Iii- milli mübarizədə təşkilatlanma dövrü ( 1919-1920)

Son Osmanlı Məclis-i Mebusanı 12 yanvar 1920-ci ildə toplanmış və Türk İstiqlal Hərbinin qayəsini əks etdirən Misak-i Milli (Milli And və ya Milli Pakt) adı ilə anılan "Əhd-i Milli Bəyannaməsini" qəbul etmişdi. 28 yanvar 1920-ci il tarixli Misak-ı Milli bəyannamənin əsas prinsipləri bu şəkildə idi:

1. 
   Mudros müqaviləsi nəticəsində Antanta dövlətlərinin işğalı altında qalan və əhalisinin əksəriyyəti ərəblərdən ibarət olan torpaqlarda yaşayan xalq öz müqəddəratını həll etmək hüququna sahib olmalıdır. Mudros müqaviləsi ilə türk hegemoniyasında qalan torpaqlar isə ayrılmaz bir bütündür (Hatay və Mosul daxil olmaqla).
   
2. 
   Referendum nəticəsində anavətənə birləşdirilən Qars, Ərdəhan və Batumda lazım gəlsə yeni bir referendum keçirilməli və nəticələrinin hamı tərəfindən qəbul olunması lazımdır.
   
3. 
   Qərbi Trakyanın hüquqi statusu burada yaşayan insanların iştirak edəcəkləri referendum nəticəsində müəyyən edilməlidir.
   
4. 
   Xilafətin və Osmanlı dövlətinin paytaxtı olan İstan- bulun və Mərmərə dənizinin təhlükəsizliyi çox mühümdür. Bu əhəmiyyət nəzərə alınaraq boğazların ticarət gəmiləri üçün açılması məsələsi müzakirə edilməlidir. Bu mövzuda digər dövlətlərlə birgə alınacaq qərarla razılaşacağıq.
   
5. 
   Bağlanacaq sülh müqaviləsində türk torpaqlarında yaşayan etnik azlıqların hüquqları qonşu ölkələrdə yaşayan müsəlman xalqlara da buna bənzər hüquqların verilməsi şərti ilə təminat altına alınacaqdır.
   
6. 
   İqtisadi tərəqqimizə imkan yaratmaq üçün hər bir dövlət kimi bizim də azad və müstəqil olmaq hüququmuz var. Bu səbəblə mali, iqtisadi və hüquqi məhdudiyyətlərin əleyhinəyik. Xülasə kapitulyasiyalar qaldırılmışdır. İqtisadi inkişafımız üçün hər bir dövlətlə danışıqlara hazırıq.
   

Misak-ı Milli`nin elanı Antanta cəbhəsində böyük nara-hatlığa səbəb olmuşdu. 16 mart 1920-ci ildə Məclis-i Mebusan da daxil olmaqla, Bab-ı Ali və bütün hökumət idarələriylə bərabər İstanbul ingilislər tərəfindən faktiki olaraq işğal edilmişdi. Birləşmiş Krallıq qüvvələri İstanbulda olan, başda Rauf bəy olmaqla Milli Mübarizə tərəfdarı millət vəkillərini həbs etmişdilər. Bundan başqa teleqraf mərkəzləri də nəzarətə alınmış və rəsmi dairələr arasında əlaqə imkanı qalmamışdı. Bu vəziyyətə görə Anadolu, İstanbul və rəsmi məqamlarla ortaq hərəkətdən məhrum qalmışdı. İstanbuldakı bu fövqəladə hal ortaya Osmanlı dövlətinin kimin idarəsi və hansı güclərin qanunlarının keçərli olduğu sualını ortaya çıxarmışdı. Bu zaman Mustafa Kamal Paşa Təmsil Heyətinin rəhbəri olaraq bəyannamə yayımlamışdı:
“Bu hərəkatın Anadoluda Osmanlı qanunlarının keçərlili- yinə maneə olmayacağından və hər nə formada olursa olsun görüləcək tədbirlərə Osmanlı millətinin sivil bacarığı xüsusilə diqqət çəkici olduğundan qanundan kənar heç bir iş edilməməsi və bütün vəzifələrin xüsusi diqqətli şəkildə edilməsi həyatımızın reallığıdır.“