Ijtimoiy-gumanitar fanlar

Mavzuning o‘rganilish darajasi. Xalqlarning buyuk ko‘chishi dolzarb mavzu hisoblanadi bu borada bir qancha yetuk professor va olimlarimiz o’zlarining ishlari bilan mavzuni yoritib berishgan jumladan Barford, Pol M, Kulikovski, Piter J.
Kurs ishining maqsad va vazifalari. Ushbu kurs ishining asosiy maqsadi xalqlarning buyuk ko‘chishi masalalarini mavjud ilmiy adabiyotlardagi maʼlumotlar asosida tahlil qilish va yoritishdan iborat. Bu maqsad asosidan esa quyidagi vazifalar kelib chiqadi:
Xalqlarning buyuk ko’chishining Rim imperiyasi qulashiga tasirini tahlil qilish
Xalqlarning buyuk ko’chishining sabab va oqibatlarini o’rganish

Xalqlarning buyuk ko’chishining tarixdagi ahamiyatini tahlil qilish

Kurs ishi mavzusining nazariy uslubiy asosi. Kurs ishi materiallari tarixiylik, ilmiy xolislik va obʼektivlik prinsiplari asosida tahlil qilindi. Shuningdek, tarixiyqiyosiy tahlil, qadriyatlar uyg‘unligi kabi tamo-yillarga amal qilindi. Tarixiy va arxeologik manbalardan foydalanish va ularni taqqoslash usuli qo‘llanildi.

Kurs ishining tuzilishi. Kurs ishi 2 ta bob, 4 ta paragraf, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan iborat

1. 
   Bob. Xalqlarning buyuk ko’chishi.
   

1. 
   Xalqlarning buyuk ko’chishiga sabablar.
   

Milodning ilk asrlarida Osiyodagi xunn, Yevropadagi german qabilalarida mulkiy tabaqalanish kuchayib, ular zaiflasha boshlagan Rim imperiyasiga bosqinlarini kuchay tirishgan. Xalqlarning buyuk ko'chishlari. Milodiy IV - VI asrlarda Yevropani xunn qabilalari boshlab bergan « Xalqlarning buyuk ko'chish lari » jarayoni qamrab oladi Ushbu jarayonning o'ziga xos bir qancha sabablari boʻlgan. Avvalo, german qabilalarida aholi sonining koʻpay ib borishi natijasida yangi yerlarga bo'lgan talabning oshishi, mul kiy tabaqalanish kuchayishi Ger man qabilalarini yangi hududlarni egallashga undadi. Bundan tashqari, xunnlarning IV asrdan Sharqdan ko'chishlari va hujumlari ko'plab varvar qabilalarini o'z yerlaridan siljishga majbur qilgan. Yevropada II asrdan iqlimning soviy boshlashi keyingi asrlarda ekin zorlarni qo'riqqa. Suv havzalari va ularga yaqin yerlarni esa botqoqliklarga aylantirdi. Ushbu omillar xalqlarning yashash va xo'jalik yuritish uchun yangi qulay hududlarni izlashiga turtki boʻlgan. IV - VI asrlar Yevropa xalqlari tarixi uchun buyuk kochishlar davri hisoblanadi.
Rim imperiyasining shimoli - sharqiy chegaralari bo'ylab joylash gan varvar qabilalari milodiy asr boshlarida ham urug'chilik jamoasi darajasida yashar edilar Qadimgi german qabilalari (franklar, vestgotlar, ostgotlar, vandallar, burgundlar, langobardlar) Reyn va Elba daryolari havzasida joylashganlar. Ularning asosiy mashg'ulotlari chorvachilik bo'lgan Chorvadan tashqari parranda boqqanlar, ov va baliqchilik bilan shug'ullan ganlar Milodiy asr boshlaridan aholi sonining ko'payishi xo'ja likda dehqonchilikning ahamiyatini oshiradi. Urug' jamoalari hamkorlikda o'r mondagi daraxtlarni kesib, yangi yerlar ochganlar. Yerga oddiy yogʻoch so‘qa bilan ishlov berilishi, yerning oʻgʻit lanmasligi ekinzorlarning kuchsizlanib, 2-3 yildan so'ng hosilning keskin kamayishiga olib kelgan. Germanlarda keyinchalik omochdan temir plugga oʻtilishi mehnat unum dorligiga, hosilning oshishiga sabab bo'lgan. Rimliklar madaniy taraqqiyotning ancha quyi pogo nasida turuvchi xalqlarni svarvarlar deb ataganlar. Qadimgi germanlar tarixi haqidagi boy ma'lumot larni Yuliy Sczarning « Galliya urushi haqida xoti ralar va Rim tarixchisi Tntsitning Germaniya asarlarida uchratamiz.²
Germanlar jamoasi davlat vujudga kelguniga qadar urug'chilik bosqichini boshdan kechirgan. IV asrda mulkiy tengsizlik kuchayib, jamoalar boylar va kambag'allarga ajrala boshladi va zodagonlar, erkin kishilar va yarim ozod kishilar toifalari shakllangan. Mulkiy tabaqalanish natijasida ularda konung zodagonlar yoʻlboshchisi shakllanib, mavqei kuchaya borgan.
Bu vaqtga keldikda, Germaniya qabilarining ichida katta o'zgarishlar sodir bo'ldi. German jamiyatining ta'lim-tarbiyaga ko'proq qizdirganligi — zodagonlarning ajralib chiqishi, ularga qarshi bo'lgan kishilar sonining ko'payishi va hokazolar bilan bir qatorda, qabilalar katta-katta ittifoqlarga birlashish protsessi ham yuzaga keldi. Quyi Reynda va Yutlandiya yarim oryulida angl-saks aboriginalari birgalikda o'zaro qo'shilib, O'rta Reynda frank qabilalari birlashdi, Yuqori Reynda esa allemanlar ittifoqiga (kvadlar, markomanlar, qisman svevlar) a'zo bo'ldi. Elbada va Elbaning narigi tomonida langobardlar, vandallar, burgundlar ittifoqlari tashkil topdi. Bundan oldin gotlarning ikkita ittifoqi - vestgotlar ittifoqi va ostgotlar ittifoqi mavjud edi, bu qabilalar ham Dunay va Qora dengiz bo'yi hududda ko'p davlatlar yaratishdi. Asrning oxirlaridan boshlab, va ayniqsa V asrda varvarlar imperiyaning qarshi qo'ygan yopiq harakatlariga qo'shilish boshlandi. To'g'ri, bu harakatlar qariyb butun bir asrga kengaydi. Ancha vaqtgacha bu varvarlar rasman imperiyaning "ittifoqchilari" deb bilinishdi. Ba'zi vaktdoshlar bu nomga aldanishdi. G'arbiy Rim imperiyasi yovuzlarcha qulab qo'yilayotganligi shubhasiz haqiqat edi. Chug'un varvarlar imperiyaning qarshi qo'ygan istilo bilan bir vaqtda imperiya hududiga o'zlarining butun oilalari, uy anjomlari, sigir-buzoqlari va hokazolari bilan kelib chiqdilar. Shuning uchun, IV asrning oxiridan boshlab va V asrning boshlarida buyuk ko'chish davri deb ataladi.
Konung qabila boshlig'i, zodagonlarning oliy vakili Normann qabilalarida harbiy yo'lboshchi. Germanlar hayotida qabila harbiy qo'shin boshliqlari oʻrni ham muhim bo'lgan. Harbiy oʻljaning katta qismi yo‘lbosh chiga tekkan. Sababi, u boʻlinmasi jangchilarini ot, qurol aslaha, turar - joy, oziq - ovqat bilan ta'minlagan. German qabilalari IV - V asrlardan keng hududlarni nazorat qiluvchi qabila ittifoqlariga birlasha boshlagan. Alemann, got, frank qabila ittifoqlari bir necha yuz ming kishidan iborat bo'lgan. Qabilalarning oliy organi hisob langan xalq yig'inlari sekin - asta o'z ahamiyatini yo'qota borib, harbiy boʻlinmalar va ular yo'lboshchilarining obro'si oshgan Alemann, got, franklar qabilalari . germanlarning eng yirik Chegara hududlaridagi ayrim qabila boshliqlari Rim noiblariga yollanma harbiy xizmatga oʻta boshlaganlar. Bu harbiy bo'linmalar Rim qoʻshinlari yurishlari paytida alohida jangovar birlik sifatida qatnashgan. Ba'zida german qabilalari imperiya chegaralarini tashqi dushmanlardan himoyalash vazifasini zimmasiga olgan. Xristianlik dini tarqala boshlashi natijasida ijtimoiy taraqqiyot yanada tezlashgan.
Migratsiya davri, shuningdek, Varvar bosqinlari yoki nemischa: Völkervanderung (xalqlarning kezib yurishi) Yevropada taxminan miloddan avvalgi 300-700 yillar oralig'ida sodir bo'lgan , so'nggi antik davrdan erta o'rta asrlarga o'tishni belgilovchi inson migratsiyasi davri bo'lgan. Bu harakatlar Rim imperiyasida ham, «varvar chegarasi» da ham chuqur o'zgarishlarga sabab bo'ldi . Bu davrda koʻchib kelgan xalqlar qatoriga hunlar , gotlar , vandallar , bulgarlar, alanlar, suebilar, frizlar va franklar , boshqa german va slavyan qabilalari kiradi.
Migratsiya harakati ikki bosqichga bo'linishi mumkin: Birinchi bosqich, miloddan avvalgi 300 va 500 yillar oralig'ida, german xalqlari sobiq G'arbiy Rim imperiyasining aksariyat hududlarini nazorat qilishdi . Rim hududiga rasman birinchi bo'lib Hunlardan qochqin sifatida kirganlar 376 yilda vestgotlar edi . Rimliklar Dunay chegarasini himoya qilish sharti bilan toqat qilib, isyon ko'tardilar va oxir-oqibat Italiyaga bostirib kirishdi va milodiy 410 yilda Rimning o'zini talon-taroj qilishdi. Iberiya va u erda 300 yil davom etgan qirollikka asos soldi. Ularni Rim hududiga Buyuk Teodorik boshchiligidagi ostgotlar kuzatib borishdi, ular Italiyaning o'zida joylashdilar. G'arbiy german qabilalarining qo'shilishi bo'lgan Galliya, franklar, ularning rahbarlari Rim bilan mustahkam aloqada bo'lib, 5-asrda Rim yerlariga asta-sekin va tinch yo'l bilan kirib kelishdi va Rim-Goliya aholisi tomonidan hukmdor sifatida qabul qilindi. Allemannilar, Burgundiyaliklar va Vesigotlarning qiyinchiliklariga dosh berib, Franklar qirolligi Frantsiya va Germaniyaning kelajakdagi davlatlarining yadrosiga aylandi. Shu bilan birga, Rim Britaniyasi sekinroq bostirib kirildi va Anglis va Saksonlar tomonidan joylashtirildi.

Ikkinchi bosqich, ya'ni milodiy 500-700 yillar oralig'ida, slavyan qabilalari Markaziy va Sharqiy Yevropada, xususan, Sharqiy Magna Germaniada joylashdilar va asta-sekin uni asosan slavyanlarga aylantirdilar. Miloddan avvalgi 2-asrdan beri Uzoq Sharqiy Yevropada mavjud boʻlgan, hozir slavyanlashgan, ehtimol turkiy boʻlgan xalq boʻlgan bulgarlar milodiy 7-asrda Vizantiya imperiyasining sharqiy Bolqon hududini bosib oldilar. Lombardlar , german xalqi, shimoliy Italiyada hozir Lombardiya deb nomlanuvchi mintaqada joylashdilar. Xalqlarning migratsiyalari, garchi "Migratsiya davri"ning bir qismi bo'lmasa-da, miloddan avvalgi 1000 yildan keyin ham davom etdi, bu viking , magyar, mavriy, turkiy va mo'g'ul bosqinlari bilan belgilandi va bu ham, ayniqsa, Markaziy va Sharqiy Yevropada sezilarli ta'sir ko'rsatdi.
Buyuk koʻchish IV asr oʻrtalarida sharqdan hunlar bosqini natijasida boshlangan IV-VII asrlarda Yevropada, asosan, Rim imperiyasining chekkasidan sodir boʻlgan etnik oʻzgarishlarning shartli nomidir. Buyuk Migratsiya etti-sakkiz asrni qamrab olgan global migratsiya jarayonlarining ajralmas qismi hisoblanadi. Ko'chirishning o'ziga xos xususiyati G'arbiy Rim imperiyasining yadrosi bo'lib, u erda oxir-oqibat nemis ko'chmanchilarining massasi V asrning boshlarida Rimliklar va Rimlashgan Kelt xalqlari tomonidan zich joylashgan edi.
Binobarin, buyuk koʻchish german qabilalari va rimlashgan aholi oʻrtasida madaniy, til, keyinchalik diniy nizolar bilan birga boʻldi. Buyuk koʻchirishlar oʻrta asrlarda Yevropa qitʼasida yangi davlatlarning shakllanishi va rivojlanishiga asos solgan.