Intellektual tizimlar

2. Masalani muhokama qilish. Bilimlar muhandisi bir nechta reprezentativ 
masalalarni tanlaydi va ularni ekspert bilan muhokama qiladi. Muhokama maqsadi
- ekspert qanday qilib muammo haqidagi bilimlarni tashkil qilmoqda, tushuncha va 
gipotezalarni qanday taqdim etmoqda, noto‘liq, noaniq, qarama-qarshi fikrlarga 
qanday murojaat qilmoqda ekanligini aniqlash. Odatda quydagi kabi savollar bilan: 
- 
Ayni masalani shu sohadagi boshqa tipik masalalardan farqi 
- 
Ayni masalaga qaysi turdagi yechimlar mos kelishi 
- 
Ayni masalani bir-biriga bog‘liq bo‘lmagan bir nechta ost masalalarga bo‘lish 
mumkinmi? 
- 
Ayni masalani yechish uchun qanday bilimlar zarur 
- 
Masala yechimini tushuntirish yoki asoslashda nimalar kerak bo‘ladi 
3.Masalani tafsiflash. Bilimlar muhandisi har bir kategoriyaga mos keluvchi 
tipik masalalar tafsifini oladi. Bu eT tomonidan ma’lum bir masalani hal etishda 
qo‘llaniladigan masalar prototipini shakillantirishga yordam beradi. Ushbu 
yondashuv asosan tashxizlash masalalarida qo‘l keladi.
4.Masalni tahlil etish. Bilimlar muhandisi u qo‘llaydigan hal etish yo‘llarini 
aniqlash maqsadida ekspertdan bir nechta masalalarni yechishni so‘raydi. ekspert 
real jarayonga yaqin masalalarni yechishda iloji boricha ko‘proq oraliq qadamlarga 
bo‘ladi. Bunda bilimlar muhandisi “ichkariga” taktikasini qo‘llaydi, ya’ni C natijaga 
erishilgandan so‘ng C hulosaga qanday kelganini so‘raydi va shu tariqa maqsad sari 
biradi. 

---

25 
5.Tizimni sozlash. Ekspert muhandisga avval oddiy masalalardan tortib 
birmuncha qiyinroq bo‘lgan masalalargacja beradi. eT ishlamaguncha muhandis 
masalalarni ekspertdan olgan qoidalar, tushunch va tuzilmalar yordamida qog‘ozda 
yechadi. Bu ekspertdan olingan bilimlarni aniqligini va qarama-qarshi emasligini 
tezda tekshirib olishga yordam beradi. Qachonki eT ishlay boshlasa muhandis 
masalalarni u yordamida yechadi.