|
Qaraqoyunlu dövlətinin tarixi coğrafiyası. Mənşəcə oğuz tayfalarından olan qaraqoyunlulara baharlılar başçılıq edirdilər. Qaraqoyunlular Anadoluda, Van gölündən cənubda məskən salmış, tədricən Vandan şimal və şimali – qərb istiqamətində yayılaraq Ərzincan, Sivas, Şimali Azərbaycan ərazilərinə gəlmişlər. 1410-cu ildə yaranan Qaraqoyunlu dövlətinin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuş, bu dövlət 58 il, yəni 1468-ci ilə kimi mövcud olmuşdur.
Qaraqoyunlu dövlətinin tarixi əraziləri Kür çayından başlayaraq cənuba bütün Azərbaycan torpaqlarını, qərbdə Göycə gölü ətrafı əraziləri, Şərqi Gürcüstanı, Dvin (Dəbil), Maku, Xoy, Salmas, Urmiya və Uşniya şəhərlərinin qərbindən keçərək İraqı əhatə edir, şərq və cənubi – şərq sərhədləri Xəzər dənizi, Gilan vilayəti və Zəncanının şərq və cənub hüdudları ilə əhatələnirdi. 1412-ci ildən sonra Şirvan və Şəki də Qaraqoyunludan vassallığı qəbul etdilər. Beləliklə, Qaraqoyunluların təsir daisəri şimalda Dərbənd və Şəki hüdudlarına çatırdı. 1457-ci ildə Cahan şah Xorasanı və Heratı ələ keçirərək Qaraqoyunlu ərazilərini şərq istiqamətində bir qədər də genişləndirmişdi. Tarixi mənbələrdən göründüyü kimi, Cənubi Azərbaycan, Arran (Kür, Araz çayları və Göycə gölü aralığındakı ərazi), Şirvan, Şəki, Muğan əyalətləri, yəni tarixi Azərbaycan torpaqları Qaraqoyunlu dövlətinin özəyini təşkil edirdi, Azərbaycan şəhəri Təbriz onun əvəzolunmaz paytaxtı olmuşdur. Bu baxımdan Qaraqoyunlu dövlətinin tarixinə yalnız Azərbaycan dövlətçiliyi nöqteyi – nəzərindən baxılmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |
