Immunologiya (immunitet va logiya) —

Ribojlanish tarixi immunitet.
Miloddan avvalgi 1000 yil - sog'lom odamlarga chechak papulalarining tarkibini kasallikning o'tkir shaklidan himoya qilish uchun birinchi emlash Xitoyda amalga oshirildi va keyinchalik Hindiston, Evropa, Kichik Osiyo va Kavkazga tarqaldi.

Antigenlar — maʼlum sharoitda immun javob berish va maxsus antitelolar ishlanib chiqishi, yot hujayralarni yemirib limfotsitlar hosil boʻlishi, immunologik holat yoki tolerantlik shak-llanishiga sabab boʻladigan turli moddalar. Antigenlarning eng muhim xususiyati antigenlik va oʻziga xoslikdir. Xususiyatiga koʻra Antigenning toʻla va qisman, shuningdek eriydigan (oqsillar yoki ular komplekslarining boshqa moddalar bilan suvdagi eritmasi), korpuskulyar (bakteriyalar, hayvon hujayralari), kuchli va kuchsiz, tabiiy va sunʼiy hamda getero-, izo-, autoantigenlar farq qilinadi. Antigenni oʻrganish (ayniqsa toʻqimalar mutanosibligini) aʼzo va toʻqimalarni koʻchirib oʻtkazish, infeksion jarayonlarning rivojlanishi, shuningdek oʻsmalarni aniqlash va davolashda juda muhim ahamiyatga ega

Immun yetishmovchiligi.
Surunkali yuqumli va yallig'lanishli kasalliklarning populyatsiyasida sezilarli tarqalish, an'anaviy davolanishga chidamli va ko'plab somatik kasalliklar bilan birga keladi; o'tkir yuqumli kasalliklarning og'ir kechishi, ba'zida o'limga olib keladi; operatsiyadan keyingi septik asoratlar, og'ir travma, stress, kuyish; kimyoradiatsiya davolash fonida yuqumli asoratlar; tez-tez va uzoq davom etadigan kasallarning yuqori tarqalishi, bu esa barcha mehnat yo'qotishlarining 40% gacha; immun tizimining OITS kabi yuqumli kasalligining paydo bo'lishi, ikkilamchi immunitet tanqisligi atamasining paydo bo'lishini aniqladi.

T-limfositlar suyakda sintezlangandan keyin, timusda qayta ishlanadi va hujayraviy immunitetni hosil qiladi.[7] Ular barcha limfotsitlarning 40-70% qismini tashkil qiladi. T limfotsitlar hujayra immuniteti reaksiyalarini bevosita amalga oshiradi. Ular yot hujayralar, jumladan oʻsma hujayralari, yot transplantat hujayralar va mutant hujayralarni fagositoz orqali yemirilib genetik gomeostazni amalga oshiradi. T limfotsitlar limfokinlar nomli immunitet mediatorini ishlab chiqaradi va immun xotira vazifasini bajaradi. T limfotsitlar ham bir necha turlarga boʻlinadi: T killerlar – yot hujayralarga (antigenlarga) xujum qilib ularni yemiradi yaʼni hujayra immuniteti reaksiyasini amalga oshiradi. T xelperlar (yordamchilar) hujayra va gumoral immunitetning sodir boʻlishini yengillashtiradi. T supressorlar B limfotsitlarning xaddan ortiq reaksiyalarini blokada qilib, boʻgʻib qoʻyadi. Limfotsitlarning yana bir turi – xotira hujayralarining vazifasi antigenni eslab qolish va ikkinchi marta organizmda paydo boʻlsa, ishonchli mudofaani taʼminlashdan iborat.