İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A
 
 
____________________________________________________________ 111 
adapterlərinin, 
həmçinin 
kompüter 
sisteminin 
digər 
elementlərinin 
yerləşdirilməsinə imkan artır. 
 
MİKROPROSESSOR NƏSİLLƏRİ 
Ümumiyyətlə, fərdi kompüterlərin nəsillərə bölünməsi onlarda istifadə 
edilən mikroprosessorların nəsillərindən birbaşa asılıdır. I÷IV nəsil prosessorlar 
istehsaldan tamamilə çıxarıldığı üçün onlar haqqında məlumata ehtiyac yoxdur. 
Hal-hazırda fərdi kompüterlərdə, həmçinin onlarla paralel istehsal olunan 
nootbuklarda 7-ci və 8-ci nəsil mikroprosessorlardan geniş istifadə edilir.
QEYD
: Mikroprosessorları və mikroprosessorlar toplumunu nəinki fərdi 
kompüterlərin, həmçinin hesablama sistemlərinin əsası saymaq olar. Intel 
firmasının yaradıcısı Qordon Mur mikroelektronikanın nailiyyətlərini təhlil edən 
zaman müşahidə edir ki, bir çipin daxilində yerləşən tranzistorların yığılma sıxlığı 
hər 18 aydan bir ikiqat artır. Buna uyğun olaraq həmin müddətdə 
mikroprosessorunda tezliyi də ikiqat artır. Firmanın 1971-ci ildə istehsal etdiyi ilk 
mikroprosessor 750 000 əməliyyatı bir saniyə ərzində yerinə yetirirdi. Sonrakı 
ərəfədə istehsal olunan Intel i286 mikroprosessoru isə bir saniyə ərzində 2,6 
milyon əməliyyatı həyata keçirə bilirdi. Aparılmış hesablamalar göstərir ki, 14 il 
ərzində firmada istehsal olunan mikroprosessorların tezliyi 500 dəfə artmışdır. 
Məsələn, 2002–ci ildə istehsal olunan Pentium IV mikroprosessorunun 
məhsuldarlığı saniyədə 1 milyard əməliyyat/saniyə olduğu halda, 2003-cü ildə 
istehsal olunan mikroprosessorun məhsuldarlığı artıq 3 milyard əməliyyat/saniyə 
idi və s. Bu göstərici günü-gündən artmaqdadır. 
7-Cİ NƏSİL MİKROPROSESSORLAR 
 
Yeddinci nəsil mikroprosessorların ən görkəmli nümayəndəsi AMD Athlon 
(Thunderbird) mikroprosessorları ailəsidir (AMD Athlon XP, AMD Athlon MP,
Mobile AMD Athlon). Prosessor x86 mikroarxitekturasını dəstəkləyir, fərdi 
kompüterlərdə istifadə edilən ən güclü prosessorlardan biri sayılır və onların 
nüvəsi kimi hazırlanır. Belə prosessorların xüsusi texnologiya ilə hazırlanması 
yüksək səviyyəli fərdi kompüterlərdə, işçi stansiyalarda və serverlərdə istifadə 
olunan proqram təminatına qoyulan tələblərin, həmçinin mikroprosessorların 
günü-gündən artan gücünə qoyulan tələbin yerinə yetirilməsi baxımından həyata 
keçirilmişdir. 
Bu tip mikroprosessorlar məhsuldar və etibarlı olması yanaşı yüksək ötürmə 
mərtəbəsinə, məlumat mübadiləsinin həcminin artmasına və s üstünlüklərə də 
malikdir. Masaüstü kompüterlər üçün AMD Athlon prosessorları iki korpusda 
hazırlanır. 

---