I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

 
 
 

---

213 
2-ma’ruza 
TASHISH USKUNALARI 
Sut sanoatida sutni transPortirovka qilish uskunalaridan nasoslar – asosiy 
hisoblanadi. Ular xom ashyo – sutni qabul qilishda, uskunalarga uzatish va ularni 
bo’shatish uchun hamda bajariladigan texnologik oPeratsiyalar oralig’ida 
trasPortirovka qilish uchun mo’ljallangan. Sutni armaturalar o’rnatilgan sut 
quvurlari orqali transPortirovka qilinadi. Sut sanoatida 2 turdagi nasoslar 
qo’llaniladi: 
Dinamik va xajmli. 
Nasoslar ishini baholovchi asosiy ko’rsatkichlar – uzatish va bosim. Uzatish 
shunday ko’rsatkichki, u vaqt birligida nasos bilan uzatiladigan mahsulot 
miqdorini ko’rsatadi. Bosim – mahsulotni so’rib olish satxidan uni uzatishning eng 
yuqori nuqtasigacha bo’lgan balandlik. 
Dinamik nasoslar
. Bu turdagi nasoslarga Parrakli, vixrlm va boshqalar 
kiradi. Parrakli nasoslar o’z navbatida markazdan qochma va o’qli xillarga 
bo’linadi. Dinamik nasoslarning ishchi organlari aylanadigan ishchi g’ildirakdir. 
Energiya mahsulotga ishchi g’ildirakdan Parrak yoki disklarning tegib turgan sutga 
dinamik ta’siri orqali o’tadi.
Sutni xaydab berish uchun markazdan qochma nasoslar keng qo’llaniladi. 
Markazdan qochma nasoslar
. Ular quyidagi asosiy qismlardan iborat: 
korPus, qoPqoq, ishchi g’ildirak, zichlagich va kuch uzatish korPus qoPqoq bilan 
birga kamera hosil qiladi. KorPusga bosim va kirish Patruboglari o’rnatilgan. Kuch 
bevosita elektrodvigatel validan uzatiladi. Bu nasoslarning ishlash PrintsiPi 
korPusga o’rnatilgan, qoPqoq bilan yoPilgan ishchi g’ildirkning katta tezlikda 
aylanishidan hosil bo’lgan markazdan qochma kuchdan foydalanishga asoslangan. 
Mahsulot markazdan qochma kuch ta’sirida kamera Periferiyasiga otilib, undan esa 
bosim Patrubogiga kiradi. Buning natijasida kamera markazida bosim Pasayishi 
yuz beradi. 
Mahsulotning yangi qismi atmosfera bosimi ostida so’rish truboirovodq 
orqali kameraning markaziy qismi to’ldiriladi va tsikl takrorlanadi. 
Nasoslar ikki guruhga bo’linadi: suyuqlik bilan to’ldirilgan va o’zi so’rib 
oladigan. Ishchi g’ildirakning konstruktsiyasiga asosan markazdan qochma 
nasoslar Parrakli va diskli bo’ladi. 
Parrakli nasoslar odatda suyuqlik bilan to’ldirilib turib ishlaydi va 
mahsulotni unchalik baland bo’lmagan satxga xayday oladigan (10m gacha). 
Diskli nasoslar bir va ikki bosqichli bo’ladi. asosan bir bosqichli nasoslar 
keng tarqalgan. Bu nasoslarning ishchi g’ildiragi yo’naltiruvchi kanallardan iborat 
diskdir. Bunday konstruktsiya sutga salbiy ta’sir etuvchi olimlarni kamaytiradi 
(ko’Pirish, kuvlanish natijasida sut yog’ining disPerslanishi va x.k.). Bunday 
nasoslar bosimi sutni 30 m dan ham yuqoriroq balandlikka uzatish imkonini 
beradi. 
Ikki bosqichli diskli nasoslar 100m gacha bosim hosil qilishlari mumkin. 
Ular konstruktiv oddiy, yuvish uchun qulay, oson qismlarga ajraladi va yig’iladi. 

---

214