“Informasiya İqtisadiyyatı”



Yüklə 0,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə52/76
tarix02.01.2022
ölçüsü0,69 Mb.
#40524
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   76
document hrclubaz 217

Dövlətin yoxsulluğu nəzəriyyəsi könüllülük əsasında malları 
və  xidmətləri  təqdim  etmək  məqsədi  güdən  qeyri-kommersiya 
təşkilatlarının, hətta bu malların və xidmətlərin dövlət istehsalının 
mövcud olduğu şəraitdə də meydana gəlməsini izah edir. O, əsas 
diqqəti buna yönəldir ki, qeyri-kommersiya sektoru dövlətin tərk 
etdiyi  sahələri  tuta bilər. Xidmətlərə olan bütün  tələbatı dövlətin 
tam  ödəyə  bilməsinə  imkan  verməyən  və  qeyri-kommersiya 
təşkilatlarının  fəaliyyətini  müəyyənləşdirən  dörd  maneə  ayırd 
edilir: 


 
83 
1.  «Kateqoriya»  maneəsi.  Tələbatı  standartlardan  fərqlənən 
insanlar təmin edilməyəcəklər. Məsələn, majoritar səsvermə siste-
mindən istifadə edilərkən ictimai rifah «orta seçicinin» tələbatına 
uyğun  həcmdə  təqdim  olunur.  Bundan  başqa,  dövlətin  elə  im-
kanları yoxdur ki, kiçik əhali qrupları üzərində yeni proqramlarla 
eksperimentlər  aparsın.  Bu  isə  xüsusi  qeyri-kommersiya  təşki-
latlarının doldurduğu daha bir boşluqdur. 
2. «Müddət» maneəsi seçilmiş dövlət məmurlarının qulluqda 
uzun  müddət  qalmaması  ilə  bağlıdır.  Belə  bir  vəziyyət  onları 
qısamüddətli proqramlar və tez əldə edilə bilən nəticələr üzərində 
diqqətlərini  cəmləşdirməyə  vadar  edir.  Bu,  qeyri-kommersiya 
təşkilatlarına  daha  bir  fəaliyyət  sahəsi  verir;  onlar  uzunmüddətli 
sosial məsələlərin həlli ilə məşğul ola bilərlər. 
3.  «İntellektual»  maneə.  Dövlət  bürokratiyası  sosial  prob-
lemlərin həlli üçün tələb olunan bütün zəruri informasiyanı yarat-
mağa,  ideyalar  irəli  sürməyə  və  tədqiqatlar  aparmağa  qadir  de-
yildir.  Bu  isə  ictimai  əhəmiyyətli  informasiya  yaradan  tədqiqat 
mərkəzlərinin və digər təşkilatların fəaliyyəti üçün meydan açır. 
4.  «Böyüklük»  maneəsi  bundan  ibarətdir  ki,  dövlət  apara-
tının böyüklüyü və qarışıqlığı üzündən sıravi vətəndaşların onunla 
iş görməsi mürəkkəb məsələdir. Bu vəziyyət dövlətlə vətəndaşlar 
arasında  vasitəçi  olan  qeyri-kommersiya  təşkilatlarının  fəaliyyəti 
üçün meydan açır. 
Bütövlükdə xüsusi qeyri-kommersiya təşkilatları cəmiyyətin 
daha  müxtəlifcinsli  olduğu  vaxtlarda  xüsusən  fəallaşırlar.  Bu 
halda onlar sosial azlıqların tələbatını ödəyirlər. Beləliklə, qeyri-
kommersiya təşkilatlarının başlıca rolu bütün qrupların tələbatını 
ödəməkdən    və  dövlət  tərəfindən  nemətlərin  istehsalı  və  bölüş-
dürülməsi ilə əlaqədar münaqişələrin qarşısını almaqdan ibarətdir. 
Reyqanomika  –  sosial  xidmət sisteminin dövlət maliyyələş-
dirməsindən asılılığının azaldılmasına yönəlmiş dövlət siyasətidir. 
Sosial  xidmət  vətəndaşlara  ailə  həyatını  normal  səviyyədə  sax-
lamaqda və özünü reallaşdırmaq imkanı  yaratmaqda kömək gös-
tərilməsi deməkdir. ABŞ prezidenti R.Reyqan administrasiyasının 
bu problemə yanaşması bir çox sosial xidmətlərin və inkişaf proq-


 
84 
ramlarının  federal  maliyyələşdirilməsinin  azaldılmasını  nəzərdə 
tuturdu.  Eyni  zamanda,  ştatlar  səviyyəsində  sosial  yardımın 
maliyyələşdirilməsinin  artırılmasına  və  yerli  özünüidarəyə, 
filantropiyaya, könüllü hərəkatlara, mənfəətsiz təşkilatlara böyük 
ümidlər bəslənirdi. Reyqan administrasiyası hesab edirdi ki, mən-
fəətsiz təşkilatlar hökumətin maliyyələşdirdiyi sosial yardımı əvəz 
edə  bilər,  habelə  onu  yerli  ehtiyaclara  uyğunlaşdıra  bilər.  Lakin 
problemin  təhlilinin  göstərdiyi  kimi,  nə  filantropiya  hərəkatı,  nə 
də xüsusi sektor mənfəətsiz təşkilatları elə səviyyədə maliyyələş-
dirməyə qadir deyildi ki, bu, federal maliyyələşdirmənin azalması 
nəticəsində  yaranan  vəsait  çatışmazlığını  əvəz  etsin  və  ya  onun 
yerini  doldursun.  Reyqanomika  siyasəti  1990-cı  illərin  əvvəllə-
rində böyük C.Buşun  administrasiyası  dövründə  davam  etdirildi. 
O  vaxt  könüllülük  hərəkatları  və  qeyri-kommersiya  sektorunun 
nailiyyətləri  xüsusi  prezident  mükafatı  ilə  təltif  edilirdi.  Məqsəd 
bu  idi  ki,  xeyriyyə  təşkilatlarının  az  məsrəflə  çox  iş  görmək 
imkanlarının  təsdiq  edilməsi  uğrunda  onların  arasında  gedən 
yarışa dəstək verilsin. 

Yüklə 0,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   76




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin