230
Sutni qizdirish va sovutish uchun quvurli, Plastinkali, sPiralli, devor oraliqli
issiqlik almashtirgichlardan foydalaniladi. Quvurli va
Plastinkali aPParatlar keng
tarqalgan.
Quvurli issiqlik almashtirgichlar qobiqli qo’vurli (kojuxotrubnqe – «trubov
trube»), elementli (sektsiyali) va ilon sifat turlariga bo’linadi. Qobiqli quvurli
issiqlik
almashtirgichlar ixcham, sodda tayyorlanishi va ishlatish ishonchli
bo’lgani tufayli sanoatda keng tarqalgan.
Plastinkali aPParatning asosiy ish organi issiqlik
almashtiruvchi Plastina
hisoblanadi. Uni qalinligi 0,8 – 1,5 mm li zanglamas yuPqa Po’latni shtamPovka
qilish yo’li bilan tayyorlanadi. Oqimni turbulentlash
uchun Plastinkalar maxsus
ariqchalarga (gofra) ega.
Plastinkali aPParatlarda lentali va setka – oqimli Plastinkalar qo’llaniladi.
Ariqchalar yo’nalishi har xil (gorizontal, vertikal, 60
0
burchak ostida) bo’ladi. bu
turbulent oqim hosil qilish hamda Plastinkalarga mustaxkamlik berish imkonini
beradi.
Plastinkalar aPParatda bajaradigan vazifasiga qarab oddiy (rabochqy –
ishchi), chegara va oxirigi deb yuritiladi.
Plastinkalar Periferiya yoki ba’zi teshiklar atrofi
zichlash rezinalari uchun
(kanavka) chuqurchalardan iborat. Zichlagichlarning joylashishiga qarab
Plastinalar ikki tomonli, bir tomonli va silliq bo’ladilar.
Oddiy (ishchi) Plastinalar 4 ta burchak teshiklariga ega – yig’ilgach
kollektor kanallariga aylanadi. CHegara Plastinalari teshiklari 4 dan kam bo’lib,
ularni oqim yo’nalishini o’zgartirish kerak bo’lgan joylarga o’rnatiladi.
Oxirigi
Plastinalar sektsiyalar so’ngiga o’rnatiladi.
Paket–Plastinalar guruhi, ular oralig’ida mahsulot yoki (tePloxladonositel)
issiqlik va sovuq tashish agenti bir yo’nalishda xarakatlanadi. Plastinalar Paketlari
aPParat sektsiyalarini hosil qiladi, ular har xil oPeratsiyalarni (qizdirish, Pasterlash,
rePuPeratsiya va srvutish) bajaradilar.
231
Plastinkala aPParatda oldi va orqa ustunlarga tePa va Pastki shtanga (to’sin)
uchlari maxkamlangan. TePa shtanga Platinalarni osish uchun mo’ljallangan.
Plastinalar
yig’ilgach
zichlash
Prokladkalari
aPParatda
ikkita
izolyatsiyalangan germetik kanallar sistemasini hosil qiladi. Bu sistemalardan biri
qaynoq ishchi muhit uchun, boshqasi–sovuq uchun muljallangan.
Quvurli aPParatlar modifikatsiyalangan issiqlik
almashinuv tsilindrlari
asosida ishlanadi. Bu tsilindrlarda quvurlar asosiy elementlardir. Ular reshetkalarga
vvaltsovka qilinadi. Reshetkalar termoizolyatsiyalangan va qobiq (kojux) bilan
o’ralgan tsilindrga o’rnatiladi.
Issiqlik yoki sovuq tashuvchi suyuqlik quvurlar oralig’iga, mahsulot esa –
quvurlarga yuboriladi. Quvurli aPParatlar bir qancha ustunliklarga ega:
rezina
zichlagichlarning miqdori ko’P emas va ularning o’lchamlari kichik; issiqlik
almashish samaradorligini oshirish uchun mahsulot
xarakatini yuqori tezlikda
232
ta’minlash; mahsulotni 100
0
S dan ko’Proq haroratda qizdirish;
eksPluatatsiya
qilishning yuqori darajada ishonchliligi va issiqlik uzatuvchi quvurlar ich qismini
mexanik usulda tozalash imkoni borligi.