələr göstərdi ki, dözə bilən uşaqlar həyatda daha yüksək uğur qazana biliblər. Başqalarının uğurunu kiçiltməyə çalışmayın, əksinə heyran olun, ona çatmağa çalışın, çünki onlar bunu bacarıblarsa siz də bacararsız. Qibtə etməyin, kifayətlilik mentalitetilə yaşayın (uğur hamıya bəs eləyər). Reputasiya qazanın. Həm şəxsi, həm də iş fəaliyyətində müsbət reputasiyanız sizə kömək edəcək, mənfi isə əksinə. Həyatınızdan narazılıq etməyin, olanları qiymətləndirin və yeni uğurlara can atın. Bir müəllifin sözlərinə görə xoşbəxt və bədbəxt insan arasında əsas fərq ondan ibarətdir ki, xoşbəxt insan nəyə sahib olduğunu düşünür, bədbəxtsə nəyin çatışmadığını. Cəsarətli və inadkar olun. Cəsarətli və inadkar olun (tərs yox, məhz inadkar). Ruhdan düşməyin. Uinston Çörçil cəsarəti yaxşı keyfiyyətlər arasında ən əhəmiyyətlisi sayırdı. Onun əksi, uğurun qatı düşməni olan qorxudur (uğursuzluq qorxusu (mən bacarmaram), tənqid qorxusu (camaat nə deyər, birdən alınmaz tənqid olunaram) və s.). Qorxu hissini yaşlandıqca əldə edirik (körpə az qorxur). Pensilvaniya Universitetinin professoru Martin Seliqman belə bir eksperiment keçirmişdi. Bir otaqda itləri elektrik cərəyanı ilə vururdular və itlərin bundan canını qurtarmaq imkanı yox idi. Bir 62 müddətdən sonra otağın qapısını açıq saxlasalar da itlər əzab çəkdiklərinə baxmayaraq canını qurtarmağa çalışmırdı. Alim bu fenomeni “öyrədilmiş acizlik” adlandırmışdı. Onun qənaətinə görə insanların 80%-i bu və ya digər şəkildə “öyrədilmiş acizliyə” düçar olurlar. Qorxu - ən vacib özünüqoruma instinktlərindən biridir. O, bizi təhlükələrdən qoruyur. Məsələn, hündürlükdən qorxu kimi. Amma lazımsız qorxular da mövcuddur. Məsələn, kütlə qarşısında çıxış etməyi beyin təhlükə kimi görür, çünki bioloji baxımdan buna nəinki lüzum yoxdur, hə a başqa insanların hücumuna məruz qalmaq olar. Digər misal. Bəziləri rədd cavabı alacaqlarından qorxduqlarına görə xahiş etməkdən çəkinirlər. Çin atalar sözündə deyilir ki, xahiş edən 5 dəqiqə səfeh görünə bilər, etməyən isə ömrü boyu. Buna görə lazımsız qorxu hissindən azad olmaq vacibdir. Biznesə başlamaq qorxusunun bir neçə səbəbi ola bilər: Ÿ Şəxsiyyətin zəifliyi (hər şeydən qorxur). Həlli yolu: Ÿ autotreninqlə məşğul olun. Məsələn, qorxdu-ğunuz müəyyən bir addımdan əvvəl ən pis halda itirəcəyinizi qeyd edin və onunla razılaşın. Əksər hallarda görəcəksiz ki, ən pis ola biləcək itkiləriniz belə o qədər də qorxulu deyil; Ÿ idmanla məşğul olun (idmançılar adətən daha ürəkli olurlar); Ÿ qorxduğunuz məqamları qəsdən edin və s.; Ÿ Biznes biliyinin az olması. Həlli yolu: sadəcə biliyinizi artırın. Ÿ Köməyə, məsləhətə ehtiyac. Həlli yolu: mentor (məsləhət verən təcrübəli şəxs) tapın. İnadkar olun. İmkan verməyin ki, qorxu hissi sizi idarə eləsin. Təbii ki, söhbət yersiz riskdən getmir. Mark Tvenin sözlərinə görə cəsarət qorxusuzluq deyil, qorxuya hakim olmaqdır. Əbəs narahatçılığı pozitiv düşüncə ilə əvəz edin. 63 Çətinliklərə hazır olun. Tomas Edison deyirdi ki, mən 10 min dəfə uğursuzluğa düçar olmamışam, sadəcə 10 min özünü doğrultmayan üsul tapmışam. Mənimlə universitetdə təhsil alan bir tələbə yoldaşım haqqında danışmaq istəyirəm. Çox imkansız ailədən idi. Atası və bir neçə qardaşı ali təhsil almamışdılar, sürücü və fəhlə idilər. O isə başqa yol seçdi. O vaxtlar fəhlələrə imkan verilirdi ki, bir il hazırlıq kursu keçdikdən sonra ali məktəbə qəbul olunsunlar. O da bu yolla tarix fakültəsinə daxil olmuşdu. Orta məktəbdə azərbaycan dilində təhsil almasına baxmayaraq universitetdə rus dilində oxumağı qərara almışdı (sovet məkanında rus bölməsinin imkanları daha geniş idi, ədəbiyyatın əksəriyyəti məhz rus dilində idi və s.), rus dilini zəif bilsə də. Danışığı gülüş doğursa da o, nəinki ruhdan düşürdü, hə a bütün tədbirlərin aktiv iştirakçısı olurdu. Biz idmanın bir növü ilə vaxtaşırı məşğul olanda, o, müntəzəm olaraq 3 növlə məşğul olurdu. İnadkar, ünsiyyətcil, dərslərdə aktiv, daim pozitiv əhval-ruhiyyədə olan bu tələbə ictimai sahədə də fəal idi. Əvvəl fakültənin, sonra isə universitetin komsomol katibi oldu. Sonralar elmlər namizədi və elmlər doktoru, müxtəlif universitetlərdə müəllim və dekan işlədi. Ailədə xoşbəxtdir. Bir övladı İsveçrədə təhsil alır, digəri isə Almaniyada. Necə düşünürsüz, bu insanın sadəcə bəxtimi gətirdi? Xeyr! Böyüdüyü mühitdən kənara çıxaraq əsl mənada özü-özünü yaratmış insan nümunəsidir. Harland Sanders 1955-ci ildə 65 yaşında sahib olduğu restoranda müştərilərinə xüsusi sousla hazırlanmış toyuq təklif edirdi. Restoranın vəziyyəti ağır idi. Sanders özünü itirmədi və bu vəziyyətdən çıxış yolunu öz reseptilə digər restoranları maraqlandıraraq françayz yaratmaqda gördü. İlk 1008 (!) restoran onun təklifini rədd etdi və yalnız 1009-cu dəfə cəhdi nəticə verdi. 1963-cü ildə artıq 600 restoran bu reseptlə hazırlanmış toyuq satırdı. Beləliklə, sizcə hansı şirkətin sürətli inkişafı başladı? Gəlin şəkilə baxaq. Bəli, söhbət KFC-dən gedir. 64 Yüklə 9,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|