Ijtimoiy-gumanitar fanlar



Yüklə 165,22 Kb.
səhifə1/6
tarix14.06.2023
ölçüsü165,22 Kb.
#130105
  1   2   3   4   5   6
Xalqlarning buyuk ko’chishi







O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI ORIENTAL UNIVERSITETI



Himoyaga tavsiya etilsin fakultet dekani X.M.Yusupova ''___''______ 2023-yil


TARIX FAKULTETI

60220300 — TARIX (MAMLAKATLAR VA YO’NALISHLAR BO’YICHA) “IJTIMOIY-GUMANITAR FANLAR” KAFEDRASI



GAYNAZAROVA FERUZA JAMALOVNA


Talabaning ism-familiyasi

JAHON TARIXI” fanidan



K U R S I SH I
Mavzu: Xalqlarning buyuk ko‘chishi


Himoyaga tavsiya etilsin Kafedra mudiri: M.O.Qoraboyev ''___''_________2023-yil

Ilmiy rahbar: _____________________
Talaba: _____________________


Toshkent-2023
Xalqlarning buyuk ko‘chishi
Mundarija
KIRISH…………………………………………………………………………….3

  1. Bob. Xalqlarning buyuk ko’chishi………………………………………...6

    1. Xalqlarning buyuk ko’chishiga sabablar…………………………………….6

    2. Rim imperiyasiga Varvarlarning joylashuvi………………………………..11

  2. Bob. Varvar qirolliklarining tashkil topishi haqida.……………………15

    1. Franklar, Vestoglar, Vandallar qirolliklari….………………………………15

    2. Buyuk ko'chish oqibatlari…………………………………………………..24

XULOSA………………………………………………………………………....29
ADABIYOTLAR RO’YXATI ……………………………………………….…31


KIRISH
O`rta asrlarni ilk bosqichida jahonda eng muhim o`zgarishlardan biri bu buyuk ko`chishdir. Bu buyuk ko`chish xalqlarning janubiy-sharqiy tomondan shimoliy hududlarga borib o`rnashishi va asosiy davlatlarning paydo bo`lishiga xizmat qildi. Prezidentimiz Islom Abdug`aniyevich Karimov aytganidek “Biz tariximizni holisona va haqqoniy baholab, ma’anviy me’rosimizni boyitib va rivojlantirishga o`z hissamizni qo`shishimiz shu asosda bugungi j0ahon ilmiy fani va madaniyatining yuksak cho`qqilarini egallashdek buyuk vazifaga xar tomonlama munosib va qodir bo`lishimiz darkor”1. Shu bilan birga Buyuk ko`chish o`rta osiyoga ham o`z ta’sirini o`tkazmay qolmadi. O`zbek davlatchiligida ham buyuk ko`chish oqibatlarini ko`rishimiz mumkin. Bugungi kurs ishida esa Yevropadagi buyuk ko`chish ta’sirini alohida ko`rib chiqamiz. Kurs ishini yozishda murakkab reja asosida ishga doir adabiyotlardan foydalangan holda. Murakkab tarzda yozishga harakat qilindi. Ishni o`rganish davomida shu narsaga amin bo`ldikkim, Yevropa davlatlarining tashkil topishi, xalqalarning shakllanishida buyuk ko`chishni ahamiyati nihoyatda katta bo`lganini ko`rishimiz mumkin.
Yevropada mil. 4—6-asrlarda germanlar, slavyanlar, sarmatlar va boshqa qabilalarning Rim imperiyasi xududiga oʻtishidan iborat yalpi etnik koʻchishlarning shartli nomi. 4-asrning 70-yillaridan boshlab xunnlar ning ommaviy ravishda gʻarbga siljishlari Xalqlarning buyuk koʻchishik.ga bevosita turtki boʻlgan. Xunnlar Uralboʻyidan yurish boshlab taxminan 370-yil Volgani kechib oʻtganlar, soʻngra boʻysundirilgan alanlar bilan birga Shimoliy Qora dengiz sohillarida yashovchi gotlarta hujum qilganlar (375). 376-yil kuzida xunnlar tazyiqiga bardosh berolmagan vestgotlarning bir qismi Rimning ruxsati bilan imperiyaga tegishli Dunayning jan. dagi hududga joylashganlar. Biroq hukumat amaldorlarining zoʻravonligi natijasida vestgotlar 377 yil qoʻzgʻolon koʻtarganlar. 378-yil 9-avgustda Rim qoʻshini Adrianopol yaqinida qoʻzgʻolonchilar tomonidan tormor keltirilgan. Gotlar, alanlar va xunnlarning imperiyaga tazyiqi toʻxtatilgan, lekin gotlar Dunay daryosi va Bolqon togʻlari orasidagi hududda Rim federati sifatida yashay boshlagan, Rim armiyasida varvarlashuv jarayoni kuchaygan. 4-asr oxiridan varvarlar tazyiqi yangidan avjga chiqqan. 394—395-yillar qishida gunnlar Suriya va Kappadokiyada chopkun uyushtirganlar. Vestgotlar Alarix I boshchiligida Yunonistonni talontoroj etib, Illirikada muqim oʻrnashganlar. 410-yil 24-avgustda ular Rimni egallab, uni talaganlar. Garchi gotlar 27-avgustda yoq Rimdan ketgan boʻlsalarda, "abadiy shahar"ning qulashi ulkan maʼnaviy ahamiyatga ega boʻlgan. 5-asr mobaynida german qabilalari Gʻarbiy Rim imperiyasining butun hududi boʻylab joylashib, bu yerda bir necha varvar qirolliklarini barpo etganlar. Xususan, Galliyaning janubi gʻarbida markazi Tuluza shahri boʻlgan Vestgot qirolligi (418-yil; u keyinchalik Ispaniyaga ham tarqalgan), Shimoliy Afrikada Vandallar qirolligi (429—439), Italiyada Ostgotlar kirolligi (493), Shimoliy Galliyada Franklar qirolligi (476-yil; keyinchalik u koʻplab varvar kirolliklarini tobe etgan, qarang Frank davlati), Galliyaning jan.sharqida markazi Lion shahri boʻlgan Burgundlar kirolligi (taxminan 457 yil); angllar, sakslar, yutlar 5-asr oʻrtalaridan boshlab Britaniyani bosib ola boshlaganlar va 6-asr oxiri — 7-asrda bu yerda oʻzlarining bir qancha qirolliklarini barpo etganlar. 5-asr boshida Oʻrta Dunay (Pannoniya)da oʻrnashib olgan gunnlar Attila davrida (434—453) Galliya va Italiyani egallashga harakat qilganlar. Biroq Katalaun jangi (451) dan soʻng ularning ittifoqi parchalanib ketgan. Imperator Yustinian I davrida Sharkiy Rim imperiyasi (Vizantiya) varvarlardan Shimoliy Afrika, Italiya va Ispaniyaning bir qismini qaytarib olib, bu yerlarda Rim tartibotlarini qisman tiklashga erishgan. Xalqlarning buyuk koʻchishikning soʻnggi bosqichi 6-asr oxiri — 7-asrlarga toʻgʻri kelgan. 568-yil langobardlar Shimoliy va Oʻrta Italiyada muqim oʻrnashganlar. Slavyanlar — avarlar va protobolgarlar (bulgʻorlar) koʻmagida Bolqon yarim orolda mustahkam joylasha boshlashgan, natijada 7-asrga kelib bu hudud aholisi, asosan, slavyanlardan iborat boʻlib, ular oʻz knyazliklarini tuzganlar, Slavyanlarning bir qismi Kichik Osiyoga, Vizantiya imperiyasi hududiga borib joylashgan. Slavyanlar gʻarbga — alemannlar va sakslar egallagan hududlarga qadar tarqalishgan. Xalqlarning buyuk koʻchishining ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy oqibatlari juda ulkan boʻlgan. U Gʻarbiy Rim imperiyasining qulashiga olib kelgan.

Yüklə 165,22 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin