I bob. So‘zning funksiyasi


gapning  aktual  bo‘laklari



Yüklə 1,24 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/77
tarix27.01.2022
ölçüsü1,24 Mb.
#51657
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   77
Hozirgi o`zbek va koreys tillarida gapning aktual bo`laklarga bo`linishi

gapning  aktual  bo‘laklari  muammosiga 

to‘xtalmoqchimiz. V.Matezius gapning aktual bo‘laklarga bo‘linishi nazariyasini 

o‘zining  “  О  так  называемом  актуальном  членении  предложения  ” 

hamda “Основная функция порядка слов в чешском языке”

1



Gapning  actual  bo‘laklari  nazariyasi  jumlaning  muayyan  nutq  muhitiga 



munosabati muammosiga asoslanib unda asosiy urg‘u jumlaning asosini tashkil 

etuvchi  hamda  xabarning  yadrosini  belgilovchi  unsurlarga  qaratiladi.  Bu 

jihatdan  gapning  aktual  bo‘laklari  yosh  grammatikachilarning  psixologik 

sub’ekt  va  psixologik  predikat  deb  nomlangan  tushunchalari  bilan  juda  yaqin 

turadi.  Chunki  gapning  aktual  bo‘laklari  ikkiga  bo‘linib,  ularning  birini  Vilen 

Matezius gapning boshlanish nuqtasi yoki “asos” (основа) deb, ikkinchisini esa 



“yadro”  deb  nomlaydi.  Bu  o‘rinda  asos  deganda  nutq  muhiti  qurshovida 

tinglovchiga ham, so‘zlovchiga ham ma’lum bo‘lgan gap unsuri, yadro deganda 

esa  so‘zlovchi  asos  deb  nomlanayotgan  ana  shu  unsur  haqida  ma’lumot 

beradigan  va  jumla  orqali  ifodalanayotgan  xabarning  yadrosini  tashkil  etuvchi 

unsur  tushuniladi.  Xabarning  yadrosini  psixologik  predikat  bilan,  asosini  esa 


Yüklə 1,24 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   77




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin