“İpək Yolu” layihəsində Azərbaycanın logistika infrastruktunun
potensialının artırılması imkanları və mövcud problemlər
Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu (IDI)
4
Xülasə
Bu araşdırmanın məqsədi Azərbaycanın logistika infrastrukturunun “İpək Yolu” layihəsində hazırlıq
səviyyəsini öyrənmək və digər alternativ marşrutlarla müqayisədə rəqabət qabiliyyətini qiymət və vaxt
(yüklərin ilk təyinat nöqtəsindən son təyinat nöqtəsinə qədər çatdırılmasına sərf olunan zaman) faktorları
əsasında müqayisə etmək, rəqabətcil xidmətlər təklif edə bilmək üçün tövsiyə edilən addımların
aşkarlanmasıdır.
Tədqiqat zamanı Dünya Bankı, Asiya İnkişaf Bankı, Avropa Yenidən Qurma və İnkişaf Bankı kimi
nüfuzlu beynəlxalq maliyyə qurumlarının bu sahədə araşdırmalarından, Dövlət Statistika Komitəsinin,
Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanının, “Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolları” QSC dərc etidyi
məlumatlardan geniş istifadə edilib.
Sənədin ilk bölməsində İpək Yolu Layihəsi üzrə təklif olunan nəqliyyat dəhlizləri və Azərbaycanın da
üzərində yerləşdiyi Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi, bu layihənin Azərbaycanın ticarət, logistika və iqtisadi
imkanlarının inkişafı haqqında məlumatlara və logistikanın keyfiyyətinin təkmilləşdirilməsinin ÜDM və
rifah səviyyəsinin ehtimal olunan artımında rolu üzrə hesablamalara yer verilmişdir.
Araşdırmanın ikinci bölməsində Azərbaycanın İpək Yolu layihəsi çərçivəsində həyata keçirdiyi
təşəbbüslər və infrastruktur ( Bakı -Tbilisi-Qars dəmir yolu, Bakı Beynəlxalq Ticarət limanı və s.)
haqqında məlumatlar qeyd edilmişdir.
Üçüncü bölmədə logistika infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı 2016-cı ildə qəbul edilmiş
Strateji Yol Xəritəsində 2020-ci ilə qədər qarşıya qoyulmuş hədəflər və mövcud statistik vəziyyətin
müqayisəsi aparılmışdır.
Son hissədə tədiqqatın əsas nəticələri və logistika imkanlarının inkişafı üçün təkliflər təqdim edilmişdir.
Aparılmış tədqiqatın bu istiqaəmətdə üzə çıxardığı əsas nəticələr aşağıdakılardır:
Azərbaycanın üzərində yerləşdiyi Şərq-Qərb dəhlizi digər alternativ dəhlizlərlə müqayisədə daha
qısa olsa da, ciddi rəqabətlə üzləşib.
Logistikanın inkişafı ilə bağlı 2016-cı qəbul edilmiş Yol Xəritəsi tranzit ölkə kimi Azərbaycanın
imkanlarının sürətlə artmasını hədəfləsə də, hazırkı dövrə nəticə qeyri-qənaətbəxşdir.
Hər 2 marşurut üzrə rəqabət üstünlüyünə təsir gösətərən texniki amillər də var.
Şərq-Qərb dəhlizi Yeni Avrasiya marşurutuna nisbətən daha yüksək xərclə daşımaları təmin edir.
İpək Yolu dəhlizində yerləşən ölkələr arasında ticarət zamanı 1 günə qənaət edilməsi ortalama
ixracın 5.2 faiz artması deməkdir.
|