XULOSA CHIQARAMIZ •
Umurtqali hayvonlar faol harakatlanishi sababli sayyoramizning turli joylarida tarqalgan.
Qushlar havo muhitida yashashga moslashgani uchun suyaklari yengil, naysimon suyaklar-
ning bo‘shlig‘i havo bilan to‘lgan bo‘ladi. Hayvonlarning suv muhitida tarqalishiga moslashish
belgilaridan biri suzgichlarning rivojlanganidir.
YANGI BILIMLARNI QO‘LLAYMIZ Bilish va tushunish 1. Baliqlar qanday harakatlanadi?
2. Qaysi qushlarda oyoq muskullari yaxshi rivojlangan?
3. Dengizlarda yashovchi sutemizuvchilarga misollar ayting.
Qo‘llash . Qushlar va ko‘rshapalaklarning havo muhitiga moslashish mexanizmlarini aniqlang.
Tahlil . Amfibiyalar va reptiliyalarning skeleti tuzilishidagi o‘xshashlik va farqli jihatlarini aniqlang.
Sintez . Baliqlar bilan kitsimonlarning suv muhitiga
moslashuvidagi o‘ziga xos jihatlarni bayon eting. Ularning tana
tuzilishidagi o‘xshashliklar haqida taqdimot tayyorlang.
Baholash . Kitsimonlarning tuzilishi suvda yashash ta’sirida
yanada ko‘proq o‘zgargan bo‘lsa-da, nima uchun keyingi
suzgichlari bo‘lmaydi?
Topshiriq Sutemizuvchilarning harakat
organlarida turli muhit sharoit-
lariga qanday moslanishlar yu
-
zaga kelgan?
1 – bosh; 2 – bo‘yin umurtqalari;
3 – ko‘krak umurtqalari; 4 – bel
umurtqalari; 5 – chanoq; 6 – dum
umurtqalari; 7 – son; 8 – kichik
boldir; 9 – katta boldir; 10 – tovon;
11 – kurak; 12 – yelka; 13 – bilak;
14 – tirsak; 15 – qovurg‘alar.
9.27-rasm . It skeleti.
1
2
11
12
13
14
10
7
6
5
4
3
15
8
9
137
9.6. AMALIY MASHG‘ULOT. UMURTQALI HAYVONLARNING TAYANCH-HARAKAT SISTEMASINI MODELLASHTIRISH
