Maqsad: V guruh kationlarining sifat reaksiyalarini bajarish uchun amaliy ko‘nikmalarini hosil qilish

LABORATORIYA 12
Beshinchi vа oltinchi guruh kаtionlаrigа xos reаksiyalаr
Maqsad:
V guruh kationlarining sifat reaksiyalarini bajarish uchun amaliy ko‘nikmalarini hosil qilish.
Mavzuning ahamiyati
Laboratoriya ishi ucun kerakli
Reaktivlar
1. Tuzlarning eritmalari:
MgCl₂, temir (II) sulfat, temir (III) xlorid, marganes (II) xlorid, vismut (III) xlorid, mishyak (III) xlorid, mishyak (IV) xlorid, oksalat kislota, o’yuvchi ishqorlar, natriy gidrofosfat, eruvchan karbonatlar Na₂CO₃ va K₂CO₃, magnezon I (4-azo(4-nitrofenil) 1,3dioksibenzol), dimetilglioksim (Chugayev reaktivi), sulfasalitsil kislotasi, qalay (II) xlorid, nessler reaktivi, oksixinolin, ammiak, PbO₂,natriy atsetat, ammoniy xlorid, kaliy yoki ammoniy tiotsianat, kaliy yodid, natriy yoki ammoniy sulfidi -1mol/dm³;
Yangi tayyorlangan natriy sulfatning to‘yingan eritmasi, natriy xlorid, natriy gidrofosfat, kaliy geksatsianoferrit (II) va geksatsianoferrat (III) C=1mol/dm³;
2. Kislota va asoslarning eritmalari:
Sulfat kislota 1:3, xlorid kislota 1:1, sirka kislota 1:1; Yangi tayyorlangan vodorod sulfidli suv
3. Kristall xolida: tiomochevina, natriy vismutat, ammoniy tuzlari (xlorid yoki nitrat).


V ANALITIK GURUH KATIONLARINING ANALITIK REAKSIYALARI
Guruhning umumiy tavsifi
Magniy, marganets, temir (II) va temir (III)ning nitrati, xloridi, sulfatlari suvda eruvchan. Temir (III)ning suyultirilgan eritmasi sarg‘ish-qo‘ng‘ir rangli, qolgan kationlarning eritmalari rangsiz bo‘ladi. Vismut (III) suvli eritmasida gidrolizlanadi. Shuning uchun kislotali eritmalari ishlatiladi. U konsentrik xlorid kislota bilan kompleks anion hosil qiladi: [BiCl₆]^3-.
V guruh kationlarining karbonat va fosfatlari suvda kam eriydi. Shu guruh kationlarining gidroksidlari asos xossasiga ega bo‘lib, ishqor va ammiak eritmalarida erimaydi. Ammo, mineral kislotalar (HNO₃, HCl, H₂SO₄)da yaxshi eriydi. Magniy gidroksidi ammoniy tuzlarining to‘yingan eritmasida eriydi:
Mg(OH)₂ + 2NH₄⁺ = Mg²⁺ + 2NH₃ + 2H₂O
V guruh kationlari (magniydan tashqari) oksidlanish-qaytarilish reaksiyasiga kirishadi: masalan Mn²⁺ kationini ochish uchun kislotali sharoitda natriy vismutat ta’sir ettiriladi.
Ishqoriy sharoitda, vodorod peroksid ishtirokida Mn (II), Fe (II) oksidlanib, ularning oksidlanish darajasi Mn (IV),Fe (III)ga o‘tadi.
V guruh kationlari noorganik (Cl^-, F^-, NCS^- va boshqalar) va organik ligandlar bilan kompleks birikmalar hosil qiladi.