Immunologiya (immunitet va logiya) —

Immunologiya (immunitet va ... logiya) — tibbiy-biologik fan; organizmning genetik jihatdan unga yot boʻlgan belgilar (antigenlik xususiyati) ga ega tirik tanalar va moddalar taʼsiriga nisbatan oʻziga xos antigenlik birligini saqlashga qaratilgan reaksiyalari. Klassik immunologiyaning asoschilari bilib Lui Paster, I.I. Mechnikov, P.Erlix shisoblanadi. 1881 yili Lui Paster vaktsinatsiyaning ilmiy asoslarini ishlab chi-di va bir-ator virusli bakteriyali infektsiyalarga =arshi vaktsinatsiyalarni yaratishga muvaffa= buildi. (=utirish kasalligiga va Sibir yarasiga =arshi), SHuning uchun sham 1881 yil immunologiyani fan sifatida dunyoga kelgan yil shisoblanadi. 1769 yili E.Djenner tomonidan ora chechakka =arshi (ospaga) emlash usuli taklif ilgan va u keng amrovda ishlatilgan bulsada, immunitet shosil bыilish usullari u va=tda ma`lum emas edi. Emlash usuli esa shal- tabobatini kuzatish asosida ishlab chizilgan edi. SHunday bыlsada, bu usul yordamida millionlab odamlar shayotini sa-lab olishga erishilgan. 1890 yillarda buyuk rus olimi 1.1.Mechnikov fagotsitoz kыrinishini ani-lagan va immunitetning shujayraviy fagotsitar nazariyasini yaratgan. SHu paytning bizida nemis olimi P.Erlix immunitetning gumoral nazariyasini taklif etadi. SHundan sыing bir necha yillar davomida immunitetning ikki =arama- =arshi o=imi bizaro kurash olib borishadi. O-ibatda ikkila nazariya sham tori ekanligi, ya'ni immunitet shujayraviy va gumoral kыirinishda yuzaga chi-ish ma'lum bыiladi. 1908 yili I..Mechnikov va P.Erlixlarga immunitet nazariyalarini yaratganliklari uchun xal-aro Nobel mukofoti topshirildi

Gumoral immunitet
Gumoral immunitet tana boʻylab harakatlanuvchi antitanalarning faoliyatiga asoslanadi. Gumoral immunitet B hujayralardagi antitana antigenga yopishishi orqali boshlanadi. Keyin B hujayralar antigenni oʻziga biriktirib olib, uni maxsus yordamchi T hujayralarga uzatadi va T hujayralar oʻz navbatida B hujayralarni faollashtirib turadi. Faollashgan B hujayralar ikki xil hujayra ishlab chiqaradi: plazma hujayralari; ular qonga antitanalar ajratadi va xotira B hujayralari; patogen haqidagi maʼlumotlarni yodda saqlaydi.