Instituti

14.1-rasm. Kremniy (Silikon) vodiysi lavhalari 
1970-yillar boshlanishida birinchi texnoparklar Yevropada paydo bo`ldi, 
lekin ularning faoliyati faqat 80-yillarga kelib jadallashdi. Yevropalik 
texnoparklarning xususiyati shundan iborat ediki, parklar o`zining binosiga ega 
bo`lib, bu binoda kichik firmalar joylashgan bo`ladi va ular jamoaviy xizmatlardan 
foydanilashadi.
1980-yillarda texnoparklar Singapur, Avstraliya, Braziliya, Hindiston, 
Malaziya mamlakatlarida, 90-yillarda esa - sharqiy Yevropa davlatlarida, MDH 
davlatlarida va Xitoyda tashkil bo`la boshladi. 
Xitoy sanoati rivojiga bir misol tariqasida quyidagini keltirish mumkin: 
innovatsiya faoliyatigа yo`naltirilgan "
Fakel
" nomli umumdavlat ilmiy-sanoat 
dasturiga muvofiq Xitoyda texnoparklar tashkil qilingan birinchi o`n yillikda 2500 
ta yuqori texnologiyali korxonalar tashkil qilingan va 4000 turli ilmiy hajmli 
mahsulotlar ishlab chiqarilgan.
Rossiyada texnoparklarga misol qilib akademgorodoklarni aytish mumkin, 
lekin texnopark sifatida rasmiylashtirilgan birinchi texnopark 1990 yilda Tomsk 
boshqarish tizimlari va radioelektronika universiteti bazasida ochilgan Tomsk ilmiy-
texnologik parki bo’ldi.
Hozirgi vaqtda Rossiyada birinchi “noldan” qurilgan texnopark – bu 
“Skolkovo” innovatsiya markazi hisoblanadi. U 2010 yilda tashkil qilingan. 

---

137 
14.2-rasm. “Skolrovo” lavhalari 
Dunyoda hozir 400 ga yaqin texnoparklar faoliyat yurityapti. Ko’pchilik 
parklar yaratilmoqda yoki yaratilish arafasida.
 
Texnopolis
– texnoparkka nisbatan yirikroq iqsodiy faol zona bo’lib, 
shaharning universitetlar, tadqiqot markazlari, texnoparklar, biznes-inkubatorlar, 
sanoat va boshqa korxonalar majmuasidan tarkib topgan. 
Fan ijtimoiy ishlab chiqarish turlaridan biridir
. 
Ilmiy tadqiqotlar samarasi turlicha bo`ladi: 
- 
iqtisodiy samaradorlik 
(milliy daromadning oshishi, ish samaradorligi va 
mahsulot sifatining oshishi, ilmiy tadqiqotlarga bo`lgan xarajatning kamayishi); 
-
ijtimoiy-iqtisodiy samaradorlik
(og’ir mehnat sharoitini bartaraf etish, 
atrof muhitni tozalash, tibbiy-gigiena sharoitini yaxshilash va h. k.); 
-
 mamlakat mudofaa qudratini mustahkamlash
; 
-
mamlakat ilmiy salohiyatining obro`si.
Ilmiy tadqiqotlar samaradorligini baholash uchun ular natijasi qay 
darajadaligini tasvirlovchi turli mezonlar qo`llanadi.