Ijtimoiy pedagogikada ishontirish metodi
IJTIMOIY PEDAGOGIKANI VA IJTIMOIY-PEDAGOGIK
Yüklə 0,52 Mb.
|
|
8.
IJTIMOIY PEDAGOGIKANI VA IJTIMOIY-PEDAGOGIK FAOLIYAT RIVOJINING METODOLOGIK ASOSLARI. Ijtimoiy pedagogikani va ijtimoiy-pedagogik faoliyat rivojining metodologik asoslari quyidagilar hisoblanadi: 1. Bozor munosabatlarini shakllantirish va jamiyatni demokratiyalashtirish sharoitida davlatning kuchli ijtimoiy siyosati. Bu siyosatning asosiy yo‘nalishlari I.Karimov asarlarida va davlat dasturiy hujjatlarida ko‘rsatilgan. 2. Aholining eng kam ta‘minlangan qatlamlarini ijtimoiy himoya qilish choralari to‘g‘risidagi hukumat farmoyishlari, qonun, farmonlarni hayotga tatbiq etish. 3. O‘zbekiston Respublikasining ijtimoiy pedagogik konsepsiyasi. I. Ijtimoiy muammolarga nihoyatda katta e‘tibor qaratilishining sababi milliy davlatchilikni shakllantirish jarayonidir. Bu davrda ayniqsa ijtimoiy muammolar nihoyatda keskinlashadi, ijtimoiy qarama-qarshiliklarning yuzaga kelishi milliy havfsizlikka tahdid omili bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Shuning uchun vaqtida choralar qabul qilish nihoyatda muhimdir. Iqtisodning liberallaShuvi turli ijtimoiy qiyinchiliklarni –ilmsizlar sonini ortishi, turli tengsizliklar paydo bo‘lishi, hayot tarzining buzilishini keltirib chiqardi. Shuning uchun O‘zbekiston taraqqiyotining o‘z yo‘li, asoslanadigan yetakchi tamoyillaridan biri kuchli ijtimoiy siyosat olib borish hisoblanadi. Bu siyosatning maqsadi quyidagilardir: 1. Bozor islohotlarining hamma bosqichlarida aholining ijtimoiy himoyasini ta‘minlash; 2. Aholining turli qatlamlarini paydo qilmaslik orqali ijtimoiy kelishuvni ta‘minlash. Mustaqillik yillarida ko‘rsatilgan maqsadlarga aholining ijtimoiy himoyasining yangi mehanizmi shakllangan va u quyidagilarda namoyon bo‘ladi: 2 kurs talabasi (………) 30 -ishlab chiqarishni barqarorlashtirish; -davlat mablag‘laridan tashqari, mehnat jamoalari, ijtimoiy va mehribonlik fond va tashkilotlarining mablag‘larini yo‘naltirish; -aholi daromadlarining yuqori tabaqalaShuviga yo‘l qo‘ymaslik; -kambag‘allikka qarshi kurashish, nogiron, yetim va qariyalarni qo‘llab- quvvatlashni kuchaytirish. Milliy mentalitet va hayot tarzining xususiyatlarini inobatga olib, eng kam ta‘minlangan oilalarni aniqlash va ularga mahalla qo‘mitalari orqali yordam ko‘rsatish kabi ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash shakli tarqalmoqda. Bunday yondaShuv bizning xalqimizda ko‘p asrli ildizlarga ega va amaliy ahamiyati esa mablag‘larning hayotda aniq tarqatilishini ta‘minlaydi. Respublikada mustaqillik yillaridan to bugungi kunga qadar olib borilayotgan ijtimoiy siyosatning huquqiy asosi bo‘lib davlatimiz Prezidenti tomonidan chiqarilgan har bir sohaga tehishli bo‘lgan Farmon, Qaror va farmoyishlari, Vazirlar Mahkamasi tomonidan yo‘nalishlarga doir hujjatlar xizmat qilmoqda: O‘tgan yillar davomida chiqarilgan hujjatlarni o‘rganar ekanmiz yildan yilga jamiyatimizfa bo‘layotgan o‘zgarishlar, islohatlarning barchasi inson manfaatlariga qaratilganligiga guvoh bo‘lamiz. 1995 yil O‘zbekistonda shaxsni shakllantirishning ijtimoiy pedagogik konsepsiyasi ishlab chiqildi. Bo‘lib bugungi kunda ham ahamiyatlidir. Uning tuzilishi Kadrlar tayyorlash milliy dasturi, ta‘lim tizimini to‘g‘ri isloh qilish bilan izohlanadi. Konsepsiyaning asosiy qoidalari: 5) madaniy-axloqiy tarbiyaning ta‘limdan ustuvorligi; 6) insonda ijtimoiy faollik, o‘z-o‘zini boshqarish ko‘nikmalari, muomala va axloq madaniyati, yuqori intizomga ega demokratik jamiyat fuqarosini tarbiyalash; 7) ijtimoiy faol shaxsni jamiyat ishlab chiqarishning asosiy sharti sifatida shakllantirish har bir fuqaro hayotining ijtimoiy-siyosiy, ma‘naviy sohalarida ishtirok etishi; 2 kurs talabasi (………) 31 8) shaxsni ijtimoiylashtirish vositalari sifatida demokratiyalashtirish, insonparvarlik tamoyillarini amalga oshirish; Ta‘limni demokratiyalashtirish-faollik va tashabbusni, hamkorlik, birlik vositalarini rivojlantirishni nazarda tutsa insoniylashtirish-yosh avlodni milliy, ijtimoiy-madaniy qadriyatlar orqali umuminsoniy ma‘naviy qadriyatlarga, inson huquqlarini ta‘minlashga ko‘nikishlari demakdir. Bu konsepsiya boy tarixiy, madaniy, ma‘naviy, pedagogik, ijtimoiy an‘analar bilan birgalikda ijtimoiy-pedagogika fanining amaliy faoliyat sohasi sifatidagi rivojida poydevor bo‘lishi mumkin. Mustaqillikning o‘tgan davrida mamlakatimizda huquqiy demokratik davlat, erkin fuqarolik jamiyati asoslari barpo etildi. Iqtisodiyotning butunlay yangi shakli – ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor munosabatlariga o‘tildi. Mulkchilik, mulkka egalik tuyg‘usini shakllantirish orqali jamiyatda insonning bunyodkorlik, yaratuvchilik qobiliyatini rivojlantirishga katta e‘tibor berilmoqda. Ijtimoiy sohada butunlay yangi – inson hayoti, turmush farovonligi, tinchligi va barqarorligiga yo‘naltirilgan yaxlit, demokratik tizim vujudga keldi. Qonun ustuvorligi, qonun oldida barchaning tengligini ta‘minlash asnosida haqiqiy erkin demokratik rejim shakllantirildi. Darhaqiqat, qonun ustuvor bo‘lgan joydagina va qonun doirasidagi erkin faoliyatgina kishilik jamiyatining butun mohiyatini belgilaydi va uni Yuksak qadriyatga aylantiradi. CHunki haqiqiy demokratiya – bu qonun hukmronligidir. Endi ana Shu qo‘lga kiritilgan yutuqlarni yanada mustahkamlash, ularni zamonaviy sivilizatsiya talablari, XXI asrda inson va insoniyat taqdiri bilan bog‘liq bo‘lgan global muammolardan kelib chiqib rivojlantirishni davrning o‘zi taqozo etmoqda. Bu – bevosita jamiyatning barcha sohasi va yo‘nalishlarini qamrab olgan yalpi yangilanishlarni talab qilayotgan hayotiy ehtiyojdir. Prezident SH.M.Mirziyoev tomonidan ishlab chiqilgan 2017–2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi bugungi kunda mamakatimiz oldida turgan buyuk maqsadlarga yetish, ulkan vazifalarni hal etishda dasturulamal vazifasini bajarmoqda. 2 kurs talabasi (………) 32 Xalqimizning o‘ziga xos jihati Shundaki, u adolatga, murosaga, ochiqko‘ngillik va samimiy munosabatga moyil xalqdir. U faol va ongli boshqarish orqali yangidan-yangi imkoniyatlarni namoyon qila oladigan, o‘zining Yuksak ma‘naviy-axloqiy, ma‘rifiy-ruhiy va intellektual salohiyatini ko‘rsata oladigan bunyodkor xalq. Ayni ana Shu kayfiyat, xalq fe‘l-atvori, milliy ruhiyat ochiq jamiyat qurilayotganini, xalq bilan davlat o‘rtasidagi munosabatning sog‘lom va o‘zaro ishonchli, aniq maqsad va umummilliy manfaat asosida qurilayotganini katta mamnuniyat bilan qabul qilmoqda. Ana Shunday ijobiy hayotbaxsh ma‘naviy-ruhiy vaziyat tobora chuqurlashib borayotgani sayin jamiyatda ulkan taraqqiyotga, sifat jihatdan yangilanishlarga va O‘zbekistonning buyuk kelajagini yaratishga qaratilgan amaliy harakatlarimiz ham kuchayib bormoqda. |