35
«Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya»
nomli 4-son ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR DAVRIDA RAQAMLASHTIRISHNING
O‘SMIRLARDAGI PSIXIK JARAYONLARGA TA‘SIRI
Nazaralieva Marhabo
Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti
psixologiya kafedrasi o`qituvchisi
Annotatsiya:
Ushbu maqolada raqamlasgtirishning o`smirlardagi
psixik jarayonlarga
ta`siri haqida so`z boradi.
O`smirning psixik o`sishini harakatga keltiruvchi kuch - uning
faoliyatini vujudga keltirgan yangi ehtiyojlar bilan ularni qondirish imkoniyatlari o`rtasidagi
qarama-qarshiliklar tizimining namoyon bo`lishidir. Vujudga kelgan
ziddiyatlarni psixologik
kamolotni ta’minlash, faoliyat turlarini murakkablashtirish orqali o`smir shaxsida yangi
psixologik fazilatlarni tarkib toptirish bilan asta-sekin yo`qotish mumkin.
Kalit so`zlar
: raqamlashtirish, jarayon, fazilat, kuch
Bugungi shiddat bilan rivojlanib borayotgan zamonda raqamlashtirish kata ahamiyatga
ega. Ammo bu turli yosh vakillarida turlicha qabul qilinadi. Quyida biz o`smirlar xarakteriga
bog`liq bo`lgan holatlarni ko`rib chiqamiz. Xarakter aksentuatsiyasi – K.Leongard tomonidan
kiritilgan tushuncha bo’lib, xarakter ba’zi sifatlarning yorqin ifodalanganligining namunasidir.
Xarakter aksentuasiyasini bilish o’smirlarga individual yondashish, kasbga yo’naltirish
kabilarda zarurdir. O’z-o’zini baholash – shaxsning o’zini boshqalar
bilan taqqoslash va
refleksiya natijasida o’z-o’zini baholash murakkab va o’zgaruvchan bo’lib, shaxs strukturasida
katta o’rin tutadi. Butun endokrin sistemasining, xususan gipofizning
aktivlashishi tufayli
o’smir organizmida sifat jihatdan o’zgarishlar yuz beradi. Bu holat qizlarda 11-13, o’g’illarda
13-15 yoshda bo’lib, ikkilamchi jinsiy belgilar paydo bo’ladi, o’smirning tashqi ko’rinishi
o’zgaradi. Muskullar massasi va muskul kuchi o’sadi, bu holat jinsiy yetilish davrining oxiriga
borib tezlashadi. Ichki organlar, xususan yurak o’sadi. Ba’zan
yurak qon-tomir sistemasida
patologik o’zgarishlar yuz beradi.
O’smir o’zini asta-sekin katta odam deb his qila boshlaydi, lekin ko’p
odat va xususiyatlari
bolalarcha bo’lib qoladi. Bu hissiyot kattalik hissi deb ataladi va o’smirlikdagi asosiy psixologik
yangilikdir. Bu his o’smirda o’ziga, atrof muhitga, odamlarga nisbatan yangi hissiy pozisiyani
yuzaga keltiradi. U bolalar xulq-atvorini kattalar xulqi va qadriyatlariga qayta orientasiya qila
boshlaydi.
Dostları ilə paylaş: