Ibragimova nafosat shuhrat qizi bitiruv malakaviy ishi mavzu: dilafgor adabiy merosi

1.2. Shoir she'rlari matniy tadqiqi 
Dilafgorning o‘z qo‘li bilan tartib berilgan “Gulshani Dilafgor” she'riy 
guldastasi 1914 yilda Toshkentdagi Yakovlev tipografiyasida bosilgan va xalq 
orasida keng tarqalgan. Qariyb bir asrga yaqin vaqt o‘tib, uning ana shu she'riy 
guldastasi yangi ifor taratdi. Yani ushbu to‘plam Adham Mamatqulov va Jaloliddin 
Jo‘raevlar tomonidan nashrga tayyorlanib, joriy imloda chop etildi. Albatta, 
noshirlarning bu xayrli ishi taqsinga sazovor. Ishni yozish jarayonida biz ham 
ko‘plab ma'lumotlarni ayni shu to‘plamdan lishimizga to‘g‘ri keldi. Negaki, shu 
paytgacha amalga oshirilgan Dilafgor haqidagi yagona to‘liq manba shu 
to‘plamdir. Ana shu jihatdan ham “Gulshani Dilafgor”ning joriy imloda nashr 
etilishi muhim ahamiyat kasb etadi. Tadqiqotimiz ob'ekti bo‘lgani bois, “Gulshani 
Dilafgor”dagi she'rlarning asliyati va nashr nusxalarini qiyosiy o‘rganganimizda 
ba'zi bir matniy tafovutlar borligi aniqlandi.
Dilafgor she'rlari matnidagi o‘zgartirishlarning ikki turi kuzatildi: 1) 
tovushlar 
va so‘zlar
ning o‘zgarishi; 2) 
misra, bayt va bandlar
ning o‘zgarishi. Ta'kidlash 
joizki, matndagi bunday o‘zgartirishlar, katta-kichikligidan qat'i nazar, ba'zan 
asardagi tarixiylikka putur yetkazsa, ayrim hollarda badiiy shaklning buzilishiga 
sabab bo‘ladi. Qolaversa, bunday o‘zgartirishlar, she'r ritmiga, uning o‘ziga xos 
ohangiga zarar keltirishi mumkin. Binobarin, matn asliyatiga kiritilgan har qanday 
o‘zgartirish maqsadga muvofiq emas. Aniqlangan ayri mulohazali o‘rinlar quyida 
jadval qo‘rinishida keltirildi (Dilafgor “Gulshani Dilafgor”idagi she'rlarda, 
ko‘pincha, 
tovushlar va so‘zlar
ning o‘zgarishi uchraydi (Yakovlev 
tipografiyasidan chiqqan bosma nusxani shartli ravishda “Ya”; Adham 
Mamatqulov va Jaloliddin Jo‘raevlar nashrga tayyorlangan joriy yozuvdagi nashrni 
esa shartli qilib “M”; Biz to‘g‘ri deb topgan matnni shartli tarzda “T” deb 
nomlandi. Toshbosma va nashr sahifalari raqamlari shartli qisqartma yonida qayd 
etib borildi.): 
№ 
Matnlar 
Nashri va 
sahifasi