Yosh rassomlar.
Harflarni o’rnini o’zgartirib 5 ta
so’z tuzish.
Masalan: somsa
1
11. Ot
yasovchi
qo’shimchalar
Rasmlar
o’rniga
ularning
nomlarini qo’yib ko’chiring.
Ra’no bayroq yasadi.
1
12. Ot
yasovchi
qo’shimchalar
Oo Oo Oo Oo
Men “O”man so’zlay ozroq,
Olma kabi dumaloq.
Na qo’lim bor na oyoq
Oshayinmi dumaloq.
1
13. Sifat
Topishmoq.
O’tda yonmas,
Suvda cho’kmas
Yerda chirimas. (shamol)
1
14. Sifat
Savollarga javob yozish.
(qanday) osmon
(qanaqa) gullar
Paxta (qanday) rang?
1
15. Sifat
Gapni ko’chirib sifatni aniqlang.
O’rtog’im menga chiroyli koptok
1
78
sovg’a qildi.
16. Sifat
Pp Pp Pp Pp
“P”man mashq qilib pishib
Bo’ldim polvon, pahlavon.
“Kurash” tushsak yengilib
Bo’lmang mendan pushaymon.
1
17. Sifat
Maqol yozish 3 ta qatordan.
Bola aziz, odobi undan aziz.
1
18. M.S.N.I-12
Bayon yozish
Da, ka, ma, lak, na, pa
Bo’g’inlarini qo’shib gap tuzish
1
19. Sifat yasovchi
qo’shimcha
4 ta faslni yozish.
Qish......
Bahor....
Yoz.......
Kuz.......
1
20. Sifat yasovchi
qo’shimcha
She’r yozish “Qish”
Bahor kabi beg’ubor.
Qishning ham ziynati bor
Manzarasi chiroyli
Yoqqanda kapalak qor.
1
21. Sifat yasovchi
qo’shimcha
Qq Qq Qq Qq
Men bo’laman “Q” harfi
“O”ga ozroq o’xshayman
Dumim bor, quyonmasman
Qo’sh qanotli qushdayman.
1
22. Sifat yasovchi
qo’shimcha
Maqol yozish.
Kitobdan yaxshi do’st yo’q.
Ko’p o’qigan ko’p biladi.
1
23. Sifat yasovchi Eslatma diktant yozish.
1
79
qo’shimcha
24. Son
Toq sonlarni bir qator, juft
sonlarni bir qator yozish.
1
25. Son
Rr Rr Rr Rr
Biz harflar rang-barang
Sinchkilab yaxshi qarang.
“R”ni darrov toipasiz
“R” raketa deb yozasiz.
1
26. Son
She’r yozadilar, sonni topadilar.
O’ng qo’limda 5 barmoq,
Chap qo’limda 5 barmoq.
Ikki qo’lim qo’shilsa
Bo’ladi necha barmoq
1
27. Son
Rasmlar o’rniga ularni nomlarini
qo’yib ko’chiring.
Men qushga don berdim.
1
28. M.S.N.I-13
Bo’shliqni
to’ldiring
Tayyorlov diktant yozing
1
29. Fe’l
“Bizning
qishloq”
mavzu
yuzasidan 4 ta gap yozish.
1
30. Fe’l
Topishmoq
yozib
fe’lni
topadilar.
Oppoq sandiq ochildi,
Olamga nur sochildi.
1
31. Fe’l
Ss Ss Ss Ss
“S”man sizlab so’zlayman
Men uchrayman ko’p so’zda
Sinchiklab, olib saboq
1
80
Savod chiqaring.
32. Fe’l
Maqollar.
Bugungi ishni ertaga qo’yma.
2 ta qatordan yozish.
1
33. Fe’l
Savollarga rasm orqali javob
berish.
Qizlar nima qilyapti?
Dilobar nima qilyapti?
1
34. Fe’l
Ko’rsatuv diktant yozish
1
35. Fe’l
Terishdi,
olmalarni,
bolalar.
Gapni
tartib
bilan
yozish,
fe’llarni aniqlash.
1
36. Fe’l
“Kuz” mavzusi yuzasidan 4ta
gap yozib fe’llarni aniqlash.
1
37. Fe’l
Tt Tt Tt Tt
“T”man go’yo tirikman
Sizga juda kerakman
Ayting: To’rami, Tohir
Meni qay biri tanir?
1
38. Fe’l
Rasmlar o’rniga ularni nomlarini
qo’yib ko’chiring.
Men qushga don berdim.
1
39. M.S.TNI-14
Eslatma diktant yozish
1
40. 8-mart Ayollar
bayrami
“Onajonlar
bayrami”
matn
yozdirish
1
41. Ayollar jasorati Tabrik so’z yozish
1
42. Bo’lishli
va
bo’lishsiz
fe’llar
Bo’lishli fe’llarni bir qator,
bo’lishsiz fe’llarni bir qator
yozish
1
81
Yozdi yozmadi kabi.
43. Bo’lishli
va
bo’lishsiz
fe’llar
Kel, yoz, chiz, ber, qol. So’zlarni
bo1’lishsiz
fe’llargaaylantirib
yozish.
1
44. Bo’lishli
va
bo’lishsiz
fe’llar
Gap1larni tartib bilan yozing.
Bilan, tabiat, bahor, boshlanishi
uyg’onadi, uyqudan.
1
45. Bo’lishli
va
bo’lishsiz
fe’llar
Uu Uu Uu Uu
Harflar ichida
Xurmacha “U”man
Uyda, uzumda,
Uchragan “U”man
1
46. Bo’lishli
va
bo’lishsiz
fe’llar
Maqol.
Yetti o’lchab, bir kes.
4 ta qatordan yozish.
1
47. M.S.N.I-15 test Izohli diktant yozish.
1
48. Mustahkamlash 12 ta oylarning nomini yozish.
1
III-chorak
1.
Fe’l
yasovchi
qo’shimchalar
Barcha bayram nomlarini yozish
1
2.
Fe’l
yasovchi
qo’shimchalar
Saylanma diktant yozish
1
3.
Fe’l
yasovchi
qo’shimchalar
Maqollar yozish 3 qatordan
yozish
Qolgan ishga qor yog’ar.
1
4.
M.S.N.I-16
diktant
Eslatma diktant yozish
1
5.
O’zak va so’z
yasovchi
Topishmoq yozish.
Qo’lsiz oyoqsiz eshik ochar.
1
82
qo’shimchalar
(kalit)
6.
Hikoya tuzing
O’-rim,
o’-rin,
o’-tin
so’z
tuzadilar
O’rin, o’rim, o’tin.
1
7.
Takrorlash. Gap
nima
so’z
nima?
Asal, kelar, to’plab, edi, asalari.
So’zlarni to’g’ri qo’yib gaplar
tuzish.
1
8.
Gap nima?
Yashil to’nli bolalar
Makonidir dalalar
Kirsilaydi tishlasa,
Bo’lar osh bilan yesa ....
1
9.
Gapning
bosh
va
ikkinchi
darajali
bo’laklari
Vv Vv Vv Vv
“Varrak” “varaq” so’zlari
mensiz aslo yozilmas
“V”ligimni bildingiz-a?
Do’tligimiz buzilmas.
1
10. Cho’l yashnadi
Rasmlar
o’rniga
ularning
nomlarini qo’yib ko’chirish.
Bulutlar ortida ........ mo’raladi.
1
11. Darak,
so’roq
gaplar
Rasm
asosida
o’quvchilar
mustaqil
darak,
so’roq
gap
tuzadilar.
1
12. M.S.N.I-17
bayon yozish
Lug’at diktant o’tkazish
1
13. Xatolar
ustida
ishlash
Ona bilan bola ...... bilan lola.
Rasm o’rniga ularning nomlarini
qo’yib ko’chiring.
1
14. So’zlarni
qismlarga
Xx Xx Xx Xx
Xabar beray o’zimdan,
1
83
bo’lish
Kamina ham xizmatda
Xola, xo’roz so’zida,
Uchraydirman albatta.
15. So’z
yasovchi
qo’shimcha
Topishmoq yozish 3 qatordan
Boshi taroq, dumi o’roq. (xo’roz)
1
16. Savollarga
javob yozish
Material,
radiator,
radio,
tabiat,million
Yonma-yon kelgan unlilarga oid
so’zlar yozish
1
17. Gaplar tuzing
Yy Yy Yy Yy
Qiziq Yo’lchi, Yo’ldoshlar,
“Yo’lbars” deb yozishar.
“Y”ni ko’rsat desalar
bilmay barmoq tishlashar.
1
18. U-la
qo’shimchalar
Topishmoq yozish 2ta qatordan
Men yuraman u qoladi.
1
19. Otlarni aniqlang Lug’at diktantni yozib va otlarni
aniqlashadi.
1
20. Otlarni aniqlang “Kitob” haqida kichkina matn
tuzib otlarni aniqlash.
1
21. Birlikdagi
otlarni
ko’plikka
aylantirish
Zz Zz Zz Zz
Tanishaylik: “Z” bo’laman.
Kim bo’lsa ziyrak, zukko,
Suhbat qurib doimo
Zeriktirmayman aslo.
1
22. Otlarni aniqlang Xona, noma, rang kabi so’zlar
yordamida yasalgan qo’shma ot
va qo’shma sifat tuzish.
1
23. Qoidalar
Ko’rsatuv diktant yozish
1
84
asosida
savol-
javob
24. M.S.N.I-18
diktant
O’o’ O’o’ O’o’ O’o’
“O’”man, men bilan
Yozilar O’zbekiston
O’zligini tanisakim,
Uni taniydi jahon.
1
25. Xatolar
ustida
ishlash
Izohli diktant yozish
1
26. Fe’llarni
aniqlang
Pirpirak, hayhayla, gijgijla, kabi
so’zlarni 2 qatordan yozish.
1
27. 9-may “Xotira
va
qadirlash
kuni”
Urushda
o’z
jonini
qurbon
bo’lgan odamlarning nomlarini
yozish.
1
28. Ibrat
Yozilishi qiyin bo’lgan so’zlarni
yozdirish.
Mazaika,
stadion,
biologiya,
milliard, material.
1
29. Topishmoqlar
G’g’ G’g’ G’g’ G’g’
Men g’ayratli “G’”dirman
“G”ga o’xshayman ozroq
Shovqin solmay aytingchi
Farqim nimada ortoq?
1
30. Hayvonot
bog’ida
Yovvoyi
hayvonlarni
nomini
yozish.
1
31. Tinish belgisini
aniqlash
Erkin diktant yozishva tinish
belgisini aniqlash.
1
32. Aql va boy
Shsh Shsh Shsh Shsh
1
85
“Sh”man xizmatga shayman
Bo’lmang aslo shoshqaloq
“Shaxmat” va “shahar”dan
Meni topib oling tezroq.
33. Yozda
Topishmoq:
Bir parcha patir
Olamga tatir.
1
34. Gaplarni
to’ldiring
Ta’kidiy diktant yozish
1
35. Ta’tilda
Chch Chch Chch Chch
“Ch”man bilmayman charchoq
Kimki bilimga chanqoq
Chala-chulpa chaynayman
Meni o’qir qiynalmay.
1
36. Mustahkamlash Ma’yus, ta’zim, ra’y, she’r,
ne’mat,
me’mor
so’zlarini
yozish.
1
37. M.S.N.I-13
Ko’rsatuv diktant yozish
1
38. Qo’shimcha
material
Ng ng ng ng
O’quvchi ko’z o’ngida
Uchrayman so’z o’ngida
Bodiring diring-diring
Bexato, to’g’ri yozing.
1
39. Qo’shimcha
material
Topishmoqlar yozish.
Tap-tap etadi
Tagidan karvon o’tadi. (elak)
1
40. Zacho’t
bo’lishlarini
to’ldirish
‘ tutq belgisi
Kimning kelsa belgisi
Menman tutuq belgisi
1
86
Uchrayman qaysi so’zda,
Qani kim topar tezda?
.
10-§
§
§
§ .Boshlang’ich sinfda husnixat darslarining rejalashtirilishi.
Dars mavzusi: o’quvchilami yozuv faoliyatida ishtirok etadigan tana
qismlari bilan tanishtirish. Yozuv paytida ularni to’g’ri tuta bilishga; ruchka va
daftarni to’g’ri ushlashga o’rgatish.
Dars rejasi: Kirish. Odamning alohida tana qismini ko’rsatish va
nommlanishni aytish. Yozayotgan paytdagi normal holati, daftarning turishi, kaftni
to’g’ri tutish va ruchkani to’g’ri ushlash.
Darsning borishi: darsning boshida o’qituvchi o’quvchilarga yozuv
mashg’ulotlarida tez va chiroyli yozishni o’rgatishlarni tushuntirib o’tadi. Yozuvni
o’rgatish har bir insonning hayotida muhim rol o’ynaydi. Yaxshi yoza olmaydigan
odam o’zini noqulay his etadi, uning yozuvini o’qiydiganlar esa uning mazmunini
umuman anglay olmaydilar. Keyin esa o’qituvchi oquvchilarga to’g’ri yozish
uchun harflar va so’zlar nimalardan va qanday hosil bo’lishi haqida va to’g’ri
o’tirish qoidalari, mchkani tutish yo’llari haqida ma’lumotlar berib o’tadi.
O’qituvchl yozuv jarayonida ishtirok etadigan tana qismlarini ko’rsatadi. Biron -bir
o’quvchi sinf xonasining o’rtasiga chiqarib tartib bilan o’quvchining boshi, ko’zi,
yelkasi va h.zolarni ko’rsatib, o’quvchilarni o’z savollariga javob berishlarini talab
qiladi.
Agar o’quvchilar ayrim tana qismlarini old yelka, barmoq bo’g`inlarini
bilmasalar, o’qituvchi ularning nomini aytib, yozuvda u yoki bu tana qismining
qanday ishtirok etishini tushuntirib o’tadi.
So’ng o’qituvchi yozuv jarayonida noto’g’ri o’tirish bir qancha jiddiy
kasalliklarning kelib chiqishiga sabab bo’lishini va keyinchalik butun hayoti
davomida qolishi haqida ma’lumot berib o’tadi. Bularga masalan: uzoqni ko’ra
olmaslik, bukchayish, nafas olishning qiyinlashuvi va o’zidan keyin ko’krak qafasi
87
kasalliklarining kelib chiqishiga va h.zolarga sabab bo’ladi.
Undan keyin o’qituvchi o’quvchilarga tushuntirib o’tganlarining hammasini
takrorlab berishlarini taklif etadi va yozayotganda to’g’ri o’tirish tartibini ko’rsatib
beradi.
Stolga o’tirayotganda o’quvchilarga yaxshi ko’rinadigan joyga (eng yaxshisi
profil holda) o’tirib: ‘Qaranglar, men hozir yozish jarayonida qanday o’tirish talab
etilsa, shunday o’tiraman. Sizlar ham men qanday o’tirsam, shunday o’tirishga
harakat qiling. Qarang-chi, men qanday o’tiribman, egilibmi, yo to’g’ri?’
O’quvchilar: To’g’ri.
O’qituvchi: qaranglar, mening qo’llarim qayerdaturibdi va diqqat bilan
qarang-chi, tirsaklarim qanday holda turibdi?
Dostları ilə paylaş: |