İnsan cəmiyyətinin inkişafı təbiətlə qarşılıqlı təmasda olmadan mümkün deyil
Yüklə 1,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Turş yağışlar
“Turş yağışlar” terminini ilk dəfə 1872-ci ildə ingilis mühəndisi Robert Smit özünün “Hava və yağış:kimyəvi klimotologiyanın başlanğıcı” adlı kitabında işlətmişdir.Tərkibində kükürd və azot turşularının məhlulu olan yağıntılar təbiətə əhəmiyyətli dərəcədə zərər verir.Torpaq,bitki və heyvanat aləmi onun qurbanlarına çevrilir. İstənilən yeraltı yanacaq növlərini (kömür,neft və s)yandırılarkən ayrılan qazların tərkibində kükürd iki-oksid və azot oksidiləri olur.Yanacağın tərkibindən asılı olaraq onların miqdarı az və ya çox ola bilər.Yüksək kükürdlü daş kömürlər və mazutun yanmasından alınan qazların tərkibində kükürd oksidi daha çox olur.Atmosferə ixrac olunan milyon tonlarla kükürd 2-oksidi yerə düşən yağıntıları zəif kükürd turşularına çevirir. Azot oksidləri isə yüksək temperaturlarda ( əsasən daxiliyanma mühərriklərində və qazanxana qurğularında ) azotun havanın oksigeni ilə birləşməsi zamanı yaranır.Təəssüf ki,enerjinin alınması əksər hallarda ətraf mühitin turşuluğunun artması ilə müşayət olunur.Vəziyyəti çətinləşdirən məsələlərdən biri də odur ki,istilik elektrik stansiyalarının tüstü borularının hündürlüyü 250-300m-ə,hətta 400m-ə çatır.Bu isə öz növbəsində atmosferə ixrac olunan tullantıların böyük ərazilərə yayılmasına səbəb olur. Su məhlulunun turşuluğu onun tərkibindəki hidrogen ionları (H + ) ilə müəyyənləşdirilir və bir litr məhlulda bu ionların qatılığı ilə C(H + ) (mol/l və ya q/l) səciyyələndirilir. Su məhlulunun qələviliyi onun tərkibindəki hidrooksid ionları (OH - ) ilə müəyyənləşdirilir və bir litr məhlulda bu ionların qatılığı ilə C(H - ) səciyyələndirilir.Turşuluq və qələvilik qarşılıqlı əlaqəlidir:turşuluğun artması qələviliyin azalmasına gətirib çixrır və əksinə.Əgər,məhlulun tərkibində hidrogen 126 və hidrooksid ionlarının qatılığı eyni və bərabərdirsə bu zaman məhlul neytral olur.Belə vəziyyət kimyəvi təmiz suya xasdır. Yüklə 1,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|