I fəSİL. TÜTÜn haqqinda üMÜMİ MƏlumat
Yüklə 1,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
4-6 orta 7-10 ağır 54 sas qrupda tələbələrin 25 %-i
Şəkil.4.5
asılılığını artıraraq yetkin dövrdə uzun %-nin siqaret çəkməyə n yaşlarda siqaret istifadəsinin
55
NƏTİCƏ Tədqiqat işinin başlıca məqsədi gənc tələbə oğlanlar arasında siqaret çəkmə sıxlığını təyin etmək və depressiya ilə əlaqəsinin aşkar edilməsidir. Tədqiqata 200 nəfər iştirakçı cəlb olunmuşdur. Araşdırmaya cəlb olunanlar 18-24 yaş arası oğlanlar təşkil edir. Tədqiqatımızda tələbələrin 76%-də depressiya baxımından risk altında olduğu müəyyən olunmuşdur. Bu məlumatlar cəmiyyətin psixi sağlamlığı problemləri arasında ilk sıralarda yer alan depressiya əlamətlərinin universitet tələbələrində yüksək sıxlıqla müəyyən olmuş olması bu mövzuda icra ediləcək daha geniş və böyük miqyaslı araşdırmalara ehtiyac olduğunu bildirir. Əldə edilən məlumatlar çərivəsində təsirli tədbir və monitorinq proqramlarının inkişaf etdirilməsinə ehtiyac duyulur. Tələbələr arasında siqaret istifadəsinin qarşısının alınması və psixi problemlərin təsirli bir şəkildə həll olunması üçün universitet məkanında psixi sağlamlığın qorunmasına və tələbələrin asanlıqla çata biləcəyi mərkəzin yaradılması və bu mərkəzin funksiyalarının artırılmasında fayda ola bilər. Tütün epidemiyasına qarşı mübarizədə ən təsirli yol gənclərin siqaretə başlamalarının qarşısını almaqdır. Tədqiqatımızda tələbələrin 65%-nin universitetdən əvvəl siqaretə başlaması bu tədbirlərin kiçik yaşlardan görülməsi vacibliyini ortaya qoyur. Ayrıca siqaretə başlamış olan gənclərin çoxu siqareti tərgitmək istədikləri halda lazımı dəstək və yardımı almamaqdadırlar. Bu mövzuda dəstək verilməsi üçün lazımlı tənzimləmələr aparılmalıdır. Gənclərin siqaretə qarşı mübarizədə qorunması və aslılığının inkişafını əngəlləmək üçün universitetlərlə birlikdə orta məktəb illərində başlayanvə universitet illərində daha da geniş vüsət olaraq davam edən vizual (film, afişa) və öyrədici tədbirlərin aparılması təhsil proqramların tətbiq olunması mühüm şərtlərdəndir. Tütün məmulatları içində ən əhəmiyyətli yeri alan və əldə edilməsi ən asan olan siqaret, digər psixoaktiv maddələrin istifadə edilməyə başlanmasında əhəmiyyətli bir ilk addım təşkil edir. Tələbələrimizin zərərli vərdişlərdən qorunmasında siqaret ilə mübarizə ən əhəmiyyətli addım təşkil edir. Tələbələrin çoxu erkən yaşlarda siqaret çəkməyi sınamışlar və erkən yaşlarda siqaretə başlamışlar. Bu səbəblə siqaret sınaqlarının qarşısını alınacaq tədbirlərin həyata keçirilməsi mühüm addımlardan biridir. Bu işdə valideynlərin rolu
56
əvəzsizdir. Araşdırmamızda siqaret çəkən valideynləri olanların siqaret çəkmə faizi daha çoxdur. Bu səbəblə gələcəkdə valdeyin olacaq bu tələbələr üçün siqareti tərgitmələrinin təmin edəcək tədbirlərin həyata keçirilməsinin nə qədər əhəmiyyətli olduğu görünə bilər. Tədqiqat zamanı siqaret çəkənlərdə depressiyanı müəyyən etmək,aslılığın dərəcəsini ölçmək, siqaret çəkməyə təsir edən amilləri müəyyənləşdirmək, siqaret çəkən və çəkməyənlərin sosial göstəricilərinin dinamikasını sistemli şəkildə öyrəndikdən sonra tövsiyyələrin irəli sürülməsi nəzərdə tutulmuş və aşağıdakı nəticələrə gəlinmişdir: Siqaret çəkənlərdə depressiya göstəricisi çəkməyənlərə görə çoxluq təşkil edir; Siqaret çəkmə müddəti çox olan tələbələrin depressiya göstəricisi daha çoxdur; Ailədə siqaret istifadəsi gəncləri siqaretdən istifadə etməyinə yönəldir; Siqaret aslılığının dərəcəsi siqaretə başlama yaşı ilə əlaqəlidir; Gündəlik çəkilən siqaret miqdarı ilə depressiya arasında əlaqə vardır; Neçə ildir istifadə etməsindən asılı olaraq siqareti tərgitmək daha çətindir;
Bütün bunları nəzərə alaraq biz aşağıdakı tövsiyələri verə bilərik: Siqaretin zərərlərindən qorunmaq üçün ən təsirli yol siqaretdən istifadə etməməkdir . Siqareti bir dəfə təcrübəsində sınayan insanda siqaret aslılığın meydana gəlməsi ehtimalı artır. Şəxsin fərdi xüsusiyyətləri və yaşadıqları, sosial ətraf siqaret vərdişinin qazanılmasında dəstəkləyici ya da önləyici bir mühit meydana gətirir; Tütün istifadəsinə qarşı yönələn vasitələrə maliyyə siyasətləri tətbiq etmək və qiymətlərdə daha sürətli artan vergi sistemi, artırılan vergilərdən əldə edilən pulların bir qisimini tütün istifadəsinin qarşısını almaq məqsədi ilə sağlamlığı qorumağa yönəlmiş sosial fəaliyyət tədbirləri;
Ali təhsil ocaqlarında, məktəblərdə təhsil proqramı çərçivəsində tələbə, şagirdlərə siqaret çəkmənin səbəbləri, zərərləri və nəticələri izah edilməlidir; Tütün istifadə edilməsinə maneə törədəcək təhsil proqramı tədris planına daxil olunmalı və tətbiq olunub olunmadığına nəzarət edilməlidir;
57
Orta və ali məktəblərdə mütəmadi olaraq maarifləndirici psixoloji treninq və seminarların təşkili;
58
İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT 1.Azərbaycan Respublikasının 2011-2015-ci illər üçün Tütünlə mübarizə üzrə milli strategiya, Bakı; 2010,8-9 s 2.Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyinin“TÜTÜNƏ QARŞI MÜBARİZƏ HAQQINDA”Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Çərçivə konvensiyasına Uyğunluğunun Müqayisəli Təhlili.Bakı;2015, 4-6 s. 3.Depressiyanın diaqnostika və müalicəsi üzrə klinik protokol.Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi.Bakı;2009 ,7-10 s. 4.Həsənov Ə .Pataloji Anatomiya. Bakı ;2007,396 s 5.Qədirov Ə.Yaş psixologiyası. Bakı; 2008,341-345 s 6. Qəniyev M. Farmakologiya I hissə. Bakı ;2010, 199-206 s 7. Ismayılov N.V Psixiatriya.Bakı; 2013, 240 s 8.Tütünçəkmədən imtina etmə üzrə klinik protokol. Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi.Bakı;2012, 6-12 s(www.isim.az) 9.Alikasifoglu M, Erginoz E,Ercan.Cigarette smoking amongturkish high school students. J Adolesc Health. 2002; 7-8 s(www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed) 10.Boztaş G, Aslan D, Bilir N. Çevresel Sigara Dumanından Etkilenim ve Çocuklar. STED. 2006; 75-78 s(www.tapdk.gov.tr) 11. Bostanci M, Ozdel O, Oguzhanoglu NK, Ozdel L,Ergin A, Ergin N at al. Depressive symptomatology among university students , Turkey: prevalence and sociodemographic correlates. Croat Med J. 2005; 96–100 s (www.jad-journal.com) 12.Bilir N. Ve arkadaşları; Avrupa Tütün Kontrol Raporu 2007 ,WHO Türkiye Ofisi, December 2007(www.dusunenadamdergisi.org/.) 13.Çilli AS, Kaya N. Üniversite öğrencilerinde nikotin bağımlılığının psikiyatri bozukluklarla birlikteliği. Türk Psikiyatri Dergisi.2003; 42-49 s( dergipark.ulakbim.gov.tr)
59
14.Doğan YB. Madde kullanımıve bağımlılığı. Aile ve Toplum Eğitim, Kültür ve Araştırma Dergisi. 2001; 79-86 s(www.turkpsikiyatri.com) 15.Fidan F., Sezer M., Demirel R., Kara Z., Ünlü M. “Öğretmenlerin Sigara İçme Durumu ve SigaraYasağı Karşısındaki Tutumları”.Toraks Dergisi; 2006
,196-199 s(www.toraks.dergisi.org) 16.Gulec M, Bakir B, Ozer M, et al. Association between cigarette smoking and depressive symptoms among military medicalstudents in Turkey.Psychiatry Res. 2005:281-286 s. 17. Goksel T, Cirit M, Bayındır U. İzmir ili oğrencilerinin sigaraalışkanlığını etkileyen faktorler. Toraks Dergisi.2001; 49-53 s(www.scopemed.org) 18.Güleç M, Bakır B, Özer M, et al. Association between cigarette smoking and depressive symptoms among military medical students in Turkey. Psychiatry Research .2005; 281-286 s.( www.ncbi.nlm.nih.gov) 19.Huten M, Kalyoncu A, Pektaş Ö, Beyazyürek M. Psikiyatrik bozukluğu olmayan kişilerde sigara içme davranışının depresyon düzeyleriyle ilişkisi. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Bilimsel Çalışmalar Özet Kitabı, 1998: 206 s(bjp.rcpsych.org/content) 20.Hamzaçebi, H. Ü, Ünsal, M, Dabak, Ş, Bilgin, S, Aker, S. “Samsun Tekkeköy İlçesi İlköğretim Öğrencilerinde Sigara İçme Prevalansı ve Etkileyen Faktörler”. Toraks Dergisi;2008 34-39 s.( www.cshd.org.tr) 21.Kaya M,Genç M, Kaya B, Pehlivan E. Tıp Fakültesi ve Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stres ve başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 137-146.( dergipark.ulakbim.gov.tr) 22.Mandil A, Hussein A, Omer H, et al. Charateristics and risk factorsof tobacco consumption among University of Sharjah students,2005. East Mediterr Health J 2007; 1449- 1458 s.( www.bagimlilikdergisi.net/) 23.Marakoğlu K, Çivi S, Şahsuvar, Özdemir S. TupFakültesi birinci ve ikinci sinif öğrencilerindesigara içme durumu ve depresyon yaygınlığı arasındaki ilişki, Bağımlılık Dergisi. 2006; 7 s.( psikiyatridizini.net/articles) 60
24.Pekşen Y,Canbaz S, Sünter AT,Tunçel EK. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinde sigara içme sıklığı ve etkileyen faktörler. Bağımlılık Dergisi .2005; 111-116 s.( www.uspsikiyatri.com.tr) 25.Santrock JW. Ergenlik. Siyez DM 14. Basım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti, 2012: 423-458,Aylaz R, Kaya B, Dere N, ve ark. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007; 46-51 s.( www.uspsikiyatri.com.tr) 26.Sütoluk Z, Nazlıcan E, Azizoğlu A, Akbaba M. Yüreğir Çıraklık Eğitim Merkezi öğrencilerinde depresyon sıklığı ve nedenleri. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2005; Temmuz-Ağustos-Eylül: 23-26 s.( www.bagimlilikdergisi.net/) 27.Tezel A. Sigara içme ve depresyon. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2002; 1-3 s.( www.toraks.dergisi.org/pdf/pdf_Toraksder_14.pd) 28.Yargıç, Baykan H. Severe mental disorders, depressionand smoking cessation Turkish. Anadolu Psikiyatri Dergi.2013;77-83 s.( www.knowledge.scot) 29.Banham L,Gilbody S. Smoking cessation in severe mental illness: what works? Addiction.2010; 1176-1189 p.( www.toraks.org.tr) 30.Black DW, Zimmerman M, Coryell WH. Cigarette smoking and psychiatric disorder in a community sample. Ann Clin Psychiatry.1999; 129-36 p.( www.apa.org) 31.Beelmann və Tomas, 2006; Schill, Staeck və Teutloff, 2004; Wrede, 1996.( www.clienia.ch) 32.Current Cigarette Smoking Among Adults Aged ≥18 Years - United States, 2009 MMWR. 2010; 1135-1140 p(www.cdc.gov/) 33.Beck və Beamesderfer 1974,Beck və digərləri 1961 Metealffe və Goldman 1965 34.Current Cigarette Smoking Among Adults Aged ≥18 Years - United States, 2009 MMWR. 2010; 1135-1140 p.( www.cdc.gov/) 35.Dinn WM, A, Harris CL. Cigarette smoking in a student sample: neurocognitive and clinical correlate Addict Behavior.2004;107-26p(psychcentral.com/lib/can-smoking-cause- depression)
61
36.Etter JF. Smoking and Cloninger’s Temperament and Character Inventory. Nicotine& Tobacco Research. 2010; 919-26 p.( www.apa.org) 37.Edwards AC, Kendler KS. A twin study of depression and nicotine dependence: Shared liability or causal relationship? J Affect Disord.2012;142 p. (www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed) 38. Edwards AC, Maes HH, Pedersen NL, Kendler KS. A population-based twin study of the genetic and environmental relationship of major depression, regular tobacco use and nicotine dependence. Psychol Med. 2011; 395 p.( www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed) 39.George TP, Vessicchio JC, Sacco KA, Weinber ontrolled trial of bupropion combined with nico-tine patch for smoking cessation in schizo-phrenia. Biol Psychiatry. 2008; 1092- 1096 p.( primarypsychiatry.com) 40.Hays JT, Ebbert JO. Adverse effects and tolera-bility of medications for the treatment of tobacco use and dependence. Drugs .2010; 2357-2372 p.( onlinelibrary.wiley.com) 41.Heras P, Kritikos K, Hatzopoulos A, Kritikos N, Mistibounas D. Smoking among high school students, The American Journal of Drug and Alcohol Abuse. 2008; 219-224 p. (biomedcentral.com) 42.Kolbe LJ, Tirozzi GN, Marx E, et al. Health Programs for School Employees: Improving Quality of Life, Health and Productivity.Promotion and Education.2005; 157- 161 p(www.ncbi.nlm.nih.gov) 43.Kronke K, Spitzer RL, Williams J, Monahan PO, Löwe B. Anxiety disorders in primary care:prevalence, impairment, comorbidity and detection. Ann Int Med.2007; 317-25 p. 44.Ling P, Glantz A: Why and How the Tobacco Industry Sells Cigarettes to Young adults. Evidence From Industry documents, American Journal of Public Health June .2002: 908-916 p.( onlinelibrary.wiley.com) 45.Marcus Richards Cigarette Smoking and Cognitive Decline in Midlife: Evidence from a Prospective Birth
Cohort Study,
Amer. J.
Publ. Health.
2003:994-998 p.(
www.ncbi.nlm.nih.gov) 62
46.Moss TG, Weinberger AH, Vessicchio JC, Man-cuso V, Cushing SJ, Pett M, et al. A Tobacco Reconceptualization in Psychiatry(TRIP): to-wards the development of tobacco-free psychi-atric facilities. Am J Addict. 2010; 293-311 p(bjp.rcpsych.org) 47.Myers MG. Smoking intervention with adolescent substance abusers. Initial recommendations. J Subst Abuse Treat. 1999; 289-98(/books.google.az) 48.Olivier D, Lubman DI, Fraser R. Tobacco smok-ing within psychiatric inpatient settings: bio-psychosocial perspective. Aust N Z J Psychiatry .2007; 572-580 p.( bjp.rcpsych.org) 49.Peters J, Hedley AJ, Lam TH, Betson CL, Wong CM. A comprehensive study of smoking in primary school children in Hong Kong: implications for prevention. J Epidemiol Community Health .1997; 239-245(/books.google.az) 50.Rezvanfard M, Ekhtiari H, Mokri A, Djavid G, Kaviani H.Psychological and Behavioral Traits in Smokers and Their Relationship with Nicotine Dependence Level. Archives of Iranian Medicine. 2010; 395-405 p.( www.ncbi.nlm.nih.gov) 51.Smoking and depression: Harvard Mental Health Letter.2002; 25p(www.scopmed.org) 52.Selby P, Voci SC, Zawertailo LA, George TP, Brands B. Individualized smoking cessation treat-ment in an outpatient setting: Predictors of out-come in a sample with psychiatric and
addictions co-morbidity. Addict Behavior.2010;811-811p( www.ncbi.nlm.nih.gov) 53.Talay F, Kurt B, Tuğ T. Smoking habits of the elementary school teacher students in education faculty
and related
factors. Tuberk
Toraks .2008;
171-178p. (www.tuberktoraks.org/managete) 54.Williams JM, Ziedonis D. Addressing tobacco amongindividuals with a mental illness or an addiction.Addict Behav.2004;1067–1083 p.( books.google.az/books) 55.Williams GC, Cox EM, Kouides R, Deci EL. Presenting the facts about smoking to adolescents: effects of an autonomy-supportive style. Arch Pediatr Adolesc Med.1999; 959- 64(www.ncbi.nlm.nih.gov)
63
56.Windle M, Windle RC. Depressive symptoms and cigarette smoking among middle adolescent prospective associations and intrapersonaş and interpersonal influences. J Consult Clin Psychol .2001; 215–226. (www.ncbi.nlm.nih.gov)
64
ƏLAVƏLƏR
65
1.Yaşınız:
2. Atanızın təhsil səviyyəsi : Orta məktəb Bakalavr Magistr Yoxdur 3. Atanız işləyirmi: bəli xeyr 4. Ananızın təhsili: Orta məktəb Bakalavr Magistr Yoxdur 5. Ananız işləyirmi bəli xeyr 6.Valdeyinlərinizin ailə vəziyyəti: Birlikdə yaşayırlar Boşandılar, ayrı yaşayırlar Anamı itirmişəm Atamı itirmişəm Ögəy anam/atam var 7.Atanız siqaret çəkirmi? çəkir çəkmir çəkirdi artıq istifadə etmir 8. Siz siqaret çəkirsinizmi? Heç çəkmədim Bir dəfə sınadım, heç sevmədim Bir dəfə sınadım,xoşuma gəldi Ara sıra istifadə edirəm Mütəmadı olaraq istifadə edirəm İstifadə edirdim tərgitdim Siqaret istifadə etmirsinizsə sorğuya qatıldığınız üçün təşəkkürlər.Siqareti sınadınızsa ya da nizamlı olaraq istifadə edirsinizsə,zəhmət olmasa aşağıdakı sualları cavablandırın. 9.Siqaretə sınaq ya da başlama səbəbiniz nədir? Maraqlı gəldi Diqqətimi çəkdi Digər səbəb 10.İlk siqareti sınamağınız neçə yaşınızda olub ? 11. Davamlı çəkirsinizsə nə qədər zamandır siqaret çəkirsiz? 12. Gün ərzində təxmini neçə ədəd siqaret çəkirsiniz? 5 dən az 5-10 11-20dən çox 13. Tərgitməyi düşünürsünüzmü? Xeyir Bəli
66
14. Tərgitməyi sınadınızmı? Xeyir Bəli 67
FAQERSTREM TESTİ ƏLAVƏ 2 Yuxudan oyanandan neçə dəqiqə sonra birinci siqareti çəkirsiniz? 5 dəqiqəyə qədər 6-30 dəqiqədən sonra 31-60 dəqiqədən sonra 60 dəqiqədən artıq 3
2 1
0 Siz gündə neçə siqaret çəkirsiniz (orta)? 11-dən az 11-20 21-30
30 çox 0
1 2
3 Tütünçəkmə qadağan olunan yerlərdə çətinlik hiss edirsinizmi (məsələn, təyyarədə, kinoteatrda) Bəli
Xeyr 1
0 Sizin üçün günün hansı vaxtında çəkilən siqaretdən imtina etmək daha çətindir? Səhər çəkilən ilk siqaretdən Digərindən 1 0
Siqaretdən imtina etmək səhər saatlarında daha çətindir, nəinki digər vaxtlar? Bəli Xeyr
1 0
Xəstə olanda siqaret çəkirsiniz? Bəli Xeyr
1 0
0-3 bаll Nikotindən asılılığın yüngül səviyyəsi
4-6 bal l Nikotindən asılılığın orta səviyyəsi. 7-10 bаll Nikotindən asılılığın yüksək səviyyəsi.
68
BEK depressiya testi ƏLAVƏ 3 1.
o
Özümü qəmgin və kədərli hiss etmirəm.(0) o
Özümü qəmgin hiss edirəm.(1) o
O qədər qəmgin və halsızamki, artıq bu məni narahat edir.(2) o
Dözülməz dərəcədə özümü çox qəmgin və bədbəxt hiss edirəm.(3) 2. o
Gələcəyə bədbin və ümidsiz deyiləm.(0) o
Gələcəyə ümidsizəm.(1) o
Hiss edirəmki, heç vaxt çətinliklərə dözə bilməyəcəyəm.(2) o
Hiss edirəmki, gələcəyə qarşı ümidsizəm və heç bir şey yaxşı olmayacaq.(3)
3. o
Mən özümü bir uğursuz kimi hiss etmirəm.(0) o
Mən özümü digərlərindən daha uğursuz hiss edirəm.(1) o
Keçmiş həyatıma nəzər saldıqda, xeyli uğursuzluq görürəm.(2) o
Hiss edirəm ki, tamamilə uğursuz bir insanam.(3) 4. o
Müəyyən bir narazılığım yoxdur.(0) o
Çox vaxt səbirsizlik edirəm.(1) o
Heç bir şey üçün keçmişdəki kimi sevinmirəm.(2) o
Heç bir şeydən razı qalmıram.(3) 5.
o
Mən özümü heç günahkar hiss etmirəm. (0) o
Adətən özümü pis və ləyaqətsiz hiss edirəm.(1) o
Adətən özümü günahkar hiss edirəm. (2) o
Özümü çox pis və çox ləyaqətsiz hiss edirəm.(3) 6. o
Mən cəzalanmağımı hiss etmirəm.(0) o
Hiss edirəm ki, mən cəzalandırılıram.(1) o
Hiss edirəm ki, cəzalandırılmağa layiqəm.(2) 69
o
7. o
Mən özümü məyus hiss etmirəm.(0) o
Hiss edirəm ki, mən məyusam.(1) o
Özümdən bezmişəm.(2) o
Özümdən zəhləm gedir.(3) 8.
o
Özümü başqasından pis hiss etmirəm.(0) o
Mən zəif cəhətlərim və xətalarıma görə özümü tənqid edirəm.(1) o
Özümü səhvlərimə görə günahlandırıram.(2) o
Hər hansı pis hadisə baş verəndə, özümü günahkarlandırıram.(3) 9. o
Özümə zərər vermək fikrim yoxdur.(0) o
Özümə zərər vermək fikirlərim var, amma, hələ onları icra edə bilmirəm.(1) o
İntihar üçün açıq aydın planlarım var.(2) o
Bacarsam özümü öldürəcəyəm.(3) 10.
o
Normadan çox ağlamıram.(0) o
Keçmişə nisbətən daha çox ağlayıram.(1) o
Hal hazırda çox ağlayıram, ağlamaya bilmərəm. (2) o
Əvvəllər ağlaya bilirdim, amma indi istəsəm belə ağlaya bilmirəm.(3) 11. o
Artıq məni heç bir şey qıcıqlandırmır və əsəbləşmirəm.(0) o
Adətən məni əvvəllər əsəbləşdirən şeylərə əsəbləşmirəm.(1) o
Həmişə əsəbləşirəm.(2) o
Hal hazırda adi hallardan daha çox narahat oluram ya əsəbləşirəm.(3) 12.
o
Insanlara qarşı marağımı itirməmişəm.(0) o
Keçmişə baxanda insanlar məni daha az maraqlandırır.(1) o
Insanlara qarşı maraq hissi demək olar ki, itib.(2) o
Insanlara olan bütün maraq itib.(3) 70
13. o
Elə keçmişdəki kimi yaxşı qərar qəbul edə bilirəm.(0) o
Çalışıram ki, qərar qəbul etmələri təxirə salım.(1) o
Qərar qəbul edən zaman çox çətinlik çəkirəm.(2) o
Heç qərar qəbul edə bilmirəm.(3) 14.
o
Hər zamankından fərqli göründüyümü zənn etmirəm.(0) o
Güzgüdə özümü hər zamankından pis görürəm.(1) o
Güzgüyə baxdığımda özümü yaşlanmış və çirkin görürəm.(2) o
Özümü kifir və çirkin hiss edirəm.(3) 15. o
Əvvəlki kimi yaxşı iş bacarığım var.(0) o
Əvvəlki kimi yaxşı işləyə bilmirəm.(1) o
Bir iş görmək üçün mənə çox böyük təkan lazımdır.(2) o
Heç bir iş görə bilmirəm.(3) 16.
o
Həmişəki kimi yaxşı yatıram.(0) o
Səhərlər yuxudan yorğun oyanıram.(1) o
Keçmişə nisbətən bir iki saat tez oyanıram yuxudan və sonra çətinliklə yuxuya gedirəm.(2) o
Hər gün tezdən oyanıramvə 5 saatdan artıq yata bilmirəm.(3) 17. o
Həmişəkindən daha yorğun hiss etmirəm özümü.(0) o
Keçmışə nisbətdə daha tez yoruluram.(1) o
Hər hansı bir iş görsəm yoruluram.(2) o
O qeder yorğunamki, heç bir iş görə bilmirəm.(3) 18.
o
Iştaham həmişəki kimi yaxşıdır.(0) o
Iştaham həmişəki kimi yaxşı deyil.(1) o
Hal hazırda iştaham yaxşı deyil.(2) o
Iştaham yoxdur.(3) 19. 71
o
o
Çəkim 2.5 kq aşağı düşüb.(1) o
Çəkim 5 kq-dan çox aşağı düşüb(2) o
Çəkim 7.5 kq dan çox aşağı düşüb.(3) 20. o
Həddindən artiq sağlamlığım barəsində düşünmürəm.(0) o
Məni fiziki bədən ağrıları, həzm və qəbizlik ağrıları fikiri narahat edir.(1) o
O qədər sağlamlığımın fikrini edirəm ki, başqa heç bir şey barəsində fikirləşə bilmirəm.(2) o
Yalnız öz sağlamlığımın fikirindəyəm.(3) 21.
o
Cinsi ehtiyaclar marağımda heç bir dəyişiklik hiss etmirəm.(0) o
Keçmişə nisbətdə cinsi maraqlarım daha azdır.(1) o
Hal hazırda cinsi məsələlərə marağım çox azdır.(2) o
Yüklə 1,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|