Inwolucja naturalna

STARZENIE

• 
  TO PROCES INWOLUCJI OBEJMUJĄCY CAŁY ORGANIZM CO PROWADZI DO UTRATY ICH REZERWY CZYNNOŚCIOWEJ
  
• 
  INWOLUCJA NATURALNA
  
• 
  ZMIANY CHOROBOWE - nakładanie się skutków chorób
  
• 
  MECHANIZMY KOMPENSACYJNE
  
• 
  ODDZIAŁYWANIE ZEWNĘTRZNE- ŚRODOWISKOWE- sumowanie
  
• 
  ODRĘBNOŚĆ PSYCHOLOGICZNA
  

STARZENIE KOMÓREK

• 
  ZANIK
  
• 
  DEGENERACJA
  
• 
  WYMIANA
  
• 
  ZABURZENIA FUNKCJI
  

• 
  ROZPLEM
  
• 
  ODNOWA
  
• 
  KOMPENSACJA ANATOMICZNA
  
• 
  KOMPENSACJA CZYNNOŚCIOWA
  

STARZEJEMY SIĘ

• 
  Liczba osób po 85rż w Europie zachodniej >3%
  

STARZENIE NATURALNE

• 
  0-30-65-70-100-120 LAT
  
• 
  SŁABA PŁEĆ ? KOBIETY 8 LAT DŁUŻEJ
  
• 
  WARUNKI ŻYCIA, PRACA, PAPIEROSY
  
• 
  100 LAT TEMU W AMERYCE
  
  • 
    2% 65 LAT
    
  • 
    50 LAT TEMU 4%
    
  • 
    DZISIAJ >11%
    

OPIEKA NAD STARSZYMI

• 
  KOSZTY: LECZENIE, 30% ŁÓZEK SZPITALNYCH W USA, 30% LEKÓW,
  
• 
  REHABILITACJA FIZYCZNA, I PSYCHOLOGICZNA, KOSZTY ~300MILIARDÓW
  
• 
  25% W DOMACH STAROŚCI
  
• 
  50% PO 80 RŻ- WIĘCEJ ŁÓŻEK NIŻ W SZPITALACH
  

STAROŚĆ

• 
  ZMIANA PODEJŚCIA DO STAROŚCI
  
  • 
    PRZESUNIĘCIE GRANICY WIEKU
    
  • 
    ZMIANA SAMOOCENY
    
  • 
    STAREGO NIE WARTO LECZYĆ ?
    
  • 
    MOTYWACJA
    
  • 
    AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA
    
• 
  ZŁOŻONY PROBLEM, BRAK PRZYGOTOWANIA
  
  • 
    KILKA CHORÓB
    
  • 
    EFEKT DOMINA
    
  • 
    PSYCHOLOGIA
    

MASA CIAŁA

• 
  PRZYROST W WIEKU ŚREDNIM
  
• 
  SPADEK W WIEKU STARCZYM
  
  • 
    MASA MIĘŚNIOWA
    
  • 
    MASA KOSTNA
    
• 
  ZMIANY W KOMÓRCE
  
  • 
    PRZYROST TŁUSZCZU, LIPOFUSCYNY
    
  • 
    SPADEK WODY, POTASU
    
• 
  ZMIANY CZYNNOŚCIOWE: SPADEK ZUŻYCIA TLENU I PRZEMIANY MATERII
  

STARZENIE - WYDOLNOŚĆ

• 
  PŁUCA : WZROST OBJ. ZALEGAJĄCEJ, SPADEK OBJ. ZYCIOWEJ, PROCESY CHOROBOWE
  
• 
  SERCE: ZMNIEJSZENIE WYDOLNOŚCI SERCA, ZMIANY NACZYŃ , PROCESY CHOROBOWE
  
• 
  ZMNIEJSZENIE WYDOLNOŚCI INNYCH NARZĄDÓW: NEREK, UKŁADU ENDOKRYNNEGO I INNE
  

STARZENIE

• 
  NIEDOBORY WITAMIN, ŻELAZA
  
• 
  NERKI: SPADEK PRZEPŁYWU KRWI I CLEARENSU KREATYNINY
  
• 
  SERCE: CO, HR, CHF
  
• 
  NIETOLERANCJA GLUKOZY
  
• 
  PŁUCA VC
  
• 
  ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA
  
• 
  DEPRESJA, DEMENCJA, PARKINSONIZM
  
• 
  MIAŻDŻYCA
  

STAROŚĆ

• 
  SKUTECZNOŚĆ LECZENIA I REHABILITACJI
  
• 
  INNE PROBLEMY:
  
• 
  URAZY
  
• 
  BEZSENNOŚĆ
  
• 
  NIEDOWIDZENIE, NIEDISŁYSZENIE
  
• 
  BRAK PRAGNIENIA
  
• 
  PRZEWLEKŁY BÓL
  
• 
  NADUŻYWANIE LEKÓW
  

STAROŚĆ
SCHORZENIA TYPOWE DLA WIEKU

• 
  WYPADANIE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
  
• 
  CHOROBY NOWOTWOROWE
  
• 
  PÓŁPASIEC
  
• 
  RAK SKÓRY
  
• 
  PARKINSONIZM
  
• 
  CHOROBY TARCZYCY (MASKED HUPERTHYREOIDISM)
  

• 
  HYPOTERMIA (32 ST)
  
• 
  ŚPIĄCZKA HYPEROSMOLARNA
  
• 
  UDARY
  
• 
  POLIMIALGIA REUMATYCNZA
  
• 
  OSTEOPOROZA
  
• 
  ZŁAMANIA SZYJKI KOŚCI UDOWEJ
  
• 
  RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO
  

STAROŚĆ
PODSTAWOWE PROBLEMY OPIEKI SZPITALNEJ

• 
  ZABURZENIA SNU I ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI, BŁĄDZENIE
  
• 
  UPADKI, OMDLENIA
  
• 
  ZŁAMANIA BEZ UCHWYTNEGO URAZU
  
• 
  ODLEŻYNY
  
• 
  NIETRZYMANIE MOCZU / LUB ZALEGANIE
  
• 
  PRZEDŁUŻONA REHABILITACJA
  
• 
  TĘSKNOTA ZA DOMEM
  

FIZJOLOGIA - SERCE

• 
  ZMNIEJSZENIE SIŁY SKURCZU
  
• 
  WYDŁUŻENIE CZASU SKURCZU
  
• 
  ZWOLNIENIE NAPEŁNIANIA
  
• 
  ZWOLNIENIE AKCJI SERCA
  
• 
  OSŁABIENIE REAKCJI NA STYM. ADRENERGICZNĄ
  

• 
  NIEWYDOLNOŚĆ PRZY WYSIŁKU
  

SERCE

• 
  ZANIK MIĘŚNIA:
  
  • 
    ZANIK BRUNATNY: WŁÓKNIENIE I NACIEKI AMYLOIDU
    
  • 
    KRĘTY PRZEBIEG NACZYŃ WIEŃCOWYCH
    
  • 
    SPADEK PODATNOŚCI ROZKURCZOWEJ
    
  • 
    DEFORMACJA KOMÓR, ZANIK BELECZKOWANIA, POSZERZENIE OPUSZKI AORTY
    
  • 
    WŁÓKNIENIE UKŁADU BODŹCOPRZEWODZĄCEGO
    
• 
  TKANKA ŁĄCZNA:
  
• 
  UTRATA SPRĘŻYSTOŚCI- KOLAGEN/ELASTYNA, WAPNIENIE
  
• 
  WĘZEŁ ZATOKOWY: BRADYKARDIA, NIEWYDOLNOŚĆ WĘZŁA
  
• 
  ZABURZONE PRZEWODZENIE ŚRÓD I MIĘDZYPRZEDSIONKOWE
  
• 
  UKŁAD BODŹCOPRZEWODZĄCY:
  
  • 
    ZANIK KOMÓREK, DEGENERACJA, ZASTĘPOWANIE PRZEZ KK TŁUSZCZOWE, PRZEROST TK. ŁĄCZNEJ, ZWŁÓKNIENIE, ZWAPNIENIA, FA
    
  • 
    REAKCJA NA REGULACJĘ AUTONOMICZNĄ
    
  • 
    BLOKI S-A, A-V I OBWODOWE
    

• 
  WĘZEŁ A-V:
  
• 
  BLOK A-V IO
  
• 
  BLOK A-V IIO
  
• 
  BLOKI ODNÓG: LBBB, RBBB
  
• 
  BLOK A-V III
  

FIZJOLOGIA - NACZYNIA KRWIONOŚNE

• 
  MIĘŚNIE GŁADKIE- SPADEK SIŁY SKURCZU
  
• 
  ŚRÓDBŁONEK: NO, ZAKRZEPY
  
• 
  SZTYWNOŚĆ ŚCIANY I OPÓR
  
• 
  ŻYŁY: ZMNIEJSZENIE PODATNOŚCI
  
• 
  NACZYNIA PŁUCNE : WZROST OPORU
  

CIŚNIENIE TĘTNICZE

• 
  RR: 100 + WIEK ?
  
• 
  OPÓR X POJEMNOŚĆ MINUTOWA
  
• 
  SPOŻYCIE SOLI
  
• 
  DIETA, ALKOHOL, PAPIEROSY
  
• 
  CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE
  
• 
  CZ. PSYCHOGENNE
  

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
po 65 rż > 50%

• 
  PIERWOTNE
  
• 
  WTÓRNE:
  
• 
  CH. NEREK
  
• 
  CH. GRUCZOŁÓW DOKREWNYCH: TARCZYCA, NADNERCZA, PRZYSADKA, PRZYTARCZYCE I INNE
  
• 
  KOARKTACJA AORTY
  
• 
  CZ. GENETYCZNE
  

NADCIŚNIENIE PRZYSPIESZA STARZENIE

• 
  PRZYSPIESZENIE MIAŻDŻYCY
  
• 
  PRZEROST SERCA
  
• 
  CHF, FA, AEV
  
• 
  PRZEROST BŁONY ŚRODKOWEJ TETNIC
  
• 
  ZMIANY NARZĄDOWE
  

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

• 
  REHABILITACJA ?
  

• 
  TAK
  

• 
  BEZ WYSIŁKU IZOMETRYCZNEGO
  
• 
  Często inne ograniczenia
  

SERCE

• 
  POWIĘKSZENIE JAM
  
• 
  PRZEROST ZWŁASZCZA PRZEGRODY
  
• 
  ZACHOWANA F-CJA W SPOCZYNKU
  
• 
  ZMNIEJSZENIE SPRAWNOŚCI WYSIŁKOWEJ: CZĘSTOŚĆ, NAPEŁNIANIE, KURCZLIWOŚĆ, CZYNNOŚĆ ENDOKRYNNA ANP
  
• 
  PRZEPŁYW WIEŃCOWY
  
• 
  GORSZA REAKCJA ADAPTACYJNA I ODRUCHOWA: HRV, HYPOTONIA ORTOSTATYCZNA
  
• 
  UKŁAD BODŹCO-PRZEWODZĄCY SERCA
  
• 
  APARAT ZASTAWKOWY
  
• 
  APARAT ZASTAWKOWY:
  
• 
  ZASTAWKA AORTY I MITRALNA:
  
• 
  ZWŁÓKNIENIE, ZWAPNIENIA PO 70 RŻ 32% KOBIET, 14% MĘŻCZYZN,
  
• 
  ZABURZENIA FUNKCJI: ZWĘŻENIA, NIEDOMYKALNOŚĆ
  

ZWĘŻENIE ZASTAWKI AORTY

• 
  NABYTE: GORĄCZKA REUMATYCZNA
  
• 
  MIAŻDŻYCOWE
  
• 
  POWIERZCHNIA Z ~3 DO <1CM2
  
• 
  GRADIENT
  
• 
  PRZEROST LK
  
• 
  ROZSTRZEŃ LK
  

• 
  OBJAWY:
  
  • 
    OBRZĘK PŁUC
    
  • 
    UTRATY PRZYTOMNOŚCI I ZASŁABNIĘCIA
    
  • 
    SPADEK RZUTU
    
  • 
    TPV,FV
    
  • 
    SPADEK PRZEPŁYWU WIEŃCOWEGO (GRADIENT)
    
  • 
    BÓLE WIEŃCOWE : SPADEK PRZEPŁYWU(GRADIENT)
    
  • 
    TOWARZYSZĄCE ZMIANY MIAŻDŻYCOWE
    
• 
  NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
  
• 
  MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW
  
• 
  ZATORY OBWODOWE
  
• 
  BAKTERYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
  

ZWĘŻENIE ZASTAWKI DWUDZIELNEJ (MITRALNEJ)

• 
  NABYTE:
  
  • 
    GORĄCZKA REUMATYCZNA
    
  • 
    MIAŻDŻYCOWE
    
• 
  POWIERZCHNIA ZASTAWKI ~5CM DO 1.5CM2
  
• 
  GRADIENT, ROZSTRZEŃ LA, PCW
  

• 
  POWIKŁANIA:
  
  • 
    MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW
    
  • 
    ZATORY OBWODOWE
    
  • 
    NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
    
  • 
    ZAKAŻENIA DRÓG ODDECHOWYCH
    
  • 
    BAKTERYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
    
• 
  OBJAWY:
  
  • 
    OBRZĘK PŁUC
    
  • 
    KASZEL, KOŁATANIA SERCA, DUSZNOŚĆ, CHRYPKA
    

NIEDOMYKALNOŚĆ ZASTAWKI MITRALNEJ

• 
  NABYTA:
  
  • 
    REUMATYCZNA
    
  • 
    NIEDOKRWIENNA
    
  • 
    CHF
    
• 
  ROZSTRZEŃ LA I LK
  
• 
  OBJAWY:
  
• 
  OSŁABIENIE, DUSZNOŚĆ
  
• 
  OBRZĘK PŁUC
  

• 
  POWIKŁANIA:
  
• 
  FA
  
• 
  ZATOROWOŚĆ
  
• 
  ZAPALENIE WSIERDZIA
  
• 
  NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
  

NIEDOMYKALNOŚĆ ZASTAWKI AORTY

• 
  NABYTA:
  
  • 
    REUMATYCZNA
    
  • 
    MIAŻDŻYCOWA
    
  • 
    ZZSK
    
• 
  ROZSTRZEŃ I PRZEROST LK (COR BOVINUM)
  
• 
  OBJAWY:OSŁABIENIE, DUSZNOŚĆ, KOŁATANIA SERCA, ZAWROTY GŁOWY, OMDLENIA, STENOKARDIA
  

• 
  POWIKŁANIA:
  
  • 
    FA
    
  • 
    ZATOROWOŚĆ
    
  • 
    BAKTERYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
    

MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW

• 
  350-600/MIN
  
• 
  SPADEK RZUTU
  
• 
  CZĘSTOŚĆ ROŚNIE Z WIEKIEM
  

• 
  PRZYCZYNY:
  
  • 
    SAMOISTE
    
  • 
    WADY SERCA
    
  • 
    NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY
    
  • 
    NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
    
  • 
    CHNS
    
  • 
    POCHP
    

• 
  OBJAWY:
  
  • 
    KOŁATANIE SERCA
    
  • 
    OSŁABIENIE
    
  • 
    DUSZNOŚĆ
    
  • 
    BÓLE W KLP
    
  • 
    OMDLENIA I ZASŁABNIĘCIA
    

• 
  POWIKŁANIA:
  
  • 
    CHF
    
  • 
    TACHYKARDIOMIOPATIA
    
  • 
    NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
    
  • 
    ZATOROWOŚĆ OBWODOWA
    
  • 
    POWIKŁANIA LECZENIA P-KRZEPLIWEGO
    

NIEWYDOLNOŚĆ SERCA

• 
  JEST TO STAN, W KTÓRYM WIELKOŚĆ RZUTU MINUTOWEGO SERCA JEST NIEWYSTARCZAJĄCA W STOSUNKU DO POTRZEB ORGANIZMU
  
• 
  PRAWO FRANKA-STARLINGA: WYDOLNOŚĆ JEST FUNKCJĄ KURCZLIWOŚCI, OBCIĄŻENIA WSTĘPNEGO I NASTĘPCZEGO
  

• 
  PRZYCZYNY:
  
  • 
    CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA
    
  • 
    WADY SERCA WRODZONE I NABYTE
    
  • 
    ZAPALENIE MIĘŚNIA SERCA
    
  • 
    ZAPALENIE WSIERDZIA
    
  • 
    ZAPALENIE OSIERDZIA
    
  • 
    KARDIOMIOPATIE
    
  • 
    ZABURZENIA RYTMU SERCA
    

ZAPOTRZEBOWANIE SERCA NA TLEN

• 
  HR
  
• 
  KURCZLIWOŚĆ
  
• 
  AFTERLOAD
  
• 
  WYSIŁEK DO GENEROWANIA CIŚNIENIA JEST WIĘKSZY NIŻ DO OBJĘTOŚCI (np. AoS vs AoI )
  
• 
  RPP (RATE PRESSURE PRODUCT)
  
• 
  METABOLIZM TLENOWY
  
• 
  ZDOLNOŚĆ EXTRAKCJI TLENU (PO CS)
  
• 
  KWAS MLEKOWY - METABOLIZM BEZTLENOWY
  

ĆWICZENIE I REZERWA SERCA

• 
  REZERWA SERCA: ZDOLNOŚĆ DO ZWIĘKSZENIA PRACY SERCA (RZUTU) PRZY WZROŚCIE ZAPOTRZEBOWANIA TKANEK NA TLEN: HR I OBJ. WYRZUTOWA->CO 6->25L/MIN, O2 250->1500L/MIN, (TISSUE EXTRACTION)
  

WYSIŁEK W NIEWYDOLNOŚCI SERCA

• 
  WZROST ZAPOTRZEBOWANIA TKANEK NA TLEN
  
• 
  ZWIEKSZENIE DYSOCJACJI OXYHEMOGLOBINY
  
• 
  ZWIĘKSZENIE RZUTU SERCA
  
• 
  REDYSTRYBUCJA KRĄŻENIA
  

WYSIŁEK W NIEWYDOLNOŚCI SERCA

• 
  ZAWARTOŚĆ TLENU:
  

• 
  18ml O2/dl tętnicza różnica 4ml
  
• 
  14 ml O2/dl żylna
  

• 
  przy wysiłku różnica 12-14 ml O2/dl
  

• 
  CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WYDOLNOŚĆ:
  
• 
  HEMOGLOBINA (NIEDOKRWISTOŚĆ MEGALOBLASTYCZNA, MIKROCYTARNA, NORMOBLASTYCZNA)
  
• 
  KARBOXYHEMOGLOBINA
  
• 
  FUNKCJA PŁUC
  

KURCZLIWOŚĆ W NIEWYDOLNOŚCI SERCA

• 
  NIEWYDOLNOŚĆ SKURCZOWA -> NIEKOMPLETNE OPRÓŻNIANIE SERCA-> WZROST OBJ. PÓŹNOSKURCZOWEJ-> PRZESUNIĘCIE NA PRAWO KRZYWEJ FRANKA-STARLINGA, WZROST CIŚNIENIA KOŃCOWOROZKURCZOWEGO-> UTRZYMANIE RZUTU SERCA
  

• 
  UTRZYMANIE CIŚNIENIA ( WZROST OPORU OBWODOWEGO- AFTERLOAD)
  
• 
  WZROST CIŚNIENIA PŁUCNEGO. PRZEKROCZENIE CIŚNIENIA ONKOTYCZNEGO BIAŁKA(~24MMHg) POWODUJE OBRZĘK-> WZROST WYSIŁKU ODDECHOWEGO ->OBRZĘK PŁUC
  

NIEWYDOLNOŚĆ PRAWEJ KOMORY

• 
  CHOROBY PŁUC
  
• 
  WTÓRNIE DO NIEWYDOLNOŚCI LEWOKOMOROWEJ
  
• 
  WADY SERCA, PIERWOTNE NADC.
  
• 
  ZNACZNE ZWIĘKSZENIE OBJ. KRWI np.. NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
  
• 
  ->PODWYŻSZONE CIŚNIENIE ŻYLNE, OBRZĘKI OBWODOWE, WĄTROBA
  

ZESPÓŁ PŁUCNO-SERCOWY

• 
  ZESPÓŁ OBJAWÓW WYSTĘPUJĄCYCH W WYNIKU NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO PŁUCNEGO
  
• 
  PRZYCZYNY: CHOROBY PŁUC (ZMNIEJSZENIE ŁOŻYSKA NACZYNIOWEGO PŁUC): POCHP, ROZEDMA, ZWŁÓKNIENIE, GRUŹLICA, PYLICE, SARKOIDOZA, MUKOWISCYDOZA, NOWOTWORY
  

• 
  PRZYCZYNY cd.: ZAMKNIĘCIE ŚWIATŁA TT PŁUCNYCH: ZATORY, ZAKRZEPY, UCISK Z ZEWNĄTRZ, KURCZ
  
• 
  PIERWOTNE NADCIŚNIENIE PŁUCNE
  

ZATOR TĘTNICY PŁUCNEJ

• 
  ZAMKNIĘCIE ŚWIATŁA TĘTNIC PŁUCNYCH MATERIAŁEM ZATOROWYM. NAJCZĘŚCIEJ FRAGMENTAMI ZAKRZEPÓW Z ŻYŁ KK DOLNYCH, RZADZIEJ ZATORY TŁUSZCZOWE
  

• 
  PRZYCZYNY:
  
  • 
    UNIERUCHOMIENIE W ŁÓŻKU
    
  • 
    NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
    
  • 
    NOWOTWORY(TRZUSTKA)
    
  • 
    CZERWIENICA
    
  • 
    ŻYLAKI KOŃCZYN DOLNYCH
    
  • 
    ZAKRZEPOWO-ZATOROWE ZAPALENIE ŻYŁ
    
  • 
    NIEWYDOLNOŚĆ ŻYLNA
    
  • 
    PROSTATEKTOMIA, INNE ZABIEGI
    

• 
  OBRAZ KLINICZNY:
  
  • 
    GWAŁTOWNY SPADEK PRZEPŁYWU PRZEZ KRĄŻENIE PŁUCNE
    
  • 
    SPADEK OBJ. WYRZUTOWEJ
    
  • 
    SPADEK SATURACJI
    
  • 
    BÓL W KLP, DUSZNOŚĆ , SINICA
    
  • 
    WZROST CIŚNIENIA ŻYLNEGO
    
  • 
    WSTRZĄS, ŚMIERĆ
    

CHOROBA NIEDOKRWIENNA

• 
  DUSZNICA BOLESNA
  
• 
  ZAWAŁ SERCA 50% OSOBY PO 65 rż
  
  • 
    ZMIANY WIELONACZYNIOWE
    
  • 
    WYSOKA ŚMIERTELNOŚĆ
    
  • 
    RZADZIEJ BÓL, WYSOKA ŚMIERTELNOŚĆ
    
  • 
    NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA, KRĄŻENIA
    
  • 
    WSPÓŁISTNIENIE KILKU CHORÓB
    
  • 
    ZŁOŻONE ZMIANY EKG
    
  • 
    CZĘSTSZE POWIKŁANIA
    

• 
  MNIEJ INTENSYWNA TERAPIA
  
• 
  UTRUDNIONA I ZBYT KRÓTKA REHABILITACJA RUCHOWA
  
  • 
    NISKA WYDOLNOŚĆ
    
  • 
    POWIKŁANIA, INNE SCHORZENIA
    
  • 
    W TYM NIESPRAWNOŚĆ RUCHOWA, NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA
    
  • 
    ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI I PSYCHICZNE
    
  • 
    ZABURZENIA NEUROLOGICZNE
    
  • 
    ARYTMIE
    

• 
  UTRUDNIENIA REHABILITACJI
  
• 
  NIESPRAWNY UKŁAD RUCHU
  
• 
  CUKRZYCA, NIEDOKRWIENIE KK DLN, PRZEPUKLINY W TYM ROZWORU PRZEŁYKU, ŻYLAKI, OWRZODZENIA, DUSZNOŚĆ, ZAWROTY GŁOWY, ZAB. RYTMU, NIEDOWIDZENIE, OBRZĘKI, CH PARKINSONA I INNE
  

UTRUDNIENIA REHABILITACJI
W ZAWALE I CH.N.S.

• 
  POWIKŁANIA: CHF, NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA, ZATOROWOŚĆ PŁUCNA, ZAKRZEPICA, KRWIAKI, INFEKCJE UKŁADU MOCZOWEGO, ODDECHOWEGO PO WKŁUCIACH, ODLEŻYNY, PSYCHOZA,
  
• 
  ZABURZENIA RÓWNOWAGI, OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNIOWEJ
  
• 
  PO CABG : UDAR, DRENAŻ, NIESTABILNOŚĆ MOSTKA
  

ZABURZENIA RYTMU SERCA

• 
  MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW
  
• 
  ZABURZENIA PRZEWODZENIA
  
• 
  ARYTMIE KOMOROWE
  
• 
  STYMULACJA STAŁA
  
• 
  KARDIOWERTER DEFIBRYLATOR
  

• 
  OMDLENIA: HIPOTONIA ORTOSTATYCZNA
  
• 
  INNE OMDLENIA ODRUCHOWE
  
• 
  ZABURZENIA NEUROLOGICZNE I NACZYNIOPOCHODNE
  

WYSIŁEK

• 
  MAX WYDOLNOŚĆ TLENOWA 15-30RŻ
  
• 
  SPADEK 5-10%/10 LAT
  
• 
  MET (metabolic equiv =3.5mlO2/kg/min)
  
• 
  60-69 lat ~8 MET
  
• 
  70-79 lat ~7 MET
  
• 
  80-89 lat ~5 MET
  
• 
  HR max: 220- wiek
  

• 
  RR WZROST O MAX 30mmHg
  
• 
  wolny przyrost HR, zużycia O2 i poziomu CO2- gorsza reakcja na stym adrenergiczną
  
• 
  wolniejszy powrót HR, RR, O2 i CO2
  

• 
  SYSTEMATYCZNY WYSIŁEK UTRZYMUJE WYDOLNOŚĆ
  
• 
  PRÓBA WYSIŁKOWA PRZED REHABILITACJĄ - OCENA WYDOLNOŚCI
  
  • 
    WYZNACZENIE BEZP. ZAKRESU HR I RR
    
  • 
    WYKLUCZENIE IHD
    
  • 
    85-90% MAX
    

REHABILITACJA W MIAŻDŻYCY TĘTNIC ?

• 
  TAK !!!
  
• 
  ROZWÓJ KRĄŻENIA OBWODOWEGO
  
• 
  ZACHOWANIE SPRAWNOŚCI I SAMODZIELNOŚCI
  

PACJENT ZE STYMULATOREM I ICD

• 
  ZAKAZ WSTĘPU DO PRACOWNI REHABILITACJI???
  
• 
  LECZENIE CIEPŁEM:PARAFINA, PODCZERWIEŃ, DIATERMIA,
  
• 
  KRIOTERAPIA
  
• 
  HYDROTERAPIA, KINEZYTERAPIA
  
• 
  ULTRADŹWIĘKI, LASEROTERAPIA
  
• 
  MAGNETOTERAPIA
  
• 
  ELEKTROSTYMULACJA
  

• 
  NIE WYMAGA SPECJALNEJ TROSKI
  
  • 
    MOŻE OGLĄDAĆ TELEWIZJĘ
    
  • 
    ODKURZAĆ, PRASOWAĆ, ROZMAWIAĆ PRZEZ TELEFON ITD
    
• 
  ŚRODKI OSTROŻNOŚCI:
  
  • 
    SILNE POLA ELEKTRYCZNE I MAGNETYCZNE (MRI), DC
    
  • 
    NARAŻENIE NA GWAŁTOWNE, RUCHY
    

ZABURZENIA KRZEPLIWOŚCI

• 
  SKAZA NACZYNIOWA, WYBROCZYNY, PURPURA SENILIS (KRUCHOŚĆ NACZYŃ)
  
  • 
    MAŁOPŁYTKOWOŚĆ Z HIPERAGREGACJĄ
    
  • 
    NADKRZEPLIWOŚĆ: WZROST FIBRYNOGENU, CZ. VII I D-DIMERÓW, SPADEK ATIII, tPA I białka C
    
  • 
    SPADEK SYNTEZY CZ. KRZEPNIĘCIA W WĄTROBIE (VIT K)
    

TĘTNIAKI

• 
  AORTA PIERSIOWA WSTĘPUJĄCA I ZSTĘPUJĄCA
  
• 
  AORTA BRZUSZNA
  
• 
  TĘTNICE BIODROWE, UDOWE I PODKOLANOWE
  
• 
  TĘTNIAK ROZWARSTWIAJĄCY AORTY(KRWOTOK DO BŁONY ŚRODKOWEJ)
  

CHIRURGIA SERCA W STARSZYM WIEKU

• 
  CABG
  
• 
  OPCAB
  
• 
  MIDCAB
  
• 
  EACAB
  
• 
  SZTUCZNE ZASTAWKI
  
• 
  PLASTYKA ZASTAWEK I SERCA
  

• 
  WYŻSZA ŚMIERTELNOŚĆ
  
• 
  DŁUŻSZY CZAS HOSPITALIZACJI
  
• 
  LICZNIEJSZE POWIKŁANIA:
  
  • 
    UDARY, PSYCHOZY, ZATORY PŁUCNE I OBWODOWE, NIEWYDOLNOŚĆ NEREK, KRWOTOKI, NIEWYDOLNOŚC ODDECHOWA
    

PTCA W STARSZYM WIEKU

• 
  NISKA ŚMIERTELNOŚĆ
  
• 
  LICZBA POWIKŁAŃ ROŚNIE Z WIEKIEM:
  
  • 
    UDARY, PSYCHOZY, ZATORY PŁUCNE I OBWODOWE, NIEWYDOLNOŚĆ NEREK, KRWOTOKI, NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA
    

CHOROBY TĘTNIC OBWODOWYCH

• 
  MIAŻDŻYCA TĘTNIC
  
• 
  ZAKRZEPOWO-ZATOROWE ZAPALENIE TĘTNIC
  
• 
  OBJAWY:
  
  • 
    BÓLE MIĘŚNI, CHROMANIE PRZESTANKOWE
    
  • 
    BÓLE SPOCZYNKOWE
    
  • 
    KURCZE MIĘŚNI, PARESTEZJE
    
  • 
    OZIĘBIENIE KOŃCZYNY
    
  • 
    ZANIKI MIĘŚNIOWE
    
  • 
    BLADOŚĆ POWŁOK
    

MIAŻDŻYCA TĘTNIC

• 
  MĘŻCZYŹNI PO 50 RŻ
  
• 
  CUKRZYCA
  
• 
  PALENIE TYTONIU
  
• 
  WSPÓŁISTNIENIE CHNS
  
• 
  ZABURZENIA LIPIDOWE
  
• 
  WYWIAD RODZINNY
  
• 
  NADCIŚNIENIE
  
• 
  OTYŁOŚĆ
  

ŻYLAKI

• 
  NIERÓWNOMIERNE POSZERZENIE I WYDŁUŻENIE ŻYŁ, ZWYKLE W OBRĘBIE KOŃCZYN DOLNYCH W WYNIKU WRODZONEJ , LUB NABYTEJ DYSFUNKCJI ZASTAWEK
  

ZAKRZEPOWE ZAPALENIE ŻYŁ

• 
  STAN ZAPALNY ODCINKA ŻYŁY Z WYTWORZENIEM W TYM MIEJSCU ZAKRZEPU. ŻYŁY KK DLN I MIEDNICY
  
• 
  ETIOPATOGENEZA: ZASTÓJ, LEPKOŚĆ ,
  
• 
  NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA,
  
• 
  UNIERUCHOMIENIE W ŁÓŻKU
  
• 
  ZABIEGI OPERACYJNE
  

• 
  PRZYCZYNY:
  
  • 
    CIĄŻA I PORÓD
    
  • 
    URAZY, ZAKAŻENIA
    
  • 
    UCISK NA ŻYŁY
    
  • 
    CZRWIENICA
    
  • 
    OTYŁOŚĆ
    
  • 
    LEKI ZWIĘKSZAJACE KRZEPLIWOŚĆ
    
  • 
    ANTYKONCEPCJA, STERYDY
    
• 
  OBRAZ KLINICZNY: OBRZĘK, BÓL, GORĄCZKA
  

Narząd ruchu

• 
  STARZENIE:
  
• 
  Teoria zużycia: inwolucja +kumulacja nieodwracalnych uszkodzeń
  
• 
  „Zegar biologiczny” komórkowy: apoptoza, układowy, hormonalny
  

Choroby kości

• 
  Kość:
  
  • 
    Warstwa korowa – zbita
    
  • 
    Warstwa beleczkowata rdzeniowa
    
• 
  Przebudowa kości
  
  • 
    Resorpcja – osteoliza
    
  • 
    Nowotworzenie- osteogeneza
    

Osteoporoza

• 
  Choroba metaboliczna przebiegająca z obniżeniem masy kostnej
  
• 
  Nasilenie resorpcji kości
  
• 
  Gęstość kości maleje 3-5%/10 lat
  
• 
  Kobiety
  
• 
  Okres pomenopauzalny
  
• 
  Podatnośćna złamania: trzony kręgów, kość promieniowa, szyjka kości udowej
  

Osteoporoza- postacie

• 
  Pomenopauzalna
  
• 
  Inwolucyjna
  
• 
  Wtórna ( sterydy, nadcz. Przytarczyc, niewydolność wątroby, niewydolność nerek, hiperprolaktynemia, hipogonadyzm, alkohol, polekowe, POCHP, cukrzyca, zesp złego wchłaniania, RZS,
  

Osteoporoza- cz. ryzyka

• 
  Wiek
  
• 
  Płeć
  
• 
  Rasa (biała)
  
• 
  Genetycznie uwarunkowana
  
• 
  Tryb życia
  
• 
  Dieta
  
• 
  Sylwetka
  
• 
  Stan po usunięciu przydatków
  

osteoporoza

• 
  Leczenie i rehabilitacja
  
• 
  Aktywność fizyczna spacery, pływanie
  
• 
  Ca(hamowanie parathormonu), Vit D, estrogeny, kalcytonina, fluor, bisfosfoniany
  
• 
  Rehabilitacja naświetlanie słoneczne, balneoterapia
  

Osteoporoza – waga ciała

• 
  Nadwaga:
  
  • 
    Większe obciążenie
    
  • 
    Większy poziom estrogenów
    
  • 
    Mniejszy katabolozm
    
• 
  Niedowaga- większe ryzyko
  
• 
  Masa mięśniowa
  

OSTEOMALACJA

• 
  Zmniejszenie stosunku prawidłowo zmineralizowanej tk kostnej do niezmineralizowanej bez zmniejszenia masy kostnej
  
• 
  Przyczyna: niedobór Vit D, hipofosfatemia, hipokalcemia, zaburzenia wchłaniania, stan po gastrectomii, niewydolność trzustki, niewydolność nerek, niewydolnośćwątroby
  
• 
  Może współistnieć z osteoporozą
  

• 
  Vit D2 - wchłanianie
  
• 
  Vit D3 - w skórze
  
• 
  Hydroksylacja hydroxycholekalcyferolu w wątrobie do kalcytriolu
  
• 
  I do dihydroxycholekalcyferolu w nerkach
  

Osteomalacja - objawy

• 
  Bóle kostne: kręgosłup, żebra, kości biodrowe, miednicy, kończyn
  
• 
  Bóle nasilają się przy ruchach
  
• 
  Deformacje kości obciążonych
  
• 
  Patologiczne złamania
  

Osteomalacja- postępowanie

• 
  Vit D
  
• 
  Zesp. Złego wchłaniania
  
  • 
    Dieta
    
  • 
    Leki żółciopędne
    
  • 
    Enzymy trawienne
    
• 
  Niewydolność nerek
  
  • 
    Aktywna vit D i wapń
    
  • 
    Leki wiążące fosforany
    
• 
  Ch. wątroby: VitD, dieta
  

Choroba zwyrodnieniowa stawów

• 
  Choroba ze zużycia chrząstki szklistej, warstwy podchrzęstnej kości i tkanek okołostawowych
  
• 
  Najczęstsza przyczyna kalectwa po 65 rż. : starzenie, otyłość, liczne urazy, stany zapalne, ch. metaboliczne
  

• 
  Objawy:
  
• 
  Bóle
  
• 
  Ograniczenie ruchopmości
  
• 
  Deformacje
  
• 
  Nasilenie bólu przy ruchu i obciążeniu
  

• 
  Leczenie i rehabilitacja
  
• 
  Redukcja bólu
  
• 
  Leki p-zapalne?
  
• 
  Ćwiczenia na zakres ruchów
  
• 
  Ćwiczenia wzmacniające i wytrzymałościowe
  
• 
  Zabiegi rehabilitacyjne np.: magneto, laseroterapia, krioterapia itd.
  
• 
  Powikłania leczenia : ch. wrzodowa i jej powikłania
  

• 
  Czynniki wpływające na rozwój:
  
• 
  Złamania
  
• 
  Stany bólowe, nierównomierne obciążenie
  
• 
  Udar mózgu
  
• 
  Niewydolność krążenia
  
• 
  Ch. naczyń obwodowych
  
• 
  Depresja
  
• 
  Neurologiczne: zanik mięśni, koordynacji ruchowej
  

Polimialgia reumatyczna
i zapalenie tętnic olbrzymiokomórkowe

• 
  Zespół chorobowy
  
• 
  Ból i sztywność mięśni obręczy barkowej i biodrowej
  
• 
  Zapalenie tt. Skroniowych i tt. Czaszkowych
  
• 
  Częste współistnienie,
  
• 
  częściej kobiety
  
• 
  10 x częściej po 80 rż
  

• 
  Nacieczenie komórkowe błony wewnętrznej tętnic (kk. Langerhansa)
  
• 
  Ból zapalny miejscowo
  
• 
  Wtórne do niedokrwienia objawy
  
• 
  Powikłania niedokrwienia
  

zapalenie tętnic olbrzymiokomórkowe

• 
  Objawy:
  
• 
  Pulsujący ból głowy
  
• 
  Zaczerwienienie , obrzęk, guzki nad tętnicą
  
• 
  Martwica w ciężkich postaciach
  
• 
  Objawy z innych tętnic: ocznej, szyjnej itd
  

Polimialgia

• 
  Symetryczny ból
  
• 
  Sztywność mięśni obręczy
  
• 
  Poranna sztywność
  
• 
  Często depresja, spadek masy ciała, gorączka
  
• 
  15% cechy zapalenia stawów kolanowych, mostkowo-obojczykowych
  
• 
  10% kaszel, ból gardła, chrypka
  
• 
  Nerki, wątroba, tarczyca
  

Polimialgia reumatyczna
i zapalenie tętnic olbrzymiokomórkowe

• 
  Rozpoznanie: morfologia, OB., CRP, biopsja t. Skroniowej
  
• 
  Leczenie:
  
• 
  glikokortykosterydy
  

RZS reumatoidalne zapalenie stawów

• 
  Przewlekałe schorzenie przebiegające z zapaleniem stawów obwodowych, stopniowo prowadzące do zniszczenia struktury stawu i tkanek okołostawowych
  
• 
  Choroba rozwija się w średnim wieku, ale pełne objawy występują u osób starszych
  

Objawy RZS

• 
  Proces zapalny błony maziowej
  
• 
  Przerost maziówki
  
• 
  Zanik chrząstki
  
• 
  Niszczenie nasad kości
  
• 
  I tkanek okołostawowych
  

• 
  Początek ostry lub podstępnie postępujący
  
• 
  Gorączka, obrzęk, bóle, ograniczenie ruchomości
  
• 
  Sztywność poranna
  
• 
  Najczęściej stawy: nadgarstka, śródręczno-paliczkowe, międzypaliczkowe
  

• 
  Liczne stawy przy dłuższym przebiegu
  
• 
  Górne kęgi szyjne-> zniszczenie więzadła poprzecznego kręgu szczytowego
  
• 
  Ulnaryzacja palców
  
• 
  Zwichnięcia palców
  

Objawy zaawansowanego RZS

• 
  Rozległe przykurcze
  
• 
  Deformacje stawów
  
• 
  Podwichnięcia wielu stawów
  
• 
  kalectwo
  

Objawy RZS- obraz rtg

• 
  Osteoporoza przynasadowa
  
• 
  „zwężenie” szpar stawowych ( zanik chrząstki)
  
• 
  Nadżerki krawędzi kostnych
  
• 
  Jamki kostne nasad
  

RZS - leczenie

• 
  p-bólowe niesterydowe leki p-zapalne
  
• 
  Metotrexat
  
• 
  Chlorochina (arechin)
  
• 
  Sole złota
  
• 
  Specyficzne p-ciała
  
• 
  sterydy
  

RZS - rehabilitacja

• 
  Zachowanie ruchomości stawów
  
• 
  Utrzymanie siły mięśniowej
  
• 
  Samoobsługa !!!!!
  
• 
  Psychoterapia
  
• 
  Zabiegi rehabilitacji wspomagające np. krioterapia, laseroterapia itp
  

Inne schorzenia układu ruchu

• 
  Zespół cieśni kanału nadgarstka
  
• 
  Spondylo-artroza kręgosłupa
  
• 
  Choroby mięśni i przewodnictwa nerwowo- mięśniowego np. miastenia, miopatie ( np. posterydowa)
  
• 
  Ubytek masy mięśniowej
  
• 
  Schorzenia neurologiczne: np. udar mózgu, Parkinsonizm itp
  

• 
  Koślawy paluch
  
• 
  Ostroga piętowa
  
• 
  Bóle stóp
  

Rehabilitacja wysiłkowa

• 
  Cel:
  
• 
  Poprawa wydolności
  
• 
  Poprawa siły mięśniowej i ruchomości stawów
  
• 
  Poprawa koordynacji ruchowej i równowagi
  
• 
  Trening interwałowy 15-20 min
  

• 
  Masa mięśniowa/tłuszcz
  
• 
  Osteoporoza
  
• 
  HDL
  
• 
  Glikemia
  
• 
  Insulinooporność
  
• 
  Depresja
  

Ryzyko i ograniczenia wysiłku

• 
  Zwężenie zastawki aorty
  
• 
  Zaawansowana choroba niedokrwienna serca
  
• 
  Ciężka niewydolność krążenia
  
• 
  Urazy i przeciążenia
  
• 
  Niewydolność układu ruchu
  
• 
  Osoby wysokiego ryzyka rozpoczynają ćwiczenia pod nadzorem
  

Kwalifikacja do rehabilitacji wysiłkowej

• 
  Próba wysiłkowa
  
• 
  Wywiad + badania dodatkowe z oceną układu ruchu
  
• 
  Cukrzyca – korekta leczenia
  
• 
  Przyjmowane leki
  

Przerwanie testu wysiłkowego

• 
  AEV: wieloogniskowe, pary, TPV
  
• 
  Spadek RR >10mmHg
  
• 
  RR > 250/ lub > /115
  
• 
  FAP, FLAP, TPS
  
• 
  Blok a-v
  
• 
  Ból w klp, duszność, inne objawy
  
• 
  Chromanie przestankowe
  

• 
  Obniżenie ST
  
• 
  Uniesienie ST
  
• 
  85% max HR
  

Zalecenia dot. Treningu wysiłkowego

• 
  Rozgrzewka i zakończenie:
  
• 
  5-10 minłagodnych ćwiczeń rozluźniających
  
• 
  Docelowa czętość HR = 65-80% Max HR
  
• 
  30 min zwiększenia HR 3-4 x tyg
  
• 
  Stopniowo rozpoczynając od 2-3 min
  

• 
  >75 lat mniejsze nasilenie i częściej
  
• 
  Zalecenia AHA
  
• 
  3 x /tydz
  
• 
  50-60%
  
• 
  20-30 min
  
• 
  Spacer, bieg, rower
  

Wysiłek w MET:

• 
  2-4 MET:
  
  • 
    spacer 3-5km
    
  • 
    Rower 10 km po płaskim
    
  • 
    Pływanie z deską
    
  • 
    Prace domowe
    
• 
  5-6 MET:
  
  • 
    Spacer 6 km/godz
    
  • 
    Rower 13 km/godz
    
  • 
    Intensywna praca domowa
    

• 
  7-8 MET:
  
  • 
    Chód 8km/godz
    
  • 
    Pływanie 800m w 30 min
    
  • 
    Rower 15-20 km/godz
    

Układ oddechowy- starzenie

• 
  Wentylacja
  
• 
  Wymiana gazowa
  
• 
  Odporność
  
• 
  Kumulacja procesów chorobowych
  

wentylacja

• 
  Podatność ściany klp
  
• 
  Podatność płuc
  
• 
  Funkcja przepony
  
• 
  Mięśnie oddechowe pomocnicze
  

Podatność płuc i ściany klp

• 
  Płuco starcze:
  
• 
  Nadmiernie rozszerzenie pęcherzyków,
  
• 
  Rozedma
  
• 
  Ściana klp:
  
• 
  Sztywność
  
• 
  Ustawienie wdechowe, kyfoza
  
• 
  Zmniejszenie ruchomości
  
• 
  Wzrost pojemności zalegającej
  

Zaburzenia wentylacji

• 
  Natężony szczytowy przepływ wydechowy: FEV 1
  
• 
  Spadek Pa O2
  
• 
  Pojemność dyfuzyjna: (powierzchnia wymiany pęcherzykowo-włośniczkowej)
  
• 
  Zaburzenia regulacji na hipoksję i hiperkapnię
  

Mechanizmy obronne płuc: oczyszczanie

• 
  Transport rzęskowy
  
• 
  Osłabienie kaszlu
  
• 
  Zaburzenia połykania
  

• 
  odporność komórkowa (kk T)
  
• 
  Odporność humoralna
  

• 
  Zapalenie płuc czwarta przyczyna zgonu u osób starszych
  
• 
  Przebieg podstępny ( brak gorączki)
  
• 
  Przewlekłe zapalenie płuc
  

gruźlica

• 
  Skąpe objawy
  
• 
  Brak skuteczności szczepienia- anergia
  
• 
  Gruźlica popierwotna
  
• 
  Negatywny test skórny- anergia
  

grypa

• 
  Cięższy przebieg
  
• 
  Zapalenie płuc
  
• 
  Powikłania pogrypowe
  
• 
  Powikłania z układu krążenia
  
• 
  Wtórne bakteryjne nadkażenie
  
• 
  Wysoka śmiertelność
  

Przewlekła obturacyjna choroba płuc POCHP

• 
  Obturacja dróg oddechowych
  
• 
  Obniżenie stos natężonej objętości wydechowej jednosekundowej do natężonej pojemności życiowej
  
• 
  Przewlekłe zapalenie oskrzeli
  
• 
  Rozedma oskrzeli
  
• 
  Choroba oskrzelików
  
• 
  Astma oskrzeli
  
• 
  Rozstrzenie oskrzeli
  

POCHP:

• 
  6-10% osób starszych
  
• 
  Przyczyna: palenie tytoniu, płuco farmera,
  
• 
  Objawy: przewlekły kaszel z wykrztuszaniem przez co najmniej trzy miesiące w roku przez kolejne dwa lata
  
• 
  Kaszel z wykrztuszaniem, duszność, świsty, oddychanie przez zasznurowane usta
  
• 
  FEV1 < 80% FVC
  
• 
  Pink puffer, blue blotter
  

• 
  Rehabilitacja
  
• 
  Utrzymanie samodzielności
  
• 
  Zmniejszenie hospitalizacji
  
• 
  Depresja
  
• 
  Ćwiczenia fizyczne i dieta
  
• 
  Tlenoterapia
  
• 
  Zapobieganie zakażeniom
  

Układ moczowo-płciowy

• 
  Nykturia 2/3 osób po 65 r.ż.
  
• 
  Nietrzymanie moczu
  
• 
  Zakażenia dróg moczowych
  
• 
  Przerost gruczołu krokowego
  
• 
  Wypadanie narządów rodnych
  
• 
  Krwawienia z dróg rodnych
  

Nykturia

• 
  Mniejsza rozciągliwość pęcherza
  
• 
  Zaburzenia zagęszczania moczu
  
• 
  Przerost gruczołu krokowego
  
• 
  Niewydolność krążenia (l. Moczopędne)
  
• 
  Stosowane leki: moczopędne, p-depresyjne, psychotropowe, antycholinergiczne, p-histaminowe
  

Nietrzymanie moczu

• 
  Częściej u kobiet
  
• 
  Towarzyszy schorzeniom układu moczowo-płciowego
  

Zakarzenia dróg moczowych
i przerost gruczołu krokowego

• 
  Dyzuria- bolesne oddawanie moczu
  
• 
  Częstomocz
  
• 
  Gwałtowne parcie na mocz
  
• 
  Nocne oddawanie moczu
  
• 
  Białko w moczu
  
• 
  Skłonność do nawrotów
  

Przerost gruczołu krokowego

• 
  Częstość wzrasta z wiekiem
  
• 
  Różnicowanie z rakiem
  
• 
  alfa-blokery
  
• 
  Impotencja
  
• 
  Leczenie operacyjne
  

Wypadanie narządów rodnych

• 
  Osłabienie dna miednicy, stan po histerectomii
  
• 
  Rectocele
  
• 
  Cystocele
  
• 
  Enterocele
  
• 
  Leczenie operacyjne
  
• 
  Zachowawcze: krążki dopochwowe
  
• 
  przetoki
  

Krwawienia z dróg rodnych

• 
  Badanie ginekologiczne
  

Choroby endokrynologiczne

• 
  Nadczynność/ niedoczynność tarczycy
  
• 
  Cukrzyca
  
• 
  Menopauza
  
• 
  Inne
  

Nadczynność/ niedoczynność tarczycy u osób starszych

• 
  Nadczynność
  
  • 
    Zaburzenia rytmu, rzadziej tachykardia, dusznica bolesna, niewydolność serca, rzadsza hiperfagia, utrata masy ciała, częściej zaparcia, apatia, depresje, osłabienie mięśniowe, bóle stawów
    
• 
  Niedoczynność:
  
  • 
    Zmęczenie, apatia, depresja, bóle mięśniowe, zaparcia, suchość skóry,nietrzymanie moczu, bóle stawowe
    

hipoglikemia

• 
  Poty, tachykardia, osłabienie, drżenia, nadpobudliwość, lub senność, mrowienie ust, ból głowy, zaburzenia widzenia, splątanie,
  

Śpiączka hiperosotyczna

• 
  Hiperglikemia
  
• 
  Diureza osmotyczna
  
• 
  Niskie pragnienie
  
• 
  Odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe
  

Przytarczyce

• 
  Nadczynność: Parathormon(PTH), oseoporoza, osteomalacja, hiperkalciuria, kamica nerkowa
  
• 
  Niedoczynność: tężyczka,
  

menopauza

• 
  Zmiany hormonalne
  
• 
  Napady naczynioruchowe
  
• 
  Miażdżyca
  
• 
  Zmiany zanikowe narządów rodnych
  

Układ pokarmowy

• 
  Ubytki uzębienia, zapalenia jamy ustnej
  
• 
  Przepuklina rozworu przełykowego
  
• 
  Zespół złego wchłaniania
  
• 
  Bóle brzucha
  
• 
  Zaparcia
  
• 
  Nietrzymanie stolca
  
• 
  Uchyłki jelita
  
• 
  Krew w stolcu
  

Ubytki uzębienia, zapalenia jamy ustnej

• 
  Próchnica
  
• 
  Zużycie
  
• 
  Choroby przyzębia
  
• 
  Stany zapalne ( protezy), grzybice
  
• 
  Zanik i degeneracja kości szczęki i żuchwy
  
• 
  Zaburzenia wytwarzania i p[rzepływu śliny
  

Przepuklina rozworu przełykowego

• 
  Przepuklina wślizgowa żołądka i przełyku:
  
• 
  Bóle w dołku podsercowym i w klp
  
• 
  Puste i kwaśne odbijania
  
• 
  Dolegliwości często zależne od pozycji: nasilają się w pozycji leżącej szczególnie po posiłku
  
• 
  Podobne objawy: kurcz przełyku, zaburzenia czynnościowe, czynniki psychogenne, aerofagia, dyspepsje
  

Zespół złego wchłaniania

• 
  Zanikowe zapalenie i zanik błony śluzowej żołądka : niedokrwisość złośliwa, stan przedrakowy
  
• 
  Utrata zewnątrzwydzielniczej f-cji tyrzustki
  
• 
  Gorsze wchłanianie tłuszczów i rozpuszczonych w nim vitamin A, D, K, A
  
• 
  Achlorhydria i niedobór czynnika wewnętrznego, niedobór Vit B12
  
• 
  Niedobór żelaza?? – głównie utrata
  

Bóle brzucha

• 
  Dyspepsja
  
• 
  Przepuklina rozworu przełykowego
  
• 
  Choroba wrzodowa
  
• 
  Zaburzenia czynnościowe
  
• 
  Niedokrwienie
  
• 
  Uchyłkowatość
  
• 
  Zapalenie uchyłków
  

Zaparcia

• 
  Megacolon, zaklinowanie mas kałowych
  
• 
  Hipertoniczne jelito grube
  
• 
  Obniżone pragnienie i łaknienie
  
• 
  Brak aktywności fizycznej
  
• 
  Depresja, zaburzenia neurogenne, niedoczynność tarczycy, niektóre leki: Ca-blokery, opioidy, p-depresyjne, spazmolityki, moczopędne itd
  
• 
  Niedokrwienie jelita, nowotwory, uchyłkowatość
  
• 
  Nieprawidłowa dieta- ubogoresztkowa
  

• 
  Powikłania:
  
• 
  Omdlenia przy defekacji
  
• 
  Niedrożność jelit
  
• 
  Toksemia
  
• 
  Hemoroidy
  
• 
  przetoki
  

Nietrzymanie stolca

• 
  Utrata zależnej od woli kontroli nad wydalaniem stolca:
  
• 
  Upośledzona funkcja zwieracza odbytu: samoistna , pourazowa, lub neurogenna
  
• 
  Stany zapalne
  
• 
  Biegunka
  
• 
  Obniżenie krocza,
  
• 
  Zaklinowanie mas kałowych
  

Uchyłki jelita

• 
  Do 40% po 65 r.ż, 50% po 80 r.ż.
  
• 
  Wypuklenia błony śluzowej poprzez warstwy mięśni gładkich, którym towarzyszą bolesne skurcze
  
• 
  Osłabienie i zanik mięśni gładkich, prawdopodobnie z powodu diety ubogiej w błonnik
  
• 
  Zapalenia uchyłków
  

Krew w stolcu

• 
  Żylaki odbytu
  
• 
  Uchyłki jkelita grubego
  
• 
  nowotwory
  

Układ nerwowy

• 
  Starzenie
  
• 
  Brak regeneracji
  
• 
  Gromadzenie lipofuscyny
  
• 
  Zaburzenia układu dopaminergicznego- ch Alzheimera, Parkinsonizm
  
• 
  Zaburzenia snu
  
• 
  Demencja, otępienie
  

Demencja, otępienie

• 
  15% osób po 65r.ż. Ma zaburzenia funkcji poznawczych
  
• 
  Otępienie
  
• 
  Zespoły amnestyczne
  
• 
  Utrata f-cji poznawczych
  

Otępienie

• 
  Osłabienie myślenia abstrakcjnego
  
• 
  zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni
  
• 
  Afazja, agnozja
  
• 
  Zmiany osobowości
  
• 
  Przyczyna: miażdżyca, choroby naczyniowe, ch. Alzheimera, Parkinsona, cukrzyca, niedobory witaminowe, udary mózgu
  

Parkinsonizm

• 
  > 2% po 50r.ż.
  
• 
  Niedobór dopaminy w mózgu
  
• 
  Zanik istoty czarnej
  
• 
  Objawy: drżenia mięśniowe, zaburzenia chodu, sztywność mięśniowa, zaburzenia równowagi, zaburzebnia nastroju, depresja
  
• 
  Leczenie inhibitorami MAO
  

Zaburzenia psychiki

• 
  Upośledzenie pamięci
  
• 
  Upośledzenie inteligencji
  
• 
  zaburzenia snu
  
• 
  Depresje
  
• 
  Nerwica lękowa i psychoorganiczne
  
• 
  Współzależność zdrowia fizycznego i psychicznego
  

Depresja

• 
  15-30% osób w wieku podeszłym
  
• 
  Obniżenie nastroju, drażliwość, zaburzenia emocjonalne, poczucie niskiej wartości, osamotnienia, izolacji, myśli o śmierci, zaburzenia snu, łaknienia