Mahnat unumdorligini oshishi omillari va rezervlarini aniqlash Metodik ko’rsatmalar 1.Masalaning sharti. Uskunani yangisiga almashtirilgandan so’ng mahsulotning birligiga ketadigan
mehnat safi 18% kamaydi. MU oshishi imkoniyatini aniqlang.
Echish. MU=a
100/100-a; MU=18
100/100-18=21,95%
Indeks usuli bilan xisoblansa:
Imuq1:It=1:0,82=1,2195
2. Masalaning sharti. Yangi texnologiyani joriy qilinishi bilan 1000so’m tovar mahsulotining
mehnat sarfi (t) 210dan 186 kishi soatga kamaydi. MU o’sishini va mehnat sarfi
kamayishini hisoblang.
Echish . MU=210/186
100-100=12.9%
T=186/210
100-100=11.43% yoki v
100/100+v formulasi bilan hisoblaganda
12,9
100/100+12,9=11,43%
4. Masalaning sharti. Tashkiliy
texnik
chora-tadbirlar
rejasi amalga oshirilganda «A»
mahsulotining(12000dona ishlab chiqariladi) mehnat sarfi12dan-10,2 norma soatga
kamaygan, «B» mahsulotning (750dona ishlab chiqariladi) mehnat sarfi 56dan 48
norma soatgacha, «V» mahsulotniki (495 dona)124dan 117norma-soatgacha
kamaygan. Korxonaning barcha mahsulotlar bo’yicha ishlab chiqarishning mehnat
sarfi bazaviy sharoitlar bo’yicha 124000 norma-soatni tashkil qilgan edi. MU
o’sishini aniqlang.
Echish. Mehnat sig’imini kamayishining umumiy yig’indisi norma-soatda:
12000
(12-10,2)+750
(56-48)+495
(124-117) =31065
MU=Et
100/Tbosh-Et=31065
100/1240000-31065=2,6%
5. Masalaning sharti.
313
Ishlab chiqarishni va mehnatni tashkil qilinganligi hisobiga ish vaqti
yo’qotishlar 17dan 11%ga kamaydi. Tashkiliy omillar hisobiga MU o’sishi
imkonini hisoblang.