I -bob. Mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy tarmoq tuzulmasini pragnozlash

Oltin qazib olish sanoati. Markaziy Osiyoda, xususan, hozirgi O’zbekiston yerlarida miloddan avvalgi VI-V asrlardayoq oltin qazib olingan va tindan turli taqinchoqlar, zargarlik buyumlari, bezaklar yasalgani mavjud arxeologik
topilmalardan ma’lum. Tug‘ma (erkin uchraydigan) oltin konlarini o’zlashtirishga qadar oltin asosan sochma konlarda juda ibtidoiy usullarda oltin zarralari aralash qumni qo’y terisi qore-jagan yog‘och tog‘oralarda yuvib, ajratib olingan. Sochma oltin olish X-XI asrlarda Chotqol, Chirchiq, Norin, Koson, So’x, Zarafshon, Darvoz daryolari vodiylarida olib borilganlagi haqida ma’lumotlar bor.


Mashinasozlik va metallni qayta ishlash sanoati - iqtisodiyot uchun mashina va mexanizmlar, jihozlar, agregat va apparatlar, asbob-uskunalar, madaniy-maishiy mollar, shuningdek, mudofaa ahamiyatiga ega bo’lgan mahsulotlar ishlab chiqaruvchi o g ir sanoat tarmoqlari majmuidir. Ushbu
sanoat butun xalq xo’jaligini texnika bilan ta’minlashda moddiy asos hisoblanadi. Fan-texnika taraqqiyoti, xalqning moddiymadaniy farovonligi va mamlakat qudrati mashinasozlik sanoati taraqqiyotiga bogiiq. Uning ahamiyati, eng avvalo, fan-texnika yutuqlarini ishlab chiqarishga va insonlar hayotining barcha sohalariga joriy etish asosida q o i mehnatini mashina mehnatiga aylantirish, yengillashtirish, mashinani mashina bilan yaratish,
tejamkorlikni ta’minlash va mehnatning mazmuni va xarakterini o’zgartirishdan iborat. Mashinasozlik sanoati mahsulot sifatini yaxshilash, ishlab chiqarishning samaradorligini yuqori darajaga ko’tarishga imkoniyat yaratadi.


Qurilish materiallari sanoati. Respublika qurilish materiallari ishlab chiqaradigan ko’p tarmoqli sanoatga ega. Sement, asbest-sement, devorbop materiallar, yumshoq yopqich va gidroizolyatsiya materiallari, tabiiy toshlardan qoplama material (plita)lar, noruda qurilish materiallari, qurilish
keramikasi, issiqlik izolyatsiyasi materiallari, ohak, gips, bog‘lovchi materiallar va ulardan buyumlar, sanitariya-gigena jihozlari, polimer xom ashyodan qurilish materiallari va buyumlar, temir-beton konstruksiyalari va boshqa ishlab chiqarish tarmoqlari mavjud. O’zbekistonda tabiiy xom
ashyodan qurilish materiallari sifatida foydalanish tarixi uzoq o’tmishga borib taqaladi. Ayniqsa, binolar qurilishida xom g‘isht, guvala, yog‘och sinch, oddiy tuproq(loy)dan tiklanadigan paxsa asrlar davomida asosiy qurilish materiali bo’lib kelgan. Xumdonlarda pishirilgan g‘isht, sopol, chinni koshin, ganch, yo’nilgan granit, marmar toshlar saroy, madrasa, masjid, rabotlar qurilishida keng qo’llanilgan.


Yengil sanoat. Hozirgi davrda O’zbekiston yengil sanoati ko’p tarmoqli industrial kompleks bo’lib, uning tarkibida paxta tozalash zavodlaridan tashqari, to’qimachilik, trikotaj, sho)a to’qish, tikuvchilik, ko’npoyabzal, gilamchilik, chinni-fayans buyumlari va attorlik mollari ishlab chiqarish sohalarida 300 ga yaqin yirik korxonalar bor. Respublika sanoat mahsulotlari umumiy hajmida yengil sanoat hissasi 13,0 % ni tashkil etadi. Bu tarmoqda 145 mingga yaqin xodim ish bilan band.