Ijtimoiy pedagogikada ishontirish metodi

34. TA’LIM TARBIYA RIVOJLANTIRISH VAZIFALARINI HAL 
ETISHGA IJTIMOIY PEDAGOGIK YONDASHUV 

Sotsiumda insonparvarlik munosabatlarni shakllantirish ijtimoiy pedagogik

faoliyatning asosiy maqsadi va ma'naviy ahloqiy asosi hisoblanadi.
Ko`pchilik mamlakatlarda shaxsning insonparvarlik g`oyalari asosida
ijtimoiylashtirish kontseptsiyasi asosida faoliyat yuritayotgan maktablar mavjud.
Germaniyadagi xolistik maktablarning pedagogik kontseptsiyasi, Shvettsiya va
Amerikadagi hamda Rossiyadagi ―Kichik tumonlar maktabi‖ (―Maktab
mikrarayon‖)shular insonparvarlik tizim sifatida namoyon bo`ladi.
Ochiq maktablar ko`p qirralari vazifalarni bajarib, kun davomida bolalar va
kattalar uchun faoliyat ko`rsatadi. Ular xohlagan vaqtlarida bu maktabga kelishlari
mumkin. Bu maktablar oila, ma'naviy-ma'rifiy tashkilotlar, ish joylari, mahalliy
hokimliklar, jamiyat tashkilotlari kabi ijtimoiy institutlar bilan hamkorlik qiladi.
Eng asosiysi bolaning ta'lim va tarbiyasi ijodiy faoliyat asosida olib boriladi;
maktab bolaning rivojlanishi uchun barcha sharoitlarni yaratib beradi. Ochiq
maktablar strukturasida yangi tarbiyachi-ijtimoiy pedagoglar faoliyat ko`rsatadi. U
shaxs va jamiyat o`rtasidagi ―vositachi‖ rolini bajaradi.
Bunday maktablar asosan;
▪ o`qituvchilarning pedagogik bilimini boyitish
▪
sotsiumning
imkoniyatlarida
foydalanib,
ota-onalarning
umummadaniyatini rivojlantirish:
▪ ijtimoiy foydali madaniy dam olishini tashkil etishga doir o`z faoliyatlarini
olib
boradi.
Bolalarga qo`shimcha ta'lim berishning ijtimoiy-pedagogik modeli
Maktabdan tashqari qo`shimcha ta'lim muassasalari ijtimoiy tarbiyalash
institutlaridan biri sifatida, bolalarning bo`sh vaqtini tashkil etishda muqim
ahamiyat kasb etadi. Ularning asosiy vazifalari:
▪ bolalarning o`z-o`zini rivojlantirishga sharoitlar yaratish,

---

---

2 kurs talabasi (………)

158
▪ sog`ligini tiklash,· kasb tanlashga va ijoiy faoliyat yuritishga yo`llash,
▪ nogiron bolalarning ijtimoiylashuviga yordam berishn va h.k.
qo`shimcha ta'lim muassasalarida asosan, bolalarni o`qitish quyidagi
shakllarda olib boriladi; nazariy(ma'ruzalar o`qish, suhbatlar, disputlar tashkil etish
va h.k) hamda amaliy(ekspeditsiyalar, sayohatlar tashkil etish, konferentsiyalar,
slyotlar o`tkazish). Bu tashkilotlarda olib boriladigan ijtimoiy pedagogik faoliyat
bolalarga bilim berish,
ijtimoiylashtirish va hayotga tayyorlash maqsadi ko`zlanadi.
Undagi dasturlar tarbiyalanuvchilarning ijtimoiylashuviga, bugungi kunning
dolzarb muammolarini tushunishga, muammolarni mustaqil tarzda qal etishga
o`rgatishga, o`z bilimini oshirib borishga qaratilgandir. Bu tashkilotlarda ijtimoiy-
pedagogik faoliyat jarayonida quyidagi tamoyillarga asoslanish maqsadga
muvofiqdir:
1.Bolalarning yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda yondoshish.
2.O`qituvchining shaxsiy professional yondoshuvi.
3.Tabiatga mos yondoshuv
4.Madaniy saloqiyatga mos yondoshuv.
Bu faoliyatlar jarayoni ijtimoiy pedagog ta'limiy faoliyat metodi, faoliyat va
muloqatni o`zgartirish metodi, munosabatlarni o`zgartirish kabi metodlardan
foydalanish mumkin.